«Qazaq saz óneri jeti notadan da baı» - baspasózge sholý

ASTANA. QazAqparat - «QazAqparat» halyqaralyq aqparattyq agenttigi 6 tamyz, beısenbi kúni jaryq kórgen respýblıkalyq buqaralyq aqparat quraldaryndaǵy ózekti maqalalarǵa sholýdy usynady.

"Aıqyn" basylymynda " Qazaq saz óneri jeti notadan da baı" degen taqyryppen Qazaq ulttyq óner ýnıversıteti Qorqyt atyndaǵy ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri, fılologııa ǵylymdarynyń doktory Rıza Álmuhanovamen suhbat jarııalanyp otyr.

Áńgime aýany negizinen jaqynda Astanada TÚRKSOI uıymy men Mádenıet jáne sport mınıstrliginiń qol­daýymen ótken álemniń 90 eliniń ókilderin biriktirgen Dástúrli mýzyka jónin­degi halyqaralyq keńestiń 43-shi bas­qosýy jaıynda boldy.

"43 ICTM Dástúrli mýzykaǵa ar­nalǵan halyqaralyq konfe­rentsııa ǵalymdar men izdenýshiler úshin salmaqty jıyn, óıtkeni mamandar 69 elden keldi. Geogra­fııalyq turǵydan da erekshe­le­nedi, bir ǵana AQSh-tan - 69, Qy­taıdan - 39, Ulybrıtanııadan - 22, Japonııadan - 21, Reseıden 15 ókil keldi. Buǵan taǵy da basqa kóptegen elden kelgen mamandar­dy qosyńyz. Al bizdiń memle­ketten 67 adam ǵylymı baıandama jasap, sektsııalyq májilisterde pikirlerin ortaǵa saldy", - deıdi R.Álmuhanova.

Onyń aıtýynsha, bizdiń elden qatysqan Aman­geldi Kúzembaıdyń da taqyryby jınalǵan qaýymdy qy­zyqtyrdy, ol quımaqulaq bala­lardy iriktep, ustaz-shákirt tikeleı baılanysy boıynsha sabaq beredi eken, konferentsııa barysynda ol óziniń Oljas atty shákirtimen onlaın-dáristi kórsetti.

"Qazaqtyń mýzykalyq únderge baı ekeni, onyń jeti no­taǵa syımaı jatatyny aıtylyp júr. Amangeldi - Arqa án mek­tebiniń ókili, sondyqtan ol ár óńirdiń, ár mekteptiń óz mamany ǵana dáris bere alady degen qa­ǵıdany ustanýy, negizinde, durys. Bul basqa óńirlerde de qolǵa alynýy kerek, dástúrli án-kúı mektepterimizdi túgel qamtý ja­ǵyn da oılastyrý qajet. Sonymen qatar sahnany shyn juldyzdar, shyn talanttar emes, áýesqoılar «bılep» bara jatqandyqtan, kásibı bilimdi talap etýdiń qajeti joq degen oıǵa da uryndyrmaýy kerek. Qysqasha aıtqanda, 43 ICTM Dástúrli mýzykaǵa arnal­ǵan halyqaralyq konferentsııa biz úshin oı salǵan jaqsy basqosý boldy. Shetelden kelgen qonaq­tardyń dombyraǵa, ulttyq kıim­derge degen qyzyǵýshylyǵy ba­sym boldy. Ońtústik Koreıadan kelgen Heejin Kim dombyra aspa­byn satyp alyp, eline alyp ketti, ketkeninshe bir ándi úırenip aldy. Al Avstralııadan kelgen Indija Mahjoeddin qazaqy oıý salynǵan birneshe bas kıim men aspapqa taǵatyn úki, qamzol satyp aldy. Osylaısha, shetten kelgender úshin de, ózimiz úshin de bul aldaǵy baılanystardyń damýyna yqpal etetin ıgi shara boldy", - deıdi ol.

Sonymen qatar "Aıqyn" basylymynda "Qushaǵy keń Hanoı" atty jolsapar maqala jarııalandy. Taqyryp aýany "Astanada ótetin EKSPO halyqaralyq kórmesine Vetnam qalaı ázirlenip jatyr?" degen saýaldyń aıasynda órbıdi.

"Jýyrda elimizdiń Syrtqy ister mınıstriniń birinshi orynbasary, «EKSPO-2017» halyqaralyq mamandandyrylǵan kórmesiniń komıssary Rápil Joshybaev Vetnam Sotsıalıstik Respýblıkasyna jumys saparymen baryp qaıtty. EKSPO komıssarynyń sapary jaıynda beınematerıal daıyndaý maqsatynda ulttyq arnanyń Beıjińdegi tilshileri de Hanoıǵa birge attandyq. Sapar barysynda Rápil Seıithanuly Vetnam premer-mınıstriniń orynbasary Vý Dyk Dam jáne basqa da quzyrly organdar ókilderimen kezdesti", - dep bastalady maqala.

Sonymen qatar sapar barysynda EKSPO komıssary Vetnam Týrızm, mádenıet jáne sport mınıstriniń orynbasary Hııýn Vın Aımen kezdesti. Vıtse-mınıstr Vetnam tarapy 2014 jyly Nursultan Nazarbaevtyń "EKSPO-2017" kórmesine shaqyrýyn qýana qabyldaǵanyn aıtty. "EKSPO-2017" Qazaqstan úshin de, Vetnam úshin de zor múmkindikter ashady, - deıdi hanoılyq sheneýnik. Jýyrda Vetnam tarapynan arnaıy komıssar belgilep, Astanaǵa uıymdastyrý jumystaryn talqylaýǵa jiberetinin de jetkizdi.

Jalpy, Qazaqstan Respýblıkasyn vetnamdyqtarǵa keńinen tanystyrý maqsatynda EKSPO halyqaralyq maman­dan­dyrylǵan kórmesi komıssarynyń osy el­ge sapary barysynda Doing business in Kazakh­stan taqyrybynda bıznes-forým ótti. Oǵan Úkimet ókilderimen qatar 70-ten astam iri vetnamdyq týrıstik jáne saýda kompanııalary qatysty. Forým barysynda «EKSPO-2017» kórmesine daıyndyq jumystary jaıynda beınerolıkter kór­setildi. Bul beınematerıaldar jıynǵa kelgenderdiń kóńilinen shyqty. Vet­nam­dyqtar bizdiń eldiń sulý tabıǵatyna, elordamyzdyń ınfrastrýktýrasyna qyzyǵatynyn aıtty. Vetnamdaǵy eń iri «Saigontourist» týrıstik kompanııasy «Astana EKSPO-2017» ulttyq kompanııasymen yn­tymaqtastyq jóninde kelisim ornatty. Eki el de týrıstik taýarlary mol ekenin eskere otyryp, aradaǵy qatynasty damytýǵa kúsh salatynyn jetkizdi.

Vetnamdyqtar bul basqosýda elimizde josparlanǵan eń eleýli shara - "Astana EKSPO-2017" halyqaralyq kórmesine daıyndyq jumystaryn búginnen bastap qyzý júrgizetindikterin de ýáde etti. ***

"Atyraý munaı óńdeý zaýytynda jańa ónimniń alǵashqy partııasy alyndy" dep jazady "Egemen Qazaqstan" basylymy búgingi sanynda.

"Elimizdiń munaı óńdeý salasyndaǵy tuńǵysh kásiporyn - Atyraý munaı óńdeý zaýytynda birneshe satyly qaıta jańǵyrtý jobasy sátti iske asyrylyp keledi. Aldymen, Japonııanyń "Marýbenı Korporeıshn" kompanııasy qaıta jańǵyrtý jobasyn iske asyrǵan edi. Budan soń atalǵan zaýytta Qytaıdyń "SІNOPEC Engineering" kompanııasy hosh ıisti kómirsýtekter shyǵaratyn keshen qurylysyn júrgizýdi qolǵa aldy. Osyǵan oraı AtMÓZ jáne "Sınopek ınjınırıng" kompanııasy arasynda ózara shartqa qol qoıyldy. Joba boıynsha keshen qurylysyna salynatyn ınvestıtsııalyq qarjynyń kólemi 1 mıllıard 40 mıllıon AQSh dollaryn qurady. Bul Elbasynyń 2015 jylǵa deıingi merzimde munaı óńdeý zaýyttaryn qaıta jańǵyrtý jónindegi tapsyrmasyna oraı qolǵa alynǵan alǵashqy joba bolýymen erekshelendi", - delingen materıalda.

"Jobany iske asyrý elimizdegi munaı-hımııa ónerkásibin damytýǵa tyń serpin beredi. Muny mamandar joba týraly áńgime bastalǵannan beri aıtyp keledi. Naqtylaı aıtqanda, aldymen jylyna 133 myń tonna benzol jáne bir jylda 496 myń tonna paraksılol shyǵarýǵa qol jetkizedi. Sonymen birge, osy joba arqyly AtMÓZ-de shyǵarylatyn taýarly benzınderdiń sapasyn Eýro-4 standarty deńgeıine jetkizýge bolady. Al ekologııalyq turǵydan aıtqanda, janarmaı túrlerindegi benzoldyń mólsheri 1 paıyzdan, hosh ıisti kómirsýtegiler 35 paıyzdan aspaıdy dep túsindiredi mamandar. Benzın túrleri men dızel quramyndaǵy kúkirt mólsheri, qorshaǵan ortaǵa zııandy áseri azaıady. Eýro-4 stan­dar­tynyń talaby osyndaı. Dızel men avıa­otyn óndirý de ulǵaı­tyl­maq. Onyń ishinde dızel kóle­min qosymsha sýtegi alý esebi­nen molaıtýǵa múmkindik bar eken", - deıdi gazet.

Qazaqstan endi bıylǵy jyldyń 31 qazany kúni DSU-ǵa kirgeni týraly hattamaǵa ratıfıkatsııa jasaıdy. Sonymen, bizdiń elimiz atalmysh uıymnyń tolyqqandy múshesi bolyp tabylady. Bul týraly "Egemen Qazaqstan" basylymy "DSU: ýaqytpen qatar júrý múmkindigi" atty maqalada habarlaýda.

"Aıtylǵan ýaqyttyń kózdi ashyp-jumǵansha jetip keletini anyq. «Bul Qazaqstannyń ózi «belgilegen» shekteýli merzim. Ratıfıkatsııa júzege asyrylǵannan keıin respýblıka munymen DSU-nyń bas dırektoryn habardar etýi tıis», - dedi burnaǵy kúni osy oqıǵaǵa baılanysty DSU-nyń aqparat jáne syrtqy baılanys bóliminiń ókili Melıssa Begag. Osy habarlamadan keıin ǵana 30 kúndik esep kezeńi bastalady. Ol Qazaqstan DSU-nyń 162-shi múshesi bolǵanǵa deıin bastalýy tıis. Al múshelikke ótkeni týraly habarlama Kenııanyń astanasy - Naırobı qalasynda ótetin konferentsııada jarııalanady. «Alǵa qoıylyp otyrǵan maqsat sondaı, Qazaqstan Naırobıdegi mınıstrler konferentsııasyna tolyqqandy múshe retinde qatysýǵa tıis», - dep sózin túıindedi Melıssa Begag", - dep jazady basylym. *** Máskeýde Ǵıbadat taýynda (Poklonnaıa gora) qazaq ushqyshy, eki márte Keńes Odaǵynyń Batyry ataǵynyń ıegeri Talǵat Bıgeldınovtyń músini qoıylmaq, dep habarlaıdy "Ekspress K" basylymy.

Keshe batyr 93 jasqa tolar edi.

"Almatynyń Armııa úıinde Bıgeldınovtyń qurmetine arnalǵan kórme ashyldy, 28 panfılovshy atyndaǵy saıabaqta máńgi alaýǵa gúl shoqtary qoıyldy", - dep jazady gazet.

Talǵat Jaqypbekuly 305 ret jaýyngerlik ushý jasady. Onyń qyzy Galına Bıgeldınovanyń sózi boıynsha, ataq-dańqyna qaramastan, ol kisi asa qarapaıym edi jáne balasha ańqaý edi. Onyń úıinde Keńes Odaǵynyń eń tanymal adamdary jıi qonaqtaıtyn, mysaly aqyn Robert Rojdestvenskıı men Evgenıı Evtýshenko. - Ol aqjarqyn kisi bolatyn, anekdottardy jaqsy kóretin, - dep eske alady Galına Talǵatqyzy. - Jáne ol óz Otanynyń naǵyz uly bolýǵa árdaıym talpynyp keldi", - delingen "Inogda geroıamı stanovıatsıa dvajdy" atty maqalada.