Qazaqstan men Qyrǵyzstan saýda-logıstıkalyq ındýstrııalyq keshendi tez arada iske qosady
Budan bólek, kelissózder barysynda agroónerkásip sektoryndaǵy múmkindikter talqylandy.
– Byltyr eki memlekettiń osy saladaǵy taýar aınalymy 10 paıyzǵa artyp, 300 mıllıon dollarǵa jetti. Bizdiń elderimiz úshin ónim kólemin ulǵaıtý, birlesken kásiporyndar ashý, ǵylymı-zertteý ınstıtýttary arasynda baılanys ornatý óte mańyzdy. Osy oraıda eki eldiń Úkimetine Jol kartasyn qabyldaý týraly tapsyrma berildi, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.Prezıdenttiń aıtýynsha, qazaq ınvestorlary qyrǵyz ekonomıkasynyń mańyzdy sektorlaryn damytýǵa úles qosyp keledi. Bul rette Memleket basshysy Qazaqstan kásipkerleriniń qarjysyna Ystyqkól oblysynda kún energııasy stantsııasyn salý josparlanǵanyn, sondaı-aq Jalal-Abad oblysynda ferroqorytpa zaýytyn salý jóninde kelissóz júrip jatqanyn mysalǵa keltirdi.
– Birlesken kásiporyndar tıimdi jumys isteý úshin qolaıly jaǵdaı jasaýǵa kelistik. Osy oraıda búgin Ózara ınvestıtsııalardy qorǵaý jóninde kelisimge qol qoıyldy. Oǵan ózderińiz kýá boldyńyzdar. Sondaı-aq elektrondy úkimet júıesin engizýge jáne damytýǵa ýaǵdalastyq. Ekonomıkany tsıfrlandyrý úshin tájirıbe almasý jáne aqparat salasyndaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtý týraly kelistik. Eki el arasyndaǵy alys-beristi jandandyrý – mańyzdy mindettiń biri. Osy oraıda shekara arqyly júk ótkizý múmkindigin arttyrý jáne ony rásimdeýdi jetildirý úshin naqty sharalar qabyldanyp jatyr. Mysaly, elimiz «Qarasý», «Besaǵash», «Aýhatty», «Sartóbe» «Aısha bıbi», «Sypataı batyr», «Kegen» beketterin jańǵyrtýǵa kiristi. Osy beketterdiń bárinde tsıfrlyq tehnologııa engiziledi. Bul aýqymdy jumysty 2028 jylǵa deıin aıaqtaımyz dep josparlap otyrmyz, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basshysy sý-energetıka salasyndaǵy qarym-qatynasty úılestirý mańyzdy dep sanaıdy.
– Sońǵy jyldary transshekaralyq sý resýrstaryn tıimdi ári ádil paıdalanýdyń ózektiligi arta tústi. Osy oraıda ózara úılesimdi jumysty jalǵastyramyz dep kelistik. Bul baǵyttaǵy túıtkilderdi tezirek sheshý úshin birlesken sharalar qabyldaý qajet. Sondyqtan memleketaralyq sý sharýashylyǵy qurylymdarynyń jumys kestesin jaqyn arada bekitýge jáne ony ýaqtyly oryndaýǵa ýaǵdalastyq. Qazaqstan barlyq mindettemeni tolyq oryndaýǵa jáne mańyzdy jobalardy birlese iske asyrýǵa daıyn, – dedi Prezıdent.
Qasym-Jomart Toqaev Joǵary memleketaralyq keńes barysynda mádenı-gýmanıtarlyq baılanystarǵa da basa mán berilgenin atap ótip, osy kúnderi Astanada ótip jatqan mádenı sharalar ortaq rýhanı qundylyqtarymyzdy odan ári baıyta túsetinine senim bildirdi.
