«Qazaq ǵaryshkeri Qytaıdan ushady» - BAQ-qa sholý
***
«Egemen Qazaqstan» gazetinde Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń «Abylaı ańsaǵan azattyq» atty kólemdi maqalasy jarııalandy. «....Almaǵaıyp surapyl zamanda eseńgiregen elge es kirgizip, bir týdyń astyna biriktire bilgen Abylaı erligi men aqyl-parasatyn qatar jumsaǵan sarabdal saıasatkerliginiń arqasynda qazaq halqyn joıylyp ketýden saqtap qaldy. Osylaısha, týǵan halqynyń kemel bolashaǵyn ańsaǵan ol óz dáýiri artqan uly júkti qaıyspaı kóterip, el aldyndaǵy perzenttik paryzyn atqaryp ketti. Bolashaǵymyz baıandy, táýelsizdigimiz máńgilik bolýy úshin biz babalardan qalǵan amanatty esimizden shyǵarmaı, únemi elekten ótikizip otyrýǵa tıispiz. Óıtkeni, biz Abylaı babamyz armandaǵan osy kúnge ońaılyqpen jetkenimiz joq»,-deıdi Prezıdent.
Bas basylymda «Ulttyq bank saıasaty ózgermeıdi» atty meterıal jarııalandy. Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq Banki basshylyǵynyń aýysýy týraly óz sheshimine qatysty túsinikteme berdi. Nursultan Nazarbaev otbasylyq jaǵdaıyna baılanysty berilgen ótinishine sáıkes Grıgorıı Marchenkonyń Ulttyq Bank Tóraǵasy laýazymynan bosatylǵanyn málimdedi.
"Ol bul qyzmette kóp jyl, sonyń ishinde qıyn jyldary jumys istedi. Elimizdiń qarjy júıesin damytýǵa, Ulttyq Bank jumysyna, Ulttyq qordy basqarýǵa zor úlesin qosty, bul úshin men oǵan rızamyn, - dedi Qazaqstan Prezıdenti. Memleket basshysy Ulttyq Bank Tóraǵasy etip Qaırat Kelimbetovti taǵaıyndaý týraly sheshim qabyldaǵany jóninde habardar etti. - Ol 45 jasta, Máskeý memlekettik ýnıversıteti men AQSh-tyń Djordjtaýn ýnıversıtetiniń túlegi. Sońǵy jyldary Ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý mınıstri, odan keıin Premer-Mınıstrdiń orynbasary qyzmetin atqardy, Keden odaǵynyń qyzmeti jáne Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqty qurý máseleleri jóninde kelissózder júrgizdi. Onyń el ekonomıkasy men qarjylyq jaǵdaıy týraly bilimi Ulttyq bank jumysyna oń yqpal etedi dep sanaımyn", - dedi Nursultan Nazarbaev.
Qazaqstan Prezıdenti qabyldanǵan sheshim elimizdiń damýyna septigin tıgizetinin atap ótip, Ulttyq Banktiń saıasaty ózgermeıtinine toqtaldy.
***
«Qazaq ǵaryshkerleri 2014 jyly sáýir-mamyr aılarynda Qytaı jerinen ǵaryshqa ushýy múmkin» degen aqjoltaı habar Beıjińnen jetti. Bul jańalyq «Qazǵarysh» agenttiginiń tóraǵasy Talǵat Musabaev Beıjińde Qytaı ulttyq ǵarysh ákimshiliginiń basshysy Mı Sınjýımen kezdesýinde belgili bolypty. «QazaqǴarysh» basshysynyń qytaılyq ekıpaj quramynda qazaqstandyq ǵaryshkerdi ushyrý týraly usynysyn qytaılyq áriptesi birden qup alǵan»,-dep jazady «Aıqyn» basylymy búgingi sanynda. «Qytaılyq ekıpaj quramynda ǵaryshqa ushý qazaqtyń qaltasyna qansha salmaq salady?» degen suraqqa «QazǴaryshtyń» baspasóz bólimi jóndemdi jaýap bere almady. Sebebi eki aradaǵy kelisim áli kelissózder deńgeıinen asqan joq. Biraq eki birdeı azamatymyzdyń ǵaryshqa ushýǵa daıyn ekeni Qytaı jaǵyna belgili. Al qarjy jaǵy eki el sala basshylarynyń kelesi kezdesýinde - 2014 jyldyń bas kezinde anyqtalady. Qazaqstandyq eki ǵaryshkerdiń ǵarysh saparyn 21 jyl boıy kútkeni qytaı jaǵyna belgili bolsa kerek. «Bul jolǵy ǵarysh saparyna Aıdyn Aıymbetovtyń ushýy múmkin» degen pikirdi qazaqstandyq delegatsııa músheleri Beıjińde júrgen kezinde-aq aıtyp úlgeripti. Biraq muny «QazǴaryshtyń» baspasóz bólimindegiler rastamady, joqqa da shyǵarmady. Degenmen, bul habar biz úshin úlken qýanysh. Sebebi «№3 qazaq ǵaryshqa qashan ushady?» degen úmit qazaq dalasyn 21 jyl boıy kezip júrdi. Bul maqala «Qazaq ǵaryshkeri Qytaıdan ushady» degen taqyryppen berilgen.
Osy basylymda «Tarıhı kitaptardyń bári shyndyq deýge bolmaıdy» degen maqala kópshilik nazaryna usynylyp otyr. Táýelsizdik alǵannan keıingi erkindik pen keńshilikti paıdalanǵandar tarıhqa qalam tartýshylardyń sanyn kóbeıtti. Aıaqastynan el bilmeıtin batyrlar men bıler, kósemder men sheshender dáriptele bastady. Buryn nege beımálim bolyp keldi degenge keńestik ıdeologııanyń kesiri kóldeneń tartyldy. Alaıda kásibı tarıhshylar ondaı tarıhı delingen kitaptardyń bárin birdeı shyndyq deýge bolmaıtynyn aıtady. «Al tarıhı sanany qalyptastyrýda ondaıǵa tipti de jol berýge bolmaıdy» deıdi. Sondyqtan budan bylaı tarıhty arqaý etken kitaptar Tarıhshylardyń ulttyq kongresiniń usynysymen shyqsa degen usynys bar. Bul týraly keshe ulttyq tarıhty reformalaý máselelerine arnalǵan kezekti baspasóz máslıhatynda aıtyldy.
***
«Jas qazaq» basylymynyń sońǵy sanynda kenshiler máselesi kóterilip otyr. «Arselor Mıttal Temirtaý» kompanııasy «jańa kásipodaq qurmaqshy» degen jańalyq Qaraǵandyǵa tez taraǵan edi. Astanada ótken arnaıy jıynǵa baryp qaıtqan kenshilerdiń «Qorǵaý» kásipodaq