«Qazaqstan halqyna» qory qoldaýymen 5 ońaltý ortalyǵy ashyldy
Halyqaralyq balalardy qorǵaý kúni aıasynda Atyraýda erte aralasý ortalyǵy, Taldyqorǵan men Óskemende erte aralasý ortalyqtary men aýtızm jáne basqa da mentaldy buzylystary bar balalarǵa arnalǵan ortalyqtary iske qosyldy.
Osyndaı ortalyq Shymkent pen Pavlodarda ashylǵan. Jalpy Qor qoldaýymen búginde 8 reabılıtatsııalyq ortalyq quryldy. Ortalyqtar jumys istep turǵan memlekettik mekemelerdiń quramynda jumys isteıdi.
Erte aralasý ortalyqtary medıtsınalyq, áleýmettik jáne pedagogıkalyq syndy úsh baǵytta jumys isteıdi. Ár ortalyqta jyl saıyn 3 aıdan 3 jasqa deıingi neıro-ortopedııalyq buzylýlary bar jáne olardyń týyndaý qaýpi bar 600 bala keshendi ońaltý kómegin alady.
Ortalyqtyń jumys modeli boıynsha ár balaǵa jeke ońaltý jospary qurylady. Ony júzege asyrýǵa dáriger-nevropatologtar, dáriger-reabılıtologtar men pedıatrlar, emdik dene shynyqtyrý (EDSh) nusqaýshylary, kásiptik terapevtter, logopedter sııaqty mamandardyń kópsalaly toby qatysady. Mehanoterapııa zaly men EDSh, sensorlyq bólme, ımmersıondy vannasy, shýngıt jáne tuz bólmeleri jabdyqtalǵan, sondaı-aq damýdyń erte kezeńderinde buzylýlardy anyqtaýǵa jáne ońaltý baǵytyn ázirleýge múmkindik beretin estý men mıdy zertteýge arnalǵan dıagnostıkalyq jabdyq ornatylǵan.
«Jas balalardyń dıagnozy anyqtalmasa da, damýynyń keshigýi baıqalǵanda, múmkindiginshe densaýlyqtyń nasharlaýyn boldyrmaý úshin erterek alǵashqy qadamdardy jasaý óte mańyzdy. Erte jastaǵy mı men júıke júıesiniń tańǵajaıyp ıkemdiliginiń arqasynda arnaıy ońaltýdyń kómegimen bolashaqta aýyr múgedektikke shaldyqpaýǵa nemese onyń yqtımaldyǵyn edáýir tómendetýge bolady. Sondyqtan erte aralasý ortalyqtary erte kómek kórsetýdi qoljetimdi etý úshin qurylyp otyr», – dedi «Qamqorlyq qory» korporatıvtik qorynyń dırektory Araılym Erkinova.
Aýtızm jáne basqa da mentaldy buzylystary bar balalarǵa arnalǵan ortalyqtarda ár túrli mamandar toptastyrylǵan, olar ár balanyń qabileti men qajettiligin eskere otyryp, ádiskerler ázirlegen jeke baǵdarlama boıynsha jumys isteıdi. Ortalyqtar modeliniń tujyrymdamasyn jasaýǵa QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi usynǵan sarapshylar qatysyp, úsh jetekshi amerıkandyq aýtızm ortalyqtarynyń jumys tájirıbesi nazarǵa alyndy.
Ár ortalyqta jyl saıyn 125 balaǵa kómek kórsetiledi. Balany damytý baǵdarlamasy aıasynda AVA-terapııa, defektologpen, logopedpen, psıhologpen, kásiptik terapevtpen, EDSh nusqaýshysymen sabaqtar qamtylady, sondaı-aq kásiptik terapııa, beıimdelý jáne EDSh, eńbek terapııasy, artterapııa, robototerapııa jáne robototehnıka, qysh jasaý isi, ata-analarmen jumys, sensorlyq ıntegratsııa, áleýmettik-turmystyq baǵdarlaý boıynsha sabaqtar qarastyrylǵan.
«Bıyl sáýir aıynda seriktesterimizben birge Shymkent pen Pavlodarda ortalyqtar ashtyq. Josparymyzda 13 erte aralasý ortalyǵy jáne aýtızmi bar balalarǵa arnalǵan 8 ortalyq ashý bar. Bul rette keshendi ońaltý kómegin qamtý úshin «Ońaltý ortalyqtary» jobasyn iske qosyp, 6 óńirde 6 ońaltý ortalyǵyn quramyz. «Aqjol-M» ońaltý ortalyǵymen jaraqtandyrý boıynsha taǵy bir jobany iske asyrýdamyz. Ortalyq Almaty oblysynda 1,5 jastan 18 jasqa deıingi balalardy qabyldaıtyn bolady», – dep atap ótti «Qazaqstan halqyna» qoǵamdyq qory Basqarma tóraǵasynyń orynbasary Lázzat Shyńǵysbaeva.
Erte aralasý ortalyqtaryn jáne aýtızmi bar balalarǵa arnalǵan ortalyqtardy ashý jónindegi jobalardyń bastamashysy – «Qamqorlyq qory» balalarmen jumys isteý maqsatynda aýtızmi jáne basqa da mentaldy buzylystary balalardy ońaltý salasyndaǵy mamandardy otandyq jáne sheteldik sarapshylardyń kýrstary, trenıngteri, kóshpeli semınarlardy qamtıtyn arnaıy ázirlengen baǵdarlama boıynsha oqytyp, daıarlady.
«Qazaqstan halqyna» qory jáne «Samruk-Kazyna Trust» áleýmettik jobalardy damytý qory ortalyqtardyń materıaldyq-tehnıkalyq jabdyqtalýyn qarjylandyrdy.
Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi jobany iske asyrý máselelerinde óńirlik jumyspen qamtý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmalarynyń jumysyn úılestiredi. Ákimdikter ınfraqurylymdy irikteý, ortalyqtardy jóndeýdi qarjylandyrý, ortalyqtarda jumys isteý úshin kadrlardy irikteý boıynsha jumys júrgizýde.