Qazaqstan medıtsınasy sapaly deńgeıge kóterilip keledi
Onyń atap ótýinshe, baǵdarlamanyń І baǵyty qoǵamdaǵy densaýlyq saqtaý máseleleri boıynsha vedomstvoaralyq jáne sektoraralyq ózara is-qımyl tıimdiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan. «Bizderde salaýatty ómir salty, durys tamaqtaný, kólik qaýipsizdigi boıynsha nátıjeli birqatar jetistikter bar ekendigin aıta alamyn. Degenmen de bul baǵyttaǵy sektoraralyq ózara is-qımyldardy jaqsartý talap etiledi», - degen ol halyqtyń densaýlyq jaǵdaıyna qandaıda bir áser etetin barlyq memlekettik qurylymdarǵa ortaq jaýapkershilik júkteıtin 7 sektoraralyq baǵdarlama 2011 jyldan beri júzege asyrylǵanyn atap ótti. ІІ baǵyt - negizgi áleýmettik mańyzy bar syrqattar men jaraqattardy emdeý, ońaltý, dıagnostıkalaýdy jetildirý, skrınıngilik tekserýler, profılaktıkalyq is-sharalardy kúsheıtý. Mınıstrdiń sózine qaraǵanda, bul baǵytta Qazaqstan halqynyń 30 paıyzy skrınıngtik baǵdarlamamen qamtylǵan. Nátıjesinde mınıstrlik 25 mln. zertteý júrgizip, azamattardan shamamen 5 mln. aýrý túrin anyqtaǵan. Olardyń barlyǵy da arnaıy esepke alynyp, búginde saýyqtyrylýda. «Aýrýdy erte anyqtaý, eń birinshiden, ómirdiń sapasyn saqtaýǵa múmkindik beredi. Ekinshiden, mınıstr retinde únemdi ekendigin de atap ótkim keledi. Máselen, 1-2 satydaǵy sút bezi obyryn emdeý memleketke 780 myń teńgege tússe, 3-4 satydaǵy túrin emdeý 26,5 mln. teńgege shyǵady»,- dedi S.Qaıyrbekova. Qazirgi ýaqytta elimizde aýrýdy erte kezeńde anyqtaý jáne dıagnostıkalaý men emdeýdiń joǵarǵy tehnologııalyq ádisterin qoldanýdy keńeıtý arqyly qan aınalymy júıesi aýrýynan bolatyn ólim-jitim 2 esege tómendedi. Tek ótken jyldyń ishinde respýblıka boıynsha 60 myńnan astam kardıohırýrgııalyq operatsııa jasaldy, bul 2010 jylǵy deńgeıden 38 myń otaǵa artyq. Budan bólek qaterli isik aýrýlarynan bolatyn ólim-jitim 11 paıyzǵa tómendedi. ıAǵnı, 2012-2016 jyldarǵa arnalǵan onkologııalyq kómek kórsetýdi damytý baǵdarlamasy aıasynda qabyldanǵan sharalardyń barlyǵy óz nátıjelerin berýde desek te bolady. «Bizderge aýrýdy erte anyqtap, skalpelmen az jumys istep, sheteldegideı joǵary dáldikti otalar jasaý qajet», - dep qosty mınıstr. S.Qaıyrbekovanyń atap ótýinshe, sanıtarlyq-epıdemıologııalyq qyzmetti jetildirý baǵytynda da az jumys atqarylǵan joq. Sonyń nátıjesinde respýblıkadaǵy ınfektsııalyq aýrýlardy epıdemıologııalyq qadaǵalaý júıesiniń tıimdiligin Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy qýattap, Qazaqstandy polıomıelıtten jáne bezgekten erkin el dep tanydy. Jalpy, elimizde jyl saıyn memlekettik bıýdjet qarajaty esebinen turǵyndardy barlyǵy 21 ınfektsııalyq aýrýǵa qarsy egý júzege asyrylady. Jyl saıyn 5 mln. jýyq adam egiledi. Qazaqstanda vırýsty gepatıttiń barlyq túrleri respýblıkalyq bıýdjet qarajaty esebinen emdeledi. Qazirgi ýaqytta pnevmokokk ınfektsııasyna qarsy respýblıkanyń 10 óńirinde ımmýndaý júrgiziledi, 2015 jyly vaktsınatsııalaý respýblıkanyń barlyq óńirinde júrgiziletin bolady. Jyl saıyn enzootıkalyq aımaqta turatyn 118 myńnan asa adam obaǵa qarsy egiledi. Al biryńǵaı ulttyq densaýlyq saqtaý júıesindegi medıtsınalyq kómekti qarjylandyrý jáne basqarý, uıymdardy jetildirý baǵytynda statsıonar almastyrýshy jáne joǵarǵy tehnologııalar kólemin arttyrý esebinen statsıonarlyq kómekke qoljetimdilik qamtamasyz etildi. Tek 2013 jyldyń ózinde 3,2 mln. adam statsıonarlyq jáne statsıonar almastyrýshy kómek aldy. «Bizde joǵary tehnologııalardy engize bastaýdyń arqasynda adamdarymyzdy shetelge emdeýge az jibere bastadyq. Aıtalyq, búırek almastyrý shetelde 4,5 mln. teńgeni quraıdy. Al búginde Qazaqstanda biz mundaı operatsııany ózimizdiń klınıkalarda jasap, 2,1 mln. teńge tóleımiz. ıAǵnı, eshqaıda barýdyń qajeti joq. Bir adamdy shetelge jiberip emdetkennen, Qazaqstanda birneshe adam emdeýge bolady», - dedi mınıstr. Onyń atap ótýinshe, vedomstvo jumysyna jańa ádister engizilýde. Sonyń nátıjesinde aǵymdaǵy jyly bıýdjet qarajaty aıtarlyqtaı únemdelip otyr. «Buryndary bizderde kóp qarjy statsıonarlarǵa, qymbat emdeý sharalaryna jumsalatyn. Búginderi biz statsıonarlardyń aqsha paıdalaný deńgeıin tómendete aldyq», - degen S.Qaıyrbekova kúndizgi statsıonarlar qyzmetin keńeıtýdiń arqasynda 76 mlrd. teńge únemdelgenin basa aıtty. Sapaly medıtsınalyq kómek, birinshi kezekte medıtsınalyq kadrlardyń joǵary biliktiligine baılanysty. Sondyqtan da baǵdarlamanyń V baǵytynda kadrlardyń medıtsınalyq, farmatsevtıkalyq bilimin jetildirýge, medıtsınada ınnovatsııalyq tehnologııalardy damytý jáne engizýge basa nazar aýdarylǵan. Qazirgi ýaqytta densaýlyq saqtaý júıesiniń bilikti mamandaryn kásibı túrde daıarlaýdy 6 memlekettik, 1 memlekettik emes joǵary oqý oryndary jáne kópbeıindi ýnıversıtetterdiń 3 medıtsınalyq fakýlteti bakalavrıat, ınternatýra, rezıdentýra, magıstratýra, PhD-doktorantýranyń barlyq deńgeıdegi joǵary bilim júıesin júzege asyrady. Búginde elimizdiń medıtsınalyq JOO-larda 29,5 myń stýdent memlekettik tapsyrys esebinen bilim alýda. Ortasha alǵanda jyl saıyn 3 myń túlek oqýyn bitirip shyǵady. Qyzmetkerlerdiń biliktiligin arttyrý jáne kadrlardy qaıta daıarlaý baǵytynda respýblıkalyq bıýdjet qarajaty esebinen sońǵy 3 jylda respýblıka ishinde 87 myń joǵarǵy men orta medıtsınalyq jáne farmatsevtıkalyq bilimi bar maman biliktiligin arttyrdy. 618 qazaqstandyq maman shetelderdiń jetekshi medıtsınalyq ortalyqtaryna baryp oqyp qaıtty. Otandyq uıymdardyń bazasynda da 331 jetekshi sheteldik maman shaqyrylyp, sheberlik-sabaqtaryn ótkizdi. VI baǵyt - medıtsınalyq uıymdardy medıtsınalyq tehnıkamen jabdyqtaýdy jaqsartý, halyq úshin dárilik zattardyń sapasyn jáne qoljetimdiligin arttyrý. Bul baǵytta mınıstrlik memlekettik baǵdarlama aıasynda dárilik zattardyń sapasyn jáne qoljetimdiligin arttyrý maqsatynda barlyq deńgeıde dárilik zattarmen qamtamasyz etýdi jetildirý boıynsha jumysty úzdiksiz júrgizýde. Tegin dárilik zattarmen qamtamasyz etý úshin statsıonarlyq jáne ambýlatorlyq deńgeıde sabaqtastyrylǵan terapııany eskere otyryp, dárilik zattardyń tizimi ońtaılandyrǵan. 2013 jyly respýblıkanyń barlyq aımaǵynda avtomattandyrylǵan dárilik zattarmen qamtamasyz etýdiń aqparattyq júıesi engizildi. Bul memlekettiń kepildendirilgen kóleminde alynǵan dárilik zattarǵa monıtorıng júrgizýge jáne shynaıy ýaqytta baqylaýǵa múmkinshilik beredi. Aýyl turǵyndary úshin dáriniń qoljetimdiligin qamtamasyz etý úshin dárihanalary joq 3 myńnan asa aýyldyq pýnktter MSAK obektileri arqyly dárilik zattardy alý uıymdastyryldy. Qoryta aıtqanda, «Salamatty Qazaqstan» baǵdarlamasynyń alǵashqy nátıjeleri jaman emes. Densaýlyq saqtaý salasynyń barlyq salasynda ilgerileýshilik basym ekendigi baıqalady.