Qazaqstan men Túrikmenstan prezıdentteri BAQ ókilderi úshin brıfıng ótkizdi
Memleket basshysy, eń aldymen, Túrikmenstan Prezıdenti retinde Qazaqstanǵa alǵash ret memlekettik saparmen kelgeni úshin Serdar Berdimuhamedovke shynaıy rızashylyǵyn bildirdi. Sondaı-aq Túrikmenstan biz úshin salt-dástúri, mádenıeti, tili men dini uqsas baýyrlas ult ári senimdi seriktes ekenin atap ótti.
– Biz – túbi bir túrki halyqtarymyz. Árdaıym bir-birimizge qoldaý kórsetip kelemiz. Osyndaı qundylyqtar – eń basty baılyǵymyz. Sondyqtan baýyrlastyq qarym-qatynasty nyǵaıtý – ortaq paryzymyz, – dedi Memleket basshysy.
Prezıdent búgin Serdar Berdimuhamedovpen eki eldiń múddesine saı keletin asa mańyzdy ýaǵdalastyqtarǵa qol jetkizilgenin, halyqaralyq jáne óńirlik ózekti máseleler boıynsha pikir almasqanyn málimdedi. Sondaı-aq kezdesý nátıjesinde Birlesken málimdeme qabyldanyp, birqatar qujattarǵa qol qoıyldy.
– Men búgingi kelissózderdiń nátıjesin joǵary baǵalaımyn. Búgin biz qazaq-túrikmen qarym-qatynasynyń strategııalyq mańyzyn taǵy da naqtyladyq. Eki tarap ta baýyrlas halyqtardy odan ári jaqyndatýǵa talpynystaryn bildirdi. Biz dostyq nıettegi ári ózara tıimdi jan-jaqty yntymaqtastyǵymyzdy odan ári kúsheıtýdiń basymdyqtaryn anyqtadyq. Saýda-ekonomıkalyq seriktestikke aıryqsha nazar aýdaryldy. Birlesken sharalardyń arqasynda byltyr ekijaqty taýar aınalymy eki ese ósip, 250 mıllıon dollardan asty. Bul baǵyttaǵy oń dınamıka bıyl da saqtaldy. Jeti aıda ózara saýda-sattyq kólemi 2 ese ósti. Eki eldiń úkimetteri men iskerlik toptary arasynda baılanys jandana tústi. Ekonomıkanyń ártúrli salasyndaǵy birqatar jobalar júzege asyrylyp jatyr, – dedi Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaevtyń aıtýynsha, eki memlekettiń saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyǵyn keńeıte túsýge múmkindik mol. Máselen, Qazaqstan Túrikmenstanǵa shyǵaratyn eksportyn 80 taýar túrine deıin ulǵaıta alady.
– Bizdiń maqsatymyz – ózara saýda-sattyq kólemin aldaǵy jyldary 500 mıllıon dollarǵa deıin arttyrý, al keleshekte mıllıard dollarǵa jetkizý. Bul úshin Taýar aınalymyn ulǵaıtý jáne jetkiziletin taýar nomenklatýrasyn keńeıtý jónindegi jumys tobynyń qyzmetin jandandyrýǵa tapsyrma berdik. Eki eldiń úkimetteri bizdiń tapsyrmamyz boıynsha osy múmkindikterdi qarastyrady, – dedi Prezıdent.
Sonymen qatar Memleket basshysy kelissóz barysynda gaz salasyndaǵy ózara tıimdi seriktestikti damytý máselesi keńinen talqylanǵanyn aıtty.
– «QazaqGaz» jáne «Túrikmengaz» kompanııalary túrikmen gazyn ımporttaý jóninde kelisimge qol qoıdy. Bul jobaǵa jeke qoldaý kórsetkeni úshin Túrikmenstan Prezıdentine alǵys aıtamyn. Biz uzaq merzimdi kelisim jasaýǵa, gaz ımportyn jylyna myń jarym mıllıard tekshe metrge deıin ulǵaıtýǵa múddelimiz, – dedi Prezıdent.
Memleket basshysynyń aıtýynsha, Qazaqstan Túrikmenstannyń iri energetıkalyq bastamalaryn júzege asyrý isine qatysýǵa, sondaı-aq gaz óńdeý jáne gaz hımııasy salasynda tájirıbe almasyp, ózara tıimdi jobalardy damytýǵa daıyn. Budan bólek, Qazaqstan bıdaıyn túrikmen naryǵyna eksporttaý jáne túrikmen-aýǵan shekarasynda bıdaı termınalyn salý máseleleri talqylandy.
Sonymen qatar Prezıdent kelissózder barysynda kólik-tranzıt salasyndaǵy yntymaqtastyqty damytýǵa aıryqsha kóńil bólingenin aıtty.
– Biz «Qazaqstan – Túrikmenstan – Iran» temirjolyn tolyq qýatta iske qosý boıynsha birlesken sharalar qabyldaý jóninde kelisimge keldik. Burynnan qalyptasqan logıstıkalyq tizbekter úzilgen kezde bul baǵytqa qajettilik kúrt artty. Sondyqtan biz magıstraldi damytý boıynsha birlesken is-áreket josparyn daıyndaýdy tapsyrdyq, – dedi Memleket basshysy.
Sondaı-aq memleketter basshylary Aqtaý – Quryq – Túrikmenbashy teńiz porty boıynsha kooperatsııany kúsheıtý, «Túrikmenbashy – Garabogaz –Qazaqstan shekarasy» avtokólik jolynyń qurylysyna qatysty máselelerdi talqylady.
Qasym-Jomart Toqaev eki eldiń mádenı-gýmanıtarlyq saladaǵy yntymaqtastyǵyn nyǵaıtýǵa erekshe mán beriletinin aıtty.
– Tól mádenıetin saqtap, tarıhı otanymen baılanysyn úzbeý úshin Qazaqstanda túrikmenderdiń ulttyq-mádenı birlestikteri men ortalyqtary jumys isteıdi. Men qurmetti Serdar Gýrbangýlyulynyń eki eldiń Mádenı kúnderin ótkizý jóninde usynysyn qoldadym. Biz jýyq arada túrikmen óneriniń sheberlerin elordamyzda jáne Qazaqstannyń basqa da qalalarynda qarsy alýǵa ázirmiz, – dedi Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaevtyń aıtýynsha, eki eldiń úkimetteri pandemııaǵa baılanysty toqtap qalǵan turaqty áýe tasymalyn tezirek qalpyna keltirý múmkindigin qarastyrýǵa kelisti. Sondaı-aq Prezıdent iskerlik saparlar úshin jeńildetilgen vıza rejımin engizýdi, joǵary oqý oryndary arasynda yntymaqtastyq ornatý jáne stýdent almasý arqyly jastardyń ózara baılanysyn nyǵaıtý bastamasyn qoldady.
Óz kezeginde Túrikmenstan Prezıdenti Serdar Berdimuhamedov Qasym-Jomart Toqaevqa qonaqjaılyǵy jáne ashyq ári ózara túsinistik jaǵdaıynda ótken syndarly kelissózder úshin alǵys aıtty.
– Qazaqstan Prezıdentimen kezdesýimiz eki memleket basshylarynyń arasynda barlyq baǵyt boıynsha ózara qarym-qatynasty damytýǵa erik-jiger, daıyndyq, sondaı-aq ony júzege asyrýǵa zor múmkindikter bar ekenin kórsetti. Muny nyq senimmen aıta alamyn. Biz jahandyq kún tártibindegi mańyzdy baǵyt sanalatyn turaqty damý men onyń quramdas bóligi sanalatyn energetıkalyq qaýipsizdik, halyqaralyq kólik-tranzıt joldaryn damytý, ekologııa jáne qorshaǵan ortany qorǵaý máseleleri boıynsha ortaq is-áreketterdi úılestirý isin jalǵastyramyz, – dedi Túrikmenstan Prezıdenti.
Sondaı-aq Serdar Berdimuhamedov búgingi kelissózder nátıjeli bolǵanyn jetkizip, Qazaqstan Prezıdentin Túrikmenstanǵa kez kelgen qolaıly ýaqytta saparmen kelýge shaqyrdy.
Foto: akorda.kz