– Baýyrlas eki eldi jaqyndastyratyn qundylyqtardyń tamyry tereńde jatyr. Halyqtarymyzdyń tarıhı, mádenı jáne rýhanı bastaýy da – ortaq. Jambyl men Toqtaǵuldyń, Kenen men Osmanquldyń shynaıy dostyǵy qazaq pen qyrǵyz qatynasyn nyǵaıta tústi. Qyrǵyz dalasynda týyp, eki elge birdeı eńbegi sińgen azamattar az emes. Qazaq qalamgerleri «Adamzattyń Aıtmatovy» dep atap ketken zańǵar jazýshynyń shyǵarmasyn oqymaǵan adam kemde-kem. Tolomýsh Ókeev, Bolot Shamshıev, Súımenqul Chokmorov syndy qyrǵyz kınosynyń kórnekti ókilderi Muhtar Áýezovtiń týyndylaryn ekranǵa shyǵarýǵa eleýli úles qosty. Qyrǵyz memlekettiliginiń negizin qalaýǵa zor eńbek sińirgen Abdykerım Sydyqov, Qasym Tynystanov syndy tulǵalar Alash ıdeıasyna adal boldy. Álemdegi eń kólemdi epos retinde tanylǵan «Manas» jyry – kúlli túrki jurtynyń qundy qazynasy. Manas – baýyrlas qyrǵyz halqynyń berekeli birliginiń sımvoly. Ózderińizge málim, osydan úsh jyl buryn Bishkekte Abaıdyń, al Astanada Manas pen Shyńǵys Aıtmatovtyń eskertkishterin ornatý týraly mámilege keldik. Osyǵan oraı búgin Elorda tórinde áıgili Manasqa arnalǵan eskertkish ashylady. Ortaq tarıhymyzǵa qurmet kórsetip, Qyrǵyzstannyń mádenı murasyn pash etkeni úshin Sadyr Nýrgojoevıchke jáne barsha qyrǵyz halqyna rızashylyǵymdy bildiremin, – dedi Memleket basshysy.
Prezıdenttiń pikirinshe, eki eldiń mádenı-gýmanıtarlyq, týrızm jáne sport salalaryndaǵy yntymaqtastyǵy tabysty júzege asyp keledi.
Atap aıtqanda, Bishkekte Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń fılıaly, Osh qalasynda Lev Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń bólimshesi jumys isteı bastady. Budan bólek, Qazaqstan Úkimeti qyrǵyz stýdentteri úshin 50 grant bólip otyr. Mádenı-gýmanıtarlyq baılanysty nyǵaıtý úshin jyl saıyn eki el zııalylarynyń forýmy ótedi.
Memleket basshysy eki eldiń halyqaralyq túıtkildi máselelerge qatysty ustanymdary ortaq ekenin atap ótip, kelissóz barysynda Ortalyq Azııadaǵy yqpaldastyqty tereńdetýge nazar aýdarylǵanyn jetkizdi.
– Bıyl Astanada ótetin Ortalyq Azııa memleketteri basshylarynyń kezekti 6-shy Konsýltatıvtik kezdesýine belsene atsalysýǵa ýaǵdalastyq. Qazaqstannyń birqatar halyqaralyq uıymnyń tóraǵasy retinde kótergen bastamalaryn qoldaǵany úshin qyrǵyz baýyrlarǵa rızashylyq bildiremiz. Búgingi sapar eki eldiń yntymaqtastyǵyn odan ári nyǵaıta túsetini anyq, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.Sadyr Japarov Astanaǵa resmı saparmen kelýge shaqyryp, qyrǵyz delegatsııasyna kórsetilip jatqan meımandostyq syı-qurmeti úshin alǵys aıtty.
Qyrǵyz Prezıdenti búgingi kezdesý eki memleket arasyndaǵy odaqtastyq jáne strategııalyq seriktestikti múldem jańa deńgeıge shyǵarýǵa ári onyń mazmunyn baıytýǵa yqpal etetinine senim bildirdi.
– Biz qurmetti Qasym-Jomart Kemelulymen birge saıası-ekonomıkalyq, ınvestıtsııalyq, mádenı-gýmanıtarlyq máselelerdi keńinen talqyladyq. Joǵary memleketaralyq keńestiń kezekti jıynyn ótkizip, ózara seriktestigimizdi nyǵaıtýǵa jáne kún tártibindegi máselelerdi sheshýge baǵyttalǵan birqatar ýaǵdalastyqqa qol jetkizdik. Búgingi kelissózderdiń nátıjesinde eki eldiń túpki múddelerine saı keletin odaqtastyq qatynastardy tereńdetý jáne keńeıtý jónindegi kelisimge qol qoıdyq. Ekonomıka, saýda, ınvestıtsııa jáne aýyl sharýashylyǵy salalaryndaǵy yntymaqtastyǵymyzdy odan ári órkendetý, kólik jáne kommýnıkatsııa, tsıfrlandyrý baǵyttarynda birlesken jobalardy iske asyrý, aımaqtaǵy sý-energetıka resýrstaryn birlese tıimdi paıdalaný máselelerin qarastyrdyq, – dedi Sadyr Japarov.Qyrǵyz eliniń basshysy Astanaǵa resmı sapary qarsańynda ótken Qazaqstan-Qyrǵyzstan bıznes-forýmy sheńberinde, sondaı-aq byltyr Tarazda ótken Qazaqstan men Qyrǵyzstan arasyndaǵy Óńiraralyq yntymaqtastyq forýmy aıasynda iskerlik baılanystar nyǵaıyp, mańyzdy ınvestıtsııalyq kelisimder jasalǵanyn aıtty. Sonymen qatar kelesi Óńiraralyq yntymaqtastyq forýmy bıyl Qyrǵyzstanda ótetinin málimdedi.
Ekijaqty kelissózdiń, sondaı-aq Qazaqstan men Qyrǵyzstannyń Joǵary memleketaralyq keńesi altynshy otyrysynyń qorytyndysy boıynsha mynadaı qujattarǵa qol qoıyldy:
1.Qazaqstan Respýblıkasy men Qyrǵyz Respýblıkasy arasyndaǵy Odaqtastyq qatynastardy tereńdetý jáne keńeıtý týraly shart;
2. Qazaqstan Respýblıkasynyń jáne Qyrǵyz Respýblıkasynyń Joǵary memleketaralyq keńesiniń altynshy otyrysynyń sheshimi;
3. Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti men Qyrǵyz Respýblıkasynyń Mınıstrler Kabıneti arasyndaǵy Investıtsııalardy kótermeleý jáne ózara qorǵaý týraly kelisim;
4. 2003 jylǵy 25 jeltoqsandaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti men Qyrǵyz Respýblıkasynyń Úkimeti arasyndaǵy Memlekettik shekara arqyly ótkizý pýnktteri týraly kelisimge ózgeris engizý týraly hattama;
5. Qazaqstan Respýblıkasynyń Tsıfrlyq damý, ınnovatsııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrligi men Qyrǵyz Respýblıkasynyń Mınıstrler Kabıneti janyndaǵy Jeke derekterdi qorǵaý jónindegi memlekettik agenttigi arasyndaǵy Ózara túsinistik týraly memorandým;
6. Qazaqstan Respýblıkasynyń Ónerkásip jáne qurylys mınıstrligi men Qyrǵyz Respýblıkasynyń Mınıstrler Kabıneti janyndaǵy Memlekettik sáýlet, qurylys jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq agenttigi arasyndaǵy Ózara túsinistik jáne yntymaqtastyq týraly memorandým;
7. Qazaqstan-Qyrǵyzstan memlekettik shekarasynda avtomobıl ótkizý pýnktterin damytý jónindegi 2024-2027 jyldarǵa arnalǵan is-sharalar jospary (Jol kartasy).
Budan buryn habarlanǵandaı, búgin Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstanǵa resmı saparmen kelgen Qyrǵyzstan Prezıdenti Sadyr Japarovty Aqordada kútip aldy.
Memleket basshysy Joǵary memleketaralyq keńes qazaq-qyrǵyz qarym-qatynastaryna erekshe serpin beretinin aıtty.
Búgin sondaı-aq Qasym-Jomart Toqaev pen Sadyr Japarov BAQ ókilderi úshin brıfıng ótkizdi.