Qazaqstan halyq partııasynyń belsendileri Almatynyń ekologııasyn talqylady
Bul jıynǵa ekologter, sarapshylar, memlekettik organdar, ÚEU ókilderi qatysty.
2019 jyly Almaty álemdegi ekologııa úshin asa qaýipti 100 qalanyń qataryna qosyldy. Qazgıdromettiń málimetinshe, qaladaǵy aýa óte lastanǵan.
Aýanyń lastaný ındeksi 7 (joǵary), standartty ındeks 9 (joǵary) bolyp otyr.
«Qalada eń úlken lastaýshy faktor avtokólik. Aýany lastaýshy zattardyń 65 paıyzyny kólikter shyǵarady. Al aýaǵa zııandy zat bóletin nysandar sany 11 877 ekeni anyqtaldy. Onyń ishinde jylý qýatyn JEO-2 kóp bóledi», -dedi PhD doktor, ál Farabı atyndaǵy QazUÝ ıÝNESKOnyń turaqty damý boıynsha kafedrasynyń meńgerýshisi Aına Rysmaǵambetova.
Sarapshy maman orta jáne kishi ózenderdiń de ahýalyn tilge tıek etti
Almaty aýmaǵynda 153 sý nysany bar eken.
«Ashyq sý qoımalaryndaǵy sý búkil qalamen ótedi. Túrksib aýdanyndaǵy sýdyń bakterıologııa kórsetkishri 100 paıyz normaǵa saı emes. Sonymen qatar, 480 myń tonna qaldyq jınalǵan. Onyń 5,7% y ǵana óńdelgen. Al óńdeý deńgeıi de áli syn kótermeıdi. Qatty turmys qaldyǵy bólek jınaý da júıelenbegen. Shetelderde keń tájirıbege aınalǵan «zero otdes- nól qaldyq» qaǵıdaty júzege aspaı tur»,- dedi spıker.
Almaty Ekologııalyq departamentiniń basshysy Qonysbek Baıedilovtiń aıtýynsha, qalanyń basty problemasy aýa basseıniniń lastanýy bolyp otyr.
«Sońǵy maǵlumattarǵa qaraǵanda byltyr aýa 36% energetıkalyq zattarmen, 52% kólik qyzmetinen, 14% jekemenshik úılerdiń qysta ot jaǵýymen, 2% óndiristik oshaqtardyń qaldyǵymen lastanady. Qazir osy baǵytta Úkimet bekitken arnaıy jol kartasy bar. Alaıda, tabıǵı klımattyq ahýaldy da eskerý kerek»,- dedi ol.
Dóńgelek ústelde Qazaqstan halyq partııasynyń Almaty bólimshesiniń mádenı mura boıynsha komıssııasynyń tóraǵasy Gúldana Nurpeıisova jastar arasynda ekologııalyq tárbıeni dáripteý kerektigin alǵa tartty.
«Ekologııalyq tárbıe adamzatqa óte kerek dúnıe. Bizdiń qoǵam oǵan zárý. Ekologııalyq bilim berý arqyly biz jastarǵa qorshaǵan ortany qorǵaýǵa, tabıǵat baılyqtaryna barynsha qamqorlyqpen qaraýǵa úıretemiz»,- dedi ol.
Spıker qalanyń ekologııasyn jaqsartatyn birqatar usynysty alǵa tartty.
«Tehnogendik faktordy eskere otyryp JEO-2 ortalyǵyn gazǵa aýystyrý kerek. Úılerdi kómirmen jylytýǵa tyıym salyp, osy máselege monıtorıng júrgizý kerek. Qoǵamdyq kólikti gazǵa kóshirý óte ózekti bolyp tur. Áleýmettik nysandardyń aınalasyn kógaldandyrý dy baqylaýǵa alǵan durys. «Sýlpak» saýda úıinde bolǵan jaıdy eskere otyryp, aǵash kesýge zańmen tyıym salý kerek. Ár kesilgen aǵashtyń ornyna otyrǵyzylatyn kóshetke 5 jyl jaýapkershilik bekitken jón«,- dedi spıker.