«Qazaqstan halqyna» qory nemen aınalysady – Bolat Jámishevtiń suhbaty
Dál sol tapsyrmadan soń ile-shala qurylǵan qordyń ıgiligin búginde biraz otandasymyz kórip te úlgerdi. Jibek Joly telearnasynyń «Ýáde» baǵdarlamasyna arnaıy suhbat bergen atalǵan qordyń basshysy Bolat Jámishev naqty adamdarǵa ataýly kómekpen qatar, halyq toptaryna da júıeli kómek kórsetetiletindigin aıtady.
«Rasymen de, Prezıdenttiń tapsyrmasyna oraı «Qańtar» oqıǵasynan keıin shamamen 1 apta ótkende qor quryldy. Onyń basshysy retinde men taǵaıyndalǵanymmen qordy ujym bolyp, ıaǵnı, qamqorshylyq keńesiniń múshelerimen, basqarma múshelerimen birge qurǵanymyz anyq. Maqsatymyz shuǵyl jumysqa kirisip ketý boldy. Ádette mundaı uıymdy qurýǵa aıtarlyqtaı kóp ýaqyt jumsalady. Bastapqyda negizgi jumysymyzdy ysyryp qoıyp, uıydastyrýshylyq istermen aınalýysýǵa da múmkindigimiz bolmady. Sondyqtan jekemenshik bir kompanııa tarapynan usynylǵan jobalyq ónimdi jaqsy qoldandyq. Sol ónim arqyly azamattardyń ótinimderin qabyldap, olarǵa járdemdese aldyq. ıAǵnı, ony Prezıdenttiń tapsyrmasyna saı azamattarǵa kómek kórsetý maqsatynda qoldandyq. Bastapqy kezeńde azamattar bul qordyń nemen aınalysatynyn túsine qoıǵan joq. Uıymnyń ózi de túsinbedi, qalyptasý kezeńinen ótip jatty. Prezıdenttiń tapsyrmasynda kórsetilgendeı, áleýmettik máseleler kóterildi. Ol máselelerdi Úkimet túrli sebepterge baılanysty qarastyryp úlgermeıtin-di. Búginde búkil álemde qaıyrymdylyq jasaý júıesi memlekettiń áleýmettik qoldaýdyń ornyn basyp jatyr. Bizdiń maqsatymyz da osy», - dedi Bolat Jámishev.
Qor basshysynyń aıtýynsha, bastapqyda el turǵyndary qorǵa túrli máselelermen, aıtalyq úı satyp alýǵa kómek kórsetýin ótinýmen júgingen. Al baǵyt-baǵdary múlde bólek qordyń kúndelikti kelip jatatyn mundaı ótinishterge jaýap berýi biraz ýaqytty alatyndyǵy sósiz.
«Osydan keıin qor tujyrymdamasyn pysyqtadyq. Onyń nátjıesinde ulttyq qaırymdylyq konferentsııasyn uıymdastyrý týraly sheshimge keldik. Bul qordyń naqty maqsattaryn aıqyndaýǵa kómektesýi úshin kerek edi. Prezıdent jumys isteýimiz kerek salalardy aıqyndaǵanymen qordyń ózi naqty qadamdaryn anyqtaýy kerek boldy. Bastapqyda keliskendeı, qordyń jumysyna Úkimet te, ózgeler de aralaspaýy tıis. Qor qoǵamdyq uıym retinde memlekettik organdardyń aralasýynsyz isin atqarýy qajet. Olar jumysymyzǵa aralasqan da joq. Kóbine áleýmettik salamen aınalysqandyqtan memlekettik organdarmen ózara is-qımyl ornatýǵa týra keledi. Ortaqtastyq, seriktestik iske aralasýǵa jatpaıdy», - dedi Bolat Jámishev.
«Qazaqstan halqyna» qoǵamdyq áleýmettik qory 2022 jyldyń tamyz aıynda Ulttyq qaıyrymdylyq konferentsııasyn, odan keıin elimizdegi qoǵamdyq uıymdardyń 1 500-ge jýyq ókiliniń qatysýymen 43 ZÝM konferentsııa ótkizdi. Óńir ákimderiniń qoldaýymen barlyq aımaqqa baryp, qoǵamdyq uıymdar ókilderimen dóńgelek ústelder uıymdastyrdy. Oǵan elimizde tirkelgen qoǵamdyq uıymdardyń ókilderi shaqyryldy.
«Osy uıymdarmen birlesip, qordyń tujyrymdamasyn jasadyq. Bul tujyrymdama qamqorshylyq keńestiń, basqarmanyń sheshimi emes, kóp kezeńge sozylǵan respýblıkalyq qaıyrymdylyq konferentsııasynyń negizinde quryldy», - dedi ol.
Onyń atap ótýinshe, 2022 jyldyń qańtar, aqpan, naýryz aıynda qordyń esepshotyna qomaqty qarjy, ıaǵnı 22 mlrd teńge túsken. Qor jumysyn dál osy qarjy esebinen orfandyq naýqastarǵa kómek kórsetýden bastady desek te bolady.
«Óıtkeni, orfandyq naýqastar sırek kezdesetin syrqatqa shaldyqqan azamattar. Olardyń emi kóbine qoldaý túrinde ótedi. Em alý óte qymbat, naýqas balalardyń kópshiligi bul emdi alyp ta kórmegen. Ata-analary Almaty, Astana sııaqty em kórsetiletin qalalarǵa qonys aýdarýmen áýre bolǵan. Biz densaýlyq salasyna jumsaǵan 99 mlrd teńgeniń jartysyna orfandyq dári-dármekti satyp aldyq», - dedi qor basshysy.
Bolat Jámishev ózge basqaratyn qordyń eń aldymen qaıyrymdylyq uıym retinde jumys isteýge tyrysatyndyǵyn aıtady.
«Árıne, onda Memleket basshysynyń nemese Úkimettiń qandaı da bir saıası úndeýi bary túsinikti. Joǵaryda qorymyzdyń jumysyna qatysty tujyrymdany aıqyndaǵan kezdegi alǵashqy qaıyrymdylyq konferentsııasy týraly aıttym. Al ótken jyly biz osyndaı 35 ZÝM konferentsııasyn, aımaqtarda 20 dóńgelek ústel otyrystaryn ótkizdik. Onda biz aımaqtyq kartalardy talqyladyq. ıAǵnı, qaı óńirde qandaı jobalardy júzege asyrý qajettiligin qarastyrdyq. Bıyl 2 qazanda donorlardyń qatysýmen úshinshi Ulttyq qaıyrymdylyq konferentsııasyn ótkizgeli otyrmyz. Qorymyzdyń donorlary qatarynda bar barlyq iri kásiporyn qatysady. Sonymen qatar bizdiń donorymyz emes sheteldik iri kompanııalardy da shaqyrǵymyz keledi. Bul konferentsııany «Samuryq-Qazynamen» birge ótkizbekpiz. Olar konferentsııanyń seriktesi retinde sheteldik kompanııalardy tartýǵa mindetteme alyp otyr. Osy konferentsııada iri kompanııalar tek qarjylandyrý jaýapkershiligimen shektelip qalmaı, ony júzege asyrýǵa da múddeli bolýy úshin ózara is-qımylymyzdy qalaı qurý kerektigin talqylaıtyn bolamyz. Bul tek salyqtyq jeńildikterge baılanysty múdde bolmaýy tıis. Kerisinshe, bizdiń qor senimdi, ashyq seriktes ekendigin jáne olardyń áleýmettik bastamalaryn iske asyrýǵa kómektese alatyndyǵyn kórsetkimiz keledi», - dedi ol.
Qordyń elimizdegi tirek mektepterge qatysty da irgeli jobasy bar. Osy joba arqyly qor ár tirek mektepke qomaqty qarjy bólip, bolashaq urpaqtyń aýylda da bilimdi azamat bolyp shyǵýyna septigin tıgizýge tyrysyp keledi.
«Bul jobamen nelikten aınalystyq? Óıtkeni, aýyldarda shaǵyn jınaqtalǵan mektep óte kóp. Eger, balalar shaǵyn jınaqtalǵan mektep ornalasqan aýylda turatyn bolsa, olar tıisti bilim ala almaıdy degen sóz. Al, bizdegi resmı málimetterge sáıkes, aýyldardaǵy bilim berý deńgeıi jyl saıyn tómendep keledi. Sondyqtan seriktesterimizben birge árbir aýyldyq aımaqta tirek mektepter qurýdy úsh kezeńmen júzege asyrmaqpyz. Mektepti jabdyqtaý úshin 250 mln teńge jumsaımyz. «Nazarbaev» zııatkerlik mektepteri seriktesimiz retinde 3 jyl boıy osy mektepterdiń muǵalimderin oqytady. Sonymen qatar bizdiń seriktesimiz - Turaqty bilim berýdi damytý qory barlyq uıymdastyrýshylyq máselelermen aınalysady. Árbir tirek mektepte olardyń qandaı uıym qarjysyna jabdyqtalǵanyn bildiretin taqtaısha ornatylady. Sondyqtan biz seriktestermizben jumysymyzdy barynsha ashyq kórsetemiz», - dedi qor basshysy.
Osy ýaqytqa deıingi 2 jyldyń ishinde qorǵa 251 mlrd teńge qarjy túsken. Onyń 225 mlrd teńgesine naqty jobalar maquldanyp ta otyr. Máselen, qor shala týǵan balalardyń kózi kórmeı qalmaýy úshin 28 perzenthana ortalyǵyn erte retınopatııany anyqtaıtyn jabdyqpen qamtamasyz etti. Bul shala týǵan balalardyń kórý qabiletiniń joǵalýyn boldyrmaýǵa múmkindik beredi. Óıtkeni, buǵan deıin elimizde mundaı jaǵdaı jıi oryn alatyn.