Qazaqstan delegatsııasy Saýd Arabııasyndaǵy IYU kezekten tys cammıtine qatysty
Syrtqy ister mınıstrligi baspasóz qyzmetiniń málimetinshe, is-sharaǵa IYU-ǵa múshe memleketterdiń memleket, úkimet basshylary, syrtqy ister mınıstrleri qatysty. Qatysýshylar Palestına-Izraıl qaqtyǵysyn beıbit jolmen sheshý, Palestınaǵa zańdy aýmaqtardy qaıtarý qajettiligi týraly pikir bildirdi, sondaı-aq Gaza sektorynda áskerı qımyldardy dereý toqtatýǵa shaqyrdy.
Sammıtte sóılegen sózinde QR Syrtqy ister mınıstri Qazaqstan palestınalyqtardyń ózin-ózi anyqtaýǵa jáne astanasy Shyǵys Ierýsalımde ornalasqan 1967 jylǵy shekarada halyqaralyq deńgeıde tanylǵan Palestına memleketin qurýǵa zańdy quqyqtaryn tolyq qoldaıtynyn málimdedi. Taıaý Shyǵys daǵdarysyn retteý tek BUU Qaýipsizdik Keńesi bekitken «eki halyq úshin eki memleket» formýlasy negizinde ǵana múmkin bolatyndyǵy atalyp ótti.
«Qazaqstan Gaza sektorynda áskerı qımyldardy dereý toqtatýǵa shaqyra otyryp, IYU-ǵa qatysýshy eldermen yntymaq tanytty jáne tanytýdy jalǵastyrýda», – dedi M.Nurtileý jáne osy maqsatta Qazaqstan BUU Bas Assambleıasynyń ú.j. 27 qazandaǵy tótenshe arnaıy sessııasynda Iordanııa Hashımıt Koroldigi usynǵan atysty toqtatýǵa shaqyratyn qararǵa daýys bergenin qosa jetkizdi.
QR syrtqy saıası vedomstvosynyń basshysy ókinishke oraı beıbit turǵyndar, onyń ishinde tym kóp balalar, áıelder men qarttar janjaldyń jazyqsyz qurbany bolǵanyn atap ótti. Sondaı-aq qazirgi ýaqytta Gaza sektorynda júrgen jáne osy aýmaqtan ketýge múmkindigi joq QR azamattaryna qatysty jaǵdaıǵa tereń alańdaýshylyq bildirildi.
Osyǵan baılanysty M.Nurtileý sammıtke qatysýshylarǵa Izraıl SІM basshysy Elı Koenmen jaqynda bolǵan telefon arqyly sóılesýi barysynda atysty dereý toqtatýǵa jáne barlyq taraptardyń osy janjaldy beıbit jolmen sheshýin izdeýge shaqyrǵanyn jetkizdi. Beıbit turǵyndardyń qaýipsizdigi basty basymdyq ekeni atalyp ótti.
Qazaqstan Mysyr Arab Respýblıkasynyń Gaza azamattaryna medıtsınalyq jáne gýmanıtarlyq kómek kórsetý úshin dálizder qurý týraly sheshimin joǵary baǵalady. Óz kezeginde, elimiz Palestınanyń baýyrlas halqy úshin bir mıllıon AQSh dollary kóleminde kómek berdi jáne qosymsha gýmanıtarlyq kómek kórsetýdi josparlap otyr.
QR SІM basshysy halyqaralyq jáne gýmanıtarlyq uıymdarǵa Gaza sektoryndaǵy qazirgi asa kúrdeli jaǵdaıǵa aralasýǵa ótinish bildirip, Gaza turǵyndary úshin tótenshe gýmanıtarlyq kómek kórsetý úshin Azyq-túlik qaýipsizdigi jónindegi Islam uıymynyń qoldanystaǵy tetigin paıdalanýdy usyndy.
Sammıt qorytyndysy boıynsha qatysýshylar Gaza sektory Iordan ózeniniń batys jaǵalaýyndaǵy Palestına terrıtorııalarynyń ajyramas bóligi bolyp tabylatyndyǵy týraly qarar qabyldady. Izraılge sektordaǵy qarýly qaqtyǵys úshin jaýapkershilik júkteldi. AML jáne IYU elderi palestınalyqtardy qoldaý úshin qarjylyq qaýipsizdik júıesin qurýǵa kelisti.
Sammıt barysynda QR syrtqy saıası vedomstvosynyń basshysy Pákistan Premer-mınıstri Anvar-ýl-Hak Kakarmen, Bangladesh Syrtqy ister mınıstri Abýl Kalam Abdýl Momenmen, Benın Syrtqy ister mınıstri Shegýn Adjadı Bakarımen, Malaızııa Syrtqy ister mınıstri Saıfýddın Abdýllamen, Nıgerııa Syrtqy ister mınıstri Djefrı Oneıamamen, Oman Syrtqy ister mınıstri Asad bın Tarıkpen birqatar ekijaqty kezdesýler ótkizdi, sondaı-aq IYU Bas hatshysy Hıseın Brahım Tahaımen sóılesti. Taraptar saıası, saýda-ekonomıkalyq, ınvestıtsııalyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq salalardaǵy ekijaqty yntymaqtastyqtyń ózekti máselelerin talqylady.
Sonymen qatar M. Nurtileý Saýd Arabııasynyń Investıtsııalar mınıstri – Qazaqstan-Saýd Úkimetaralyq komıssııasynyń teń tóraǵasy Halıd Ál-Falıhpen kezdesý ótkizip, onyń barysynda taraptar úkimetaralyq komıssııanyń 6-shy otyrysy, Іskerlik keńestiń 1-shi otyrysy jáne eki el arasyndaǵy Investıtsııalyq dóńgelek ústel sııaqty birlesken aldaǵy is-sharalarǵa daıyndyq barysyn talqylady.
Aıta keteıik, Islam yntymaqtastyǵy uıymy (2011 jylǵa deıin – Islam Konferentsııasy Uıymy) 1969 jyly qurylǵan. IYU Bas hatshylyǵy Djıdda qalasynda (Saýd Arabııasy Koroldigi) ornalasqan.
Qazirgi ýaqytta IYU – jalpy halqy 1,7 mıllıardtan asatyn 57 múshe memleketi bar jáne BUU-dan keıingi ekinshi iri halyqaralyq uıym. Qazaqstan 1995 jyldyń jeltoqsanynda uıymǵa múshe boldy.