«Qazaqstan medıakeńistigi «kúrdeli jóndeýden» ótedi» - BAQ-qa sholý
***
«Egemen Qazaqstan» gazetiniń senbilik sanynda alashtanýshy ǵalym Tursyn Jurtbaımen aradaǵy suhbat «Jeteli «jeti jurtqa» jetedi» degen taqyryppen berildi. Basylym tilshisiniń sanalýan saýalyna tushymdy jaýap bergen ol: «Sonaý qadym ǵasyrdaǵy Darıı patshanyń Qudystaǵy qasıetti asyl tas pen qudaıy asa taıaqty Babyl ımperııasynyń qazyna saraıyna alyp kelgeninen bastalǵan «úrdis» Aleksandrııadaǵy mıllıondaǵan jádigerler men jazbalardyń mýzeýmǵa jınaqtalýyna, úndister men perǵaýyndar órkenıetiniń ǵajaıyp eskertkishteriniń tonalýy men qoldy bolýyna jalǵasty. Mundaı talan-tarajdan bizdiń dalamyz da aıtarlyqtaı zardap shekti. Ataqty «Qozy Kórpesh - Baıan sulý» kesheniniń eskertkishteri men altyn quımalary Reseı ımperııasy muraǵattarynyń enshisine aınaldy. Ózgeni bylaı qoıǵanda, esepke tirkelgen 42 myńnan astam dala jazba eskertkishteriniń 40 myńǵa jýyǵy óziniń tabıǵı ári tarıhı Otanynan jyraqta: Germanııa, Frantsııa, Reseı, Anglııa memleketterinde qalyp otyr», - deıdi.
Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń «Qazaqstan-2050» Strategııasy - qalyptasqan memlekettiń jańa saıası baǵyty» Joldaýyndaǵy basym baǵyttardyń biri - paıda alý, ınvestıtsııalar men básekege qabilettilikten qaıtarym alý prıntsıpine negizdelgen ekonomıkalyq pragmatızm. Otandyq ekonomıkanyń damýyna súbeli úles qosyp otyrǵan qazaqstandyq kompanııalar óz sheshimderin túgeldeı ekonomıkalyq maqsattylyq jáne uzaq merzimdi múddeler turǵysynda qabyldaýy qajet. Elimizdegi iri otandyq munaı kompanııasy - «QazMunaıGaz» Barlaý Óndirý» AQ basshysy Abat Nurseıitov «Egemen Qazaqstan» gazetine bergen suhbatynda osy taqyrypta áńgime órbitedi. Ekeýara áńgime «Jańǵyrtý jumystary jan-jaqty júrgizilýde» degen taqyryppen berilgen.
***
«Sońǵy jyldary memlekettik buqaralyq aqparat quraldaryn qarjylandyrý birneshe esege óskenimen, olardyń halyq arasynda tanymaldyǵy artpaı otyr. Memlekettik BAQ-qa halyqtyń senimi de selqos. Sondyqtan Qazaqstannyń medıakeńistigi tutastaı jańǵyrýdan ótedi. Bul jóninde keshe Memlekettik hatshy Marat Tájınniń tóraǵalyǵymen ótken memlekettik aqparattyq saıasattyń ózekti máselelerine arnalǵan keńeste aıtyldy», - dep jazady «Aıqyn» gazeti búgingi sanyndaǵy «Qazaqstan medıakeńistigi «kúrdeli jóndeýden» ótedi» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń atap ótýinshe, Memlekettik hatshy memlekettik tapsyrys aıasynda keıbir arnalarda nóldik reıtıngige ıe baǵdarlamalar kórsetilip jatqanyn synǵa alyp, muny salyq tóleýshilerdiń qarjysyn beı-bereket jumsaý dep baǵalapty.
Syrtqy ister mınıstrligi habarlaǵandaı, 4 aqpanda Iran ókilderi men Reseı, AQSh, Qytaı, Ulybrıtanııa, Frantsııa jáne Germanııa syndy Iran ıadrolyq baǵdarlamasy boıynsha alty el osy jyldyń 26 aqpanynda Qazaqstanda (Almaty) kelissózder ótkizý týraly sheshim qabyldaǵan. Atap ótý kerek, Qazaqstan buǵan deıin iri deńgeıdegi osy kúnge deıin Azııa deńgeıinde halyqaralyq kelissózderdi júrgizgen. 2002 jyly Almatyda Azııa keńesi kezinde bir-birimen mámilege kele almaı júrgen Pákistan men Úndistan basshylaryn bir kelissózder alańynda bas qostyrdy. 2002 jyldan beri eki el arasynda saıası qaqtyǵystar bolǵan joq. Odan beride EQYU, IKU tárizdi halyqaralyq uıymdarǵa basshylyq etti. Buǵan deıin 2012 jyly Irannyń ıadrolyq baǵdarlamasy Túrkııada, Irak pen Reseıde ótken edi. Osy jyly Iran kezekti raýndty Egıpette ótkizýge usynǵanymen, altylyq ony qabyldamaı tastady. Iran men Egıpet arasynda mine, 33 jyl eshqandaı dıplomatııalyq qarym-qatynas joq. Iran tarapy Shvetsııa, Shveıtsarııa jáne Túrikmenstandy kelissózder júrgizý memleketteri retinde usynǵan edi. Kelissózderdiń kelesi raýndy ótetin jer dep Qazaqstan belgilendi. «Tańdaý nege Almatyǵa tústi?» degen saýalǵa «Aıqyn» gazetinde saıasattanýshylar jaýap berýge tyrysqan.
***
Eńbekaqy máselesinde nege elpeńdep kelemiz? Dálirek aıtsaq, elimizde qaı salada bolmasyn otandyq mamandar sheteldik áriptesterinen eki-úsh, tipti on ese kem jalaqy alyp jatqanyna qanshama jyldyń júzi boldy. Al isteıtin isi bir, jusaıtyn ýaqyty da bir. Osyǵan qanshama jyldar boıy tózip keldik, áıteýir abyroı bolǵanda seń qozǵalaıyn degen syndy. Mıllıondap jalaqy alatyn sheteldik mamandar jaǵdaıy qalaı sheshilmek? Osy jaıt arqaý bolǵan maqala «Alash aınasy» gazetiniń búgingi sanynda jaryq kórip otyr.
Efırdegi jarnamanyń shamadan tys jıi berilýi sizge qalaı áser etedi? Esh mán bermeısiz be, álde jylt-jylt etip, kórip otyrǵan dúnıeńizdiń shyrqyn buza ma? Jarnama - telearnalardyń kúnkóris kózi, alaıda aqsha úshin tutynýshy quqyn taptaýǵa bola ma? Jalpy, jarnamanyń tym jıi berilýi tutynýshy quqyǵyn buzý bolyp tabylma ma? Bul jaıynda «Alash aınasy» gazettiń «Oı-kókpar» aıdarynda mamandar pikirinen qanyǵa alasyzdar.