Qazaq tazysy patentteldi

<p>ASTANA. KAZINFORM &ndash; &laquo;Qansonar&raquo; ańshylar men ańshylyq sharýashylyǵy sýbektileriniń qoǵamdyq birlestikteriniń respýblıkalyq qaýymdastyǵy &laquo;Qazaq tazysynyń&raquo; patent ıesi atandy. Bul týraly Qazpatent ulttyq zııatkerlik menshik <a href="https://www.instagram.com/p/DEzrnactuoL/?img_index=1" target="_blank" rel="noopener">ınstıtýty</a> habarlady.&nbsp;</p>

«Qansonar» qoǵamdyq birlestigi 2013 jyly resmı túrde tirkeldi. Uıymnyń jarǵylyq maqsattaryna sáıkes «Qansonarǵa» qazaq tazysy men tóbet ıtteriniń ulttyq tuqymdaryn saqtaý, kóbeıtý jáne jurtshylyqtyń qyzyǵýshylyǵyn arttyrý jaýapkershiligi júktelgen.

Respýblıkanyń óńirlik pıtomnıkterinde alǵash ret Qazaqstan Respýblıkasy halyqtarynyń áýelgi urpaqtary ázirlegen mádenı mura men ózindik erekshelikti, ulttyq ańshylyq dástúrleri men tásilderin saqtaý jáne taratý úshin qatal jergilikti tabıǵı - klımattyq jaǵdaılarǵa jaqsy beıimdelgen «Qazaq tazysy» ıtteriniń jańa tuqymy quryldy.

Aprobatsııaǵa daıyndyqqa baılanysty genetıka ınstıtýtymen 2021-2023 jyldary zertteý boıynsha ǵylymı jumystar júrgizildi, zertteý obektisi qazaq tazy tuqymynyń ıtteri boldy. Gendik qordyń jaı-kúıin baǵalaý jáne qazaq tazy ıtteriniń genetıkalyq beıinin qurý maqsatynda qaýymdastyq bıoaqparat pen genetıkalyq materıal jınady, genetıkalyq ártúrlilik parametrleri alyndy jáne olardyń jeke DNQ-profılderi ázirlendi.

Jalpy alǵanda, selektsııalyq jetistikke patent jańashyldyq, erekshelik, birtektilik jáne turaqtylyq krıterııleri bolǵan jaǵdaıda beriledi. Selektsııalyq jetistikke patent beretin quqyqtyq qorǵaý kólemi tuqymnyń sıpattamasyna engizilgen belgilerdiń jıyntyǵymen anyqtalady.

Selektsııalyq jetistikke patent Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń memlekettik komıssııasynyń qorytyndysy negizinde berildi. Ol boıynsha sheshim mal sharýashylyǵy salasyndaǵy selektsııalyq jetistikterdi synaý jáne synaqtan ótkizý ádistemesine sáıkes qabyldandy.

Zertteýler qazaq tazy ıt tuqymynyń joǵary júıke qyzmetiniń (JJQ) tıpologııalyq ereksheligin anyqtady, onyń júıke júıesiniń joǵary júıke ortalyqtarynyń fýnktsıonaldyq jaı-kúıiniń neǵurlym turaqty, týa bitken jáne ómirlik qasıetterin anyqtady. Júgirý kezinde ıtterdiń jumys qabilettiligi men turaqtylyǵynyń joǵarylaý kezeńderi onyń júıke júıesiniń fýnktsıonaldy jaǵdaıyna aıqyn táýeldilikti anyqtaıdy. Qazaq tazysynyń JJQ aıryqsha turaqtylyǵy ony ıtterdiń barlyq basqa tuqymdarynan ereksheleıdi. «Qazaq tazysy» tuqymynyń ıtteri kýrsıng (ıtterdiń mehanıkalyq qoıanǵa júgirýi) boıynsha, sondaı-aq «Qazaq tazysy» tuqymynyń ıtteriniń jarystary men synaqtary boıynsha joǵary kórsetkishterimen erekshelenedi.

Barlyq óńirde «Kansonar» qaýymdastyǵynyń ókildikterinde jyl saıyn «Qazaq tazysy» tuqymdy ıtterdiń óńirlik, respýblıkalyq asyl tuqymdy baıqaýlary ótkiziledi. Olardyń negizinde eksponattalǵan ıtterdiń olardyń standartyna sáıkestigi týraly sarapshylardyń qorytyndysy beriledi. Olar kez kelgen klımattyq jaǵdaıǵa jaqsy beıimdelgen, komıssııalyq baǵalaý bonıtırleý kezinde atalyqtar - 120, analyqtar -100 baldan kem emes baǵalanady.

«Qazaq tazy» tuqymynyń ıtteri joǵary ıkemdilikke ıe, jelge, uzaq qysqy kezeńniń tómengi temperatýrasyna jáne ońtústik jazdyń ystyq qurǵaq kezeńine óte ońaı tózedi.

Aıta ketsek, Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev 2022 jyly Prezıdenttiń Іs Basqarmasyna jeti qazynanyń biri – qazaqy tazy men tóbet tuqymdaryn saqtaý jumysyn qolǵa alýdy tapsyrǵan edi. 

Eske sala ketsek, byltyr qazaqstandyq ǵalymdar tazynyń genetıkalyq qurylymyn zerttep, erekshe tuqym ekenin anyqtady.