Qazaqstan qalalary jańajyldyq bezendirýge qansha qarjy jumsady
Osy oraıda QazAqparat agenttigi respýblıka qalalarynyń jańajyldyq bezendirý men basty shyrshaǵa qansha qarajat bólgenin surastyrdy jáne arnaıy sholý ázirledi.
Elimizdiń bas qalasy – Astana boıynsha jańajyldyq bezendirýge, onyń ishinde muz aıdyndaryn, syrǵanaý tóbeshikterin abattandyrýǵa, shaǵyn arhıtektýralyq formalar men gırlıandalardy, jylytý pýnktterin ornatýǵa jáne basqa da sharalarǵa 293 mln teńge bólingen.
Astanany jańajyldyq bezendirý aýdan ákimdikteriniń bıýdjeti esebinen de, demeýshilik qarajat esebinen de júrgiziledi. Qala aýdandarynyń ákimdikteri jasaıtyn barlyq syrǵanaqtar men muz aıdyndary barlyq kelýshiler úshin tegin bolady.
Osylaısha, 19 jeltoqsanda elordadaǵy EXPO kórme kesheniniń alańynda elimizdiń bas shyrshasy saltanatty túrde jaǵyldy. Sonymen birge, «Alaý» muz saraıy, «My car» avtoortalyǵy, «Ailand» otbasylyq demalys ortalyǵy, «Azııa park» saýda ortalyǵynda tegin syrǵanaqtar ashylǵan.
Foto: Astana qalasy ákimdiginiń baspasóz qyzmeti
Elimizdegi eń iri megapolıs – Almaty ákimidiginiń málimetinshe, bıyl qalany jańajyldyq bezendirýge bıýdjetten 360 mln tenge bólindi.
Qala turǵyndary jańa jyl qarsańynda bezendirilgen Almaty kóshelerin aralaı júrip, ertegi álemine engendeı kúı kesheri sózsiz.
Qalanyń bas shyrshasy «Abaı» alańynda ornatyldy. Bas shyrsha jaryqdıodty gırlıandalarmen jáne 350 jańajyldyq oıynshyqpen bezendirilgen.
Sonymen qatar, ınstallıatsııalar Almatynyń 8 aýdanynda – ortalyq kóshelerde, aýdan ákimdikteriniń mańynda, jaıaý júrginshiler aımaqtarynda bar. Jańa jyldyń basty sımvolynyń bıiktigi –22 metr.
Shymkent qalasynda 4 aýdanǵa jańa jyldy atap ótýge qarjy bólek-bólek qaralǵan. Keı aqparat kózderiniń jazýynsha, jalpy kólemi 40 mln teńgege jýyq qarjy jumsalmaq.
Sondaı-aq, Qańtar qurbandary týystarynyń ótinishimen Shymkenttiń bas shyrshasy ákimshilik iskerlik ortalyqtan Naýryz alańyna kóshirildi.
«Qarataý aýdanynda jańa jyl merekesin atap ótýge 17 mln teńge qaraldy. Munyń ishinde shyrsha qoıý, kóshelerdi bezendirý, kranshteın ornatý sekildi ózge de jumystar kiredi. Byltyrǵy qańtar oqıǵasy kezinde shyrshamyz janyp ketti. Sondyqtan bıyl jańasyn alyp otyrmyz. Qarataý aýdanynda ornatylatyn shyrshanyń bıiktigi 20 metrge jýyq bolady. Qazir shyrshany ornatý jumystary júrip jatyr» - dedi Qarataý aýdany ákiminiń orynbasary Azamat Parmanov.
«Qııal álemi» saıabaǵynyń aldynda ál-Farabı aýdanyna qarasty jańa jyldyq shyrshanyń shamy jaǵyldy. Onyń aýmaǵyna 30-ǵa jýyq jańajyldyq shaǵyn sáýlet músinderi ornatyldy.
Bıyl qaıta qurylǵan Abaı oblysynyń ortalyǵy Semeıde jańa jyl meresi úshin bıýdjetten 18,5 mln qarjy bólindi. Bul qarajat qalanyń barlyq bezendirýi, ótetin merekelik kontsertter, balalarǵa beriletin syılyqtar, ákim shyrshasyna, muz qalashyǵyn bezendirýge jáne Semeı qalasy ákimdigine qaraıtyn aýyldar men kentterde ótetin sharalarǵa jumsalmaq.
Al Óskemen qalasy ákimdiginiń habarlaýynsha, 2022 jyly shyrshany bezendirýge bıýdjet esebinen qarajat qarastyrylmaǵan. Oblys ortalyǵynda ornatylatyn bas shyrsha 2018 jyly satyp alynǵan. Bıyl da osy shyrshany alańǵa ornatyp, aldyńǵy jyldary satyp alynǵan oıynshyqtarmen bezendiriletin bolady.
Qaraǵandy qalasynda da jańa jylǵa arnaıy qarajat bólinbegen. Qala ákimdiginiń aıtýynsha, tutas bir jyldaǵy barlyq merekeniń bezendirilýi men kútip-baptaýyna ortaq kelisimshart jasalady jáne qarjy bólinedi. Merekede byltyrǵy jáne aldyńǵy jyldan qalǵan áshekeıler de qoldanylady, qajet oıynshyqtar qosymsha satyp alynady. Sonymen birge, qalanyń bas shyrshasy da bıyl jańartylmaǵan.
Qyzylorda qalasynda da jańajyldyq shyrshany bezendirýge bıýdjetten qarjy bólingen joq. Barlyq sharalar demeýshiler esebinen jasalǵan.
Túrkistan qalasynda da jańajyldyq bezendirýge bıýdjetten qarjy qaralmaıdy. Qaladaǵy eki shyrshanyń biri jańa qala aýmaǵyndaǵy alańǵa, al ekinshisi – «Jeńis» saıabaǵyna qoıylady. Shyrshanyń aınalasy men qala kósheleri jańa jyldyq jaryqshamdarmen bezendiriledi.
«Byltyrǵy shyrshalardy qoldanamyz. Sondaı-aq, ótken jyly qalany bezendirgen maqtalar men áshekeıler, oıynshyqtar, jańa jyl keıipkerleri ornatylady. Jańadan kirip kele jatqan qoıan jylyna oraı jańa personajdar bolady. Biraq olar kóp qarjyny talap etpeıdi» - deıdi Túrkistan qalalyq ınfraqurylym jáne kommýnıkatsııalar bóliminiń sektor meńgerýshisi Meırambek Mombekov.
Jańa jyldyq bezendirýge bıýdjetten qarjy bólmegen taǵy bir qala – Aqtaý.
«Óıtkeni, byltyr qoldanylǵan shyrsha, gırlıandalar men shaǵyn arhıtektýralyq formalar jaramdy. Shyrsha dástúrli túrde eki jerde ornatylady. Sonymen qatar 11,12, 14 shaǵyn aýdandardyń qıylysyndaǵy joldar gırlıandalarmen bezendiriletin bolady», - dep jaýap berdi ákimdik.
Petropavlda da jańajyldyq bezendirýge qazynadan qarajat qarastyrylmaǵan. Ortalyq alańda shyrshany ornatyp, bezendirý, qalany merekege saı ásemdeý demeýshilerdiń qarjysyna júzege asyrylmaq. Degenmen muz alańdaryn, syrǵanaqtar men qalany qysqy bezendirýge bıyl 75 mln teńge jumsalady. Bul qarajatqa oblys ortalyǵynyń 5 shaǵyn aýdanynda muz qalashyǵy paıda bolmaq.
«Petropavlda turǵyndar men qala qonaqtarynyń jazǵy ýaqytta bos ýaqyttaryn kóńildi ótkizý úshin bar jaǵdaı jasalǵan. «Jeńis» jáne mádenıet-demalys saıabaǵynda attraktsıondar jumys isteıdi, oıyn alańdary ashylǵan. Al qysta olar jabyq, sondyqtan halyqtyń taza aýada ýaqyt ótkizetin oryndary shekteýli. Osyǵan oraı jyl saıyn eresekter men balalardyń qysqy mezgildi kóńildi ótkizýi úshin muz alańdary salynady. Ol jerde túrli syrǵanaqtar, muz pishinderi, labırıntter bolady. Bólingen qarajat muz qalashyqtaryn salýǵa, ony kútip-ustaýǵa, jaryqpen bezendirýge, alańdy muzben qorshaýǵa jáne «Dınamo» stadıonynda muzaıdyndy quıyp, kútip ustaýǵa jumsalady», - deıdi qalalyq bólimniń baspasóz hatshysy Ásem Aıtýlova.
Aqtóbe qalasynda da jańa jylǵa arnaıy qarajat bólinbeı, qoımadaǵy úsh shyrsha men bezerdirý quraldary qoldanylǵan. Shyrshalar qalalyq ákimdik aldynda, Tuńǵysh Prezıdent atyndaǵy ortalyq saıabaqta jáne Abaı dańǵylynda ornatylǵan.
Odan bólek, kásipkerlerdiń kómegimen Jekpe-jek sport kesheni aldyna, Eset batyr turǵyn alabyndaǵy Dına músini aldyna shyrsha ornatyldy. Sonymen birge, kásipkerler aýmaqtaryn abattandyryp, bezendirip, keıbir saýda úıleri shyrsha ornatqan.
Atyraýda kóshelerdi jańajyldyq bezendirýge 31,3 mln teńge jumsalady. Onyń ishinde «Isataı-Mahambet» ortalyq alańynda jańadan satyp alynǵan bıiktigi 12 metrlik shyrsha bezendiriledi. Buǵan qosa «Nursaıa», «Vokzal mańy» shaǵynaýdandary men D.Nurpeıisova atyndaǵy mýzyka akademııasy aldyndaǵy alańǵa bıiktigi 9 metrdi quraıtyn shyrshalar ornatylady.
Al, qalany jańajyldyq bezendirýge buryn qoldanysta bolǵan sáýlet nysandary, jazýlar sekildi áshekeıler paıdalanylady. Qalanyń ár bóligine eki metrlik 5 shyrsha ornatý kózdelgen.
Munaıly shahar bıýdjetinen jańajyldyq bezendirýge 2019 jyly 43,7 mln teńge bólingen. Al, 2020 jáne 2021 jyly bul maqsatqa qarjy qarastyrylmaǵan.
Oral qalasynyń ákimdigi qala oryndaryn jańajyldyq merekelik bezendirýdi, onyń ishinde merekelik shyrshalardy montajdaýdy josparlap otyr. 2022 jylǵa arnalǵan is-sharalardy qarjylandyrý sheńberinde memlekettik satyp alýǵa ashyq konkýrs jarııalaý negizinde jańajyldyq merekelik bezendirý jumystaryna 16,9 mln teńge arnalǵan. Onyń ishinde 9 mln jańa bas shyrshaǵa jumsaldy, óıtkeni shyrsha sońǵy 4-5 jylda jańartylmaǵan.
Qaladaǵy Tuńǵysh Prezıdent alańynda basty shyrsha ornatylady, Abaı alańynda jaryqdıodty jaryqtandyrý, elektr gırlıandalary jáne jańajyldyq taqyrypqa arnalǵan basqa da atrıbýttardy kózdeıtin merekelik bezendirý bolady. Abaı alańyndaǵy arkalar, shaǵyn arhıtektýralyq formalar jańajyldyq nysandarǵa aýystyrylady. Sońǵy 3 jylda qalany bezendirý úshin jańa jyldyq atrıbýtıka jańartylmaǵandyqtan, jaryqdıodty elementter, elektr gırlıandalaryn tolyǵymen aýystyrý qajet.
Tarıhqa baı Tarazdy jańajyldyq bezendirýge 19 mıllıon teńgeden astam qarjy jumsalady. Qala ákimdiginiń habarlaýynsha, bıyl qalaǵa eki merekelik shyrsha ornatylady.
«Shyrshalardyń biri QR Tuńǵysh Prezıdenti saıabaǵynyń aýmaǵyna, ekinshisi «Kóne Taraz» tarıhı-etnomádenı ortalyǵyna qoıylady. Qazirgi ýaqytta bul aýmaqtarda jańa jyldyq bezendirý jumystary júrgizilip jatyr. Bul maqsattarǵa qala bıýdjetinen 19 mln 150 myń teńge qarastyrylǵan», - dedi qala ákimdigi baspasóz qyzmetiniń jetekshisi Dáýlet Tólendi.
Dástúr boıynsha Jambyl oblysynyń bas shyrshasy qalanyń ortalyq alańynda ornatylsa, 2019 jyldan beri «Kóne Taraz» tarıhı-etnomádenı ortalyq alańyna da jańa jyldyq shyrsha qoıylyp keledi.
«2021 jyl qarsańynda «Kóne Taraz» tarıhı-etnomádenı ortalyǵynyń alańyndaǵy bas shyrsha órtengennen keıin, bıyl oblys ortalyǵyn merekelik bezendirý kezinde ótken jyldan qalǵan dekor elementterin jáne jınalmaly shyrsha qurylymyn paıdalaný týraly sheshim qabyldandy. Bul óte tıimdi sheshim», - dedi spıker.
Vedomstvo demeýshilik qarajat esebinen erekshe qajettiligi bar tarazdyq 2 225 balaǵa arnaıy merekelik syılyq beriletinin, qarjylandyrý kólemi shamamen 5 mıllıon teńgeni quraıtynyn atap ótti.
Bıyl Jetisý oblysynyń ortalyǵy atanǵan Taldyqorǵan ákimdigi qalany jańa jylǵa bezendirýge 36,5 mln teńge jumsamaq. Qalaǵa alynatyn bir shyrshanyń quny shamamen 3 mln 224 myń teńge.
«Jalpy qalaǵa úsh shyrsha ornatylady. Ol úsheýine 9 871 000 teńge bólindi. Qajetti shyrshalar satyp alynyp, qoıylyp jatyr. Al shyrshadan bólek qalany bezendirýge 26 mln 683 myń teńge qarastyrylǵan», - dedi Taldyqorǵan qalasy ákiminiń baspasóz qyzmetiniń hatshysy Mádı Shakenov QazAqparat tilshisine.
Vedomstvo ókiliniń aıtýynsha, Taldyqorǵannyń 10 jeri jańa jylǵa oraı bezendiriledi. Ol jerlerge - ortalyq alań, Qarataldyń jaǵalaýy, Bıken Rımova atyndaǵy teatrdyń aldy, ortalyq júzý basseınniń alańy, ekinshi shaǵyn aýdanda ornalasqan aınalym, ortalyq arbat, jastar saıabaǵy, Qaratal yqsham shaǵyn aýdanyndaǵy syrǵanaq alańy kiredi.
«Jastar saıabaǵyna ornatylatyn shyrshanyń bıiktigi 20 metr, ortalyq alańdaǵy shyrshanyń bıiktigi 24 metr, al Qaratal shaǵyn aýdanyndaǵy syrǵanaq alańyna qoıylatyn shyrshanyń bıiktigi 14 metr bolady. Sondaı-aq jańa jylǵa oraı jastar saıabaǵynda merekelik shara uıymdastyrylyp, kesh sońy ot shashýmen aıaqtalady», - dedi Mádı Shakenov.
Kókshetaý qalasynda Jańa jyldy merekeleýge barlyǵy 44 mıllıon teńge qarjy bólindi. Bul qarjyǵa Jańa jyldyq shyrsha ornatylyp, muz qalashyqtary salynady, sondaı-aq, qalanyń basty kósheleri túrli tústi jaryq-shamdarymen bezendiriletin bolady.
Qazirgi ýaqytta Abylaıhan alańynda Jańa jyldyq basty shyrsha men muz qalashyǵy ornatyldy. Osyndaı bıik shyrsha «Volashaq saraiy» balalar men jasóspirimder saraıynyń aldynda da bezendirilgen. Sonymen birge, oblys ortalyǵyndaǵy Birlik, Jaılaý jáne Avtoqalashyq shaǵyn aýdandarynda kásipkerlerdiń kómegimen Jańa jyldyq shyrshalar men muz qalashyqtary turǵyzylýda.
Qostanaı qalasynyń ákimdigi jańa jyl merekesinde shyrsha ornatyp, muz qalashyǵyn salýǵa 44,1 mln teńge bólgen.
«Jańajyldyq bezendirý úshin Qostanaı qalasynyń bıýdjetinen 44,1 mln teńge qarastyrylǵan. Onyń ishinde 27,3 mln teńgege 22 metrlik bir, 11 metrlik eki shyrsha, 1 jaryq konstrýktsııasyna, 10 birlik jaryqdıodtyq bezendirý qurylǵylaryna jumsalady. Al 16,8 mln teńge muz qalashyq salýǵa baǵyttalady. Atap aıtqanda, bul qarajatqa 1 jáne 4 jolaqty eki syrǵanaq, bir labırınt, aıaz ata men aqshaqardyń músinderi salynady», - dep jaýap berdi qala ákiminiń baspasóz hatshysy Májıt Shúlenov tilshi saýalyna.
Ákimdik deregi boıynsha 2019 jyly jańajyldyq bezendirýge 44 mln teńge jumsalǵan. Al 2020-2021 jyldary pandemııaǵa baılanysty merekelik sharalar bolmaǵan.
«Pavlodar qalasyn jaryqpen bezendirý» sharasyna 82 mln 790 myń teńge qarajat bólindi. Atalmysh jumystardy merdiger uıym «Led Impress Distribution» JShS júzege asyrady. Osy kelisimshart sheńberinde qala kóshelerindegi, ǵımarattardyń qasbetterindegi jáne basqa da nysandardaǵy qoldanystaǵy jaryqtandyrý elementterin qalpyna keltirý, onyń ishinde qalany jańajyldyq bezendirýge qarajat kózdelgenin atap ótý qajet.
Jalpy qarajattyń ishinde qalanyń jańajyldyq bezendirilýine - 24 mln teńge. Munda jańajyldyq jaryqtandyrýdyń 575 elementin montajdaý qarastyrylǵan: qala kóshelerindegi jaryq-dınamıkalyq kompozıtsııalar, sýburqaqtardy bezendirý, qalanyń alańdary men saıabaqtaryndaǵy jaryq elementteri, jaǵalaý jáne t. b. Sonymen qatar, 3 jańajyldyq shyrshany ornatýǵa bıyl 12 mln 271 myń teńge bólindi. Jańajyldyq dızaınnyń barlyq elementteri ótken jylǵy merekeleýden qalǵan.