«Qazaqstan qyryq elden ishimdik alady» - respýblıkalyq basylymdarǵa sholý

ASTANA. 21 qyrkúıek. QazAqparat - Qazaq aqparat agenttigi respýblıkalyq basylymdarda 21 qyrkúıek, juma kúni shyqqan ózekti maqalalarǵa sholýdy usynady.

***

«Egemen Qazaqstan» basylymynyń jazýynsha, endi jurt Qostanaıdy taǵy bir «tulparlardyń» mekeni dep bile bastady. Osyndaǵy «AgromashHoldıng» aktsıonerlik qoǵamy Koreıanyń SsangYong, Ýkraınanyń Chance, ıtalııalyq IVECO, reseılik ÝAZ jáne aýylsharýashylyq tehnıkalaryn shyǵara bastady. Ústimizdegi jyly SsangYong júrdek mashınalarynyń 2500 danasyn, 2000 Chance, 500 kombaındy, 400 IVECO mashınasyn qatarǵa qoıady. Kásiporyn munymen shektelip otyrǵan joq, taıaý jyldarǵa jasalǵan joba boıynsha otan­dyq Nomad jáne usaq torapty qu­rastyrý ádisimen quralatyn avtomobılder qatarǵa qoıyl­maq. Bul jobanyń quny 11 mıllıard teńgege jýyqtaıdy. CKD dep atalatyn osy ádis júzege asqanda Qostanaıdan jylyna 25 myń temir «tulpar» ıelerine jol tar­tatyn bolady. Qazir «AgromashHoldıng» kompanııa­sy jylyna 8000 mashına quras­ty­ra alady. CKD jumys istegende 300 qos­ta­naı­lyqqa jumys orny taǵy ashy­lady. Eń bas­ty­sy, avtomobıl qu­rastyrý isinde qazaqstandyq úles kóteriledi, ol qazirdiń ózin­de 40 paıyzdy qu­raıdy. Ma­shı­nany tek quras­tyr­maı, onyń  boıaý, dá­ne­kerleý sııaqty kóp jumys túr­le­ri zaýytta atqa­ry­lady. Bul ju­mys ornyn da kóbeıtpek. Osy maqala gazettiń búgingi sanynda «Qostanaıdyń temir «tulparlary» atty taqyryppen berilip otyr.

 

«Keshe Astanada Qazaqstan Respýblıkasynyń Syrtqy ister mınıstri Erjan Qazyhanov Kenııa Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń turaqty hatshysy Týıta Mýangıdi qabyldady. Kezdesý barysynda E.Qazy­ha­nov Qazaqstan men Kenııa syrtqy saıasat vedomstvolary arasynda ózara aqparat almasý joldaryn bir izge salýdy usyndy. Bul óz kezeginde bolashaqta júzege asatyn ózara túrli bastamalardy qoldaýǵa múmkindik bermek. Sondaı-aq, kezdesý aıasynda QR SІM Jaýapty hatshysy Rápil Joshybaev pen Kenııa SІM Tu­raq­ty hatshysy Týıta Mýangı Qazaqstan Respýblıkasy men Kenııa Respýblıkasy syrtqy ister mınıstr­likteri arasyndaǵy ózara túsinistik týraly memorandýmǵa qol qoıdy», - dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti búgingi sanynda. Eki memleket arasyndaǵy yntymaqtastyqty damytý jaıynda «Baılanystardy damytýdyń joldary qaraldy» degen materıaldan oqı alasyzdar.

***

«Aıqyn» basylymynyń búgingi sanynda «Qazaqstan qyryq elden ishimdik alady» atty maqala jaryq kórdi. Gazettiń jazýynsha, Elimizde sońǵy bes jylda araq-sharap óndirý 30 paıyzǵa azaıyp ketken. Sonda turǵyndar ishimdikti az paıdalana bastaǵan ba, álde otandyq ónimderge suranys tómen be? Statıstıka agenttigi málimetterine qaraǵanda, 2011 jyly Qazaqstanǵa álem­niń 40-tan astam elinen alkogoldi ishimdik ımporttalǵan. Sóıtip, 64 mln 682 myń lıtr syra, 11 mln 999 myń lıtr tabıǵı sha­rap, 1 mln lıtrge jýyq hosh ıisten­dirgish, ósimdik zattary qosylǵan sharap, 6 mln 780 myń lıtr araq qazaqstandyq dúken sórelerin toltyrǵan. Sonda elimiz­de ár adam basyna shaqqanda, jylyna orta eseppen 5 lıtrden sheteldik ishim­dikten keledi. Árıne, osydan keıin qazaq­stan­dyqtardyń tek kileń qymbat ári joǵary sapaly, tańdaýly araq-sharap­tarǵa den qoıa bastaǵany jaıly topshy­laýǵa bolar edi. Biraq, shyn mánisinde, jaǵdaı - bas­qasha. Ótken jyly elimizde eń kóp ımport­talǵan ishimdiktiń túri - syra. Bul ótimdi ishimdik byltyr birneshe eýropalyq el­der­­den, onyń ishinde Belgııa, Germanııa, Chehııadan kóbirek ákelingen. Import kó­le­mine qaraǵanda, Meksıka men Qy­taıdan shyǵarylatyn syraǵa da suranys bar. Alaıda barlyq alys shetelderden elge tasymaldanatyn syranyń kólemin (2 mln 287 lıtr) Reseı men Belarýstan áke­li­netin ónimmen salystyrsaq, bul - teńiz­ge quıylǵan tamshydaı-aq. Árıne, Qazaqstannyń bul eki elmen Keden odaǵyn qurǵanyn eskersek, jańa ekonomıkalyq jaǵdaı úsh eldegi syra shyǵarýshylardyń saýdasyn qyzdyra túsýi tıis. Desek te, qazaqstandyq kásip­kerler ótken jyly eń kóp syrasyn tap osy «odaqtastaryna» emes, kórshi Qyr­ǵyz­stanǵa ótkizipti. Al Qazaqstanǵa 2011 jyly 61 mln lıtrden astam syrasyn ji­bergen Reseıge bar-joǵy... 782 myń lıtr qazaqstandyq syra ketse, Belarýsqa bir lıtr de ótpegen.

  

  Osy basylymnyń jazýynsha, dárini durys tańdap, ony paıdalana bilý de saýattylyqtyń belgisi. Búgingi tańda otandastarymyz dáriniń kómegine qanshalyqty júginedi jáne dári-dármektiń emine sene me? Sondaı-aq medıtsınalyq preparattar týraly bilim qandaı? Osy suraqtarǵa jaýap izdeý maqsaty­men 18 sáýir men 20 mamyr aralyǵynda júrgizilgen saýalnamaǵa elimizdiń 16 qalasynan 16 jastan joǵary 1039 erler men áıelder qatysqan. Olardyń 66 paıy­zy dárilik preparattar ómirimizdi saq­tap qalatyndyqtan belgili bir jaǵ­daıda ǵana qajet dese, 21 paıyzy óz aǵzasynyń kúshine senedi. Olardyń pikirinshe, syrqattardyń bir bóligi dáriniń kómeginsiz aıyǵyp ketedi. Mundaı pikirdi ustanýshylardyń basym bóligi - er adamdar. Bul maqala «Dári-dármekti durys paıdalanyp júrmiz be?» degen taqyryppen berildi.

 ***

Eýrazııalyq ıntegratsııa qandaı bir taraptyń múddesine emes, tepe-teń áriptestik qaǵıdatyna negizdelýi tıis. Ótken aptada Reseıdiń Memlekettik Dýmasynyń spıkeri Sergeı Naryshkın bir basylymǵa suhbaty barysynda «jaqyn ýaqytta Eýrazııalyq Parlament qurylady» degendi aıtyp qaldy. Bul asyǵys jasalǵan saıası pikir Qazaqstandaǵy sarapshylardyń qatań synyna ushyrady, qoǵamdyq talqylaý týǵyzdy. Búgingi «Alash aınasy» basylymynyń «Oı-kókpar» aıdaryndaǵy «Memleketaralyq keıbir saıası-ekonomıkalyq kedergilerdi tolyq joımaı turyp, Eýrazııalyq parlament qurý máselesi asyǵystyq bolmaı ma?» atty materıalda sarapshylardyń bul taqyrypqa qatysty qarama-qaıshy pikirleri kórinis taýyp otyr.

 

Osy basylymnyń jazýynsha, Ońtústiktiń densaýlyq saqtaý salasy dúrligip tur. Sala basshylary etıkany ysyryp qoıyp, daýdyń kórigin qyzdyrýda. Bas dárigerlerdiń basy birikpeı, ekige jaryldy. Oblys ákimi Asqar Myrzahmetov «Yrys aldy - yntymaq» jıynyn ótkizip, eldi birlikke shaqyryp júrgende aq halattylardyń arasyndaǵy alaýyzdyqtyń beleń alýy arqaǵa aıazdaı batady. Bul jóninde keńirek «Basqarma basshysy men bas dárigerler dýelge shyqty» atty maqaladan oqyp-bilýge bolady.