Qazaq medıtsınasyn talaı bıikterge jetelegen Muhtar Álıev - Halyq Qaharmany
ıAǵnı densaýlyq tek baılyq qana emes, adamnyń ómir súrýine berilgen zor múmkindik. Ony eshkim de, eshqashan da ózge bireýge syıǵa tarta almaıdy. Ol tek jaratqannyń qolyndaǵy, sonyń ıeligindegi ǵana dúnıe. Alaıda adam aǵzasynyń týa bitken kinárattary men kem-ketikterin túzetýge bolatynyn osy ýaqytqa deıingi medıtsına salasynyń jetistikteri san márte dáleldep keldi. Nátıjesinde densaýlyǵy nashar, ómir súrý múmkindigi shekteýli azamattar deni-qarny saý azamattar sııaqty tolyqqandy ómir súrýge múmkindik alatyn boldy. Álbette, qoly jeńil, emi shıpaly, óz isiniń bilgiri bolǵan dáriger-mamandardyń arqasynda.
Myńdaǵan janǵa shapaǵaty tıgen sondaı jeńil qoldy dárigerlerdiń biri, medıtsına ǵylymynyń damýyna úlken úles qosqan áıgili azamat Muhtar Álıev osy ýaqytqa deıingi ǵumyrynda 13 myńnan astam operatsııa jasapty. Bul 13 myń adamnyń taǵdyry. Onyń boıyna bitken tabıǵı daryny elimizdiń medıtsına salasyn talaı bıikterge kóterip, san márte jańalyqtarmen tolyqtyrdy. Ol jasaǵan operatsııalar izbasar ǵalymdarǵa taǵylymdy tájirıbe boldy. M.Álıevtiń jasaǵan operatsııalary medıtsınanyń túrli salalaryn qamtıdy. Ol birde baýyrdaǵy ehınokokty lazermen kúıdirse, endigi bir operatsııany aıaq-qol mıkrohırýrgııasy boıynsha júrgizgen. Al onyń qan tamyrlaryn plastıkalyq jolmen baılanystyrý, asqazanǵa hırýrgııalyq, plastıkalyq operatsııalar jasaý ádisteri hırýrgııadaǵy aıtýly jańalyqtardyń biri. M.Álıev Qazaqstan men Orta Azııa aımaǵynda alǵash ret balalarǵa búırek, baýyr almastyrý (transplantatsııa), operatsııalaryn júrgizgen azamat. Sondaı-aq ol ót joly men analyq bez isigine, soqyr ishekke endoskopııalyq ádisti oıdaǵydaı qoldana bildi. Buǵan qosa qan tamyrlaryna jasalatyn operatsııalardy barynsha jetildire otyryp, ony hırýrgııalyq tájirıbege engizdi. Akademıktiń eńbekteriniń arasynda uıqy bezine aýtotransplantatsııa jasaý, búırek pen aryqsha bezderge, laparaskopııa ádisin qoldaný jumystary erekshe oryn alady. Sondaı-aq ol Qazaqstanda alǵash ret qolqa men tájdik (koronarlyq) arterııalardy jalǵastyrý operatsııasyn jasaǵan. 34 avtorlyq kýálik pen patent alǵan. Memlekettik syılyqtyń laýreaty.
Áıgili ǵalym, Ulttyq Ǵylym Akademııasynyń akademıgi, memlekettik syılyqtyń eki márte ıegeri, «Beıbit Planeta adamy» Muhtar Álıev 1933 jyly Qyzylorda oblysynyń Jańaqorǵan aýdanyna qarasty Talap qystaǵynda dúnıege kelgen. 1957 jyly Almaty memlekettik medıtsınalyq ınstıtýtyn bitirgen. 1957-63 jyldary Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń mekemelerinde dáriger, 1963-80 jyldary Almaty memlekettik medıtsınalyq ınstıtýtynda aspırant, assıstent, dotsent, kafedra meńgerýshisi bolyp istegen. 1982-87 jyldary Densaýlyq saqtaý mınıstri qyzmetin atqardy.
Sondaı-aq biraz jyldar ózi negizin qalaǵan, A.N. Syzǵanov atyndaǵy hırýrgııa ǵylym ortalyǵynyń dırektory jáne kafedra meńgerýshisi qyzmetterin atqardy. Ǵalymnyń osy ýaqytqa deıingi atqarǵan isteri men elge sińirgen eńbegi Qazaqstannyń Halyq Qaharmany joǵary ataǵymen laıyqty baǵasyn aldy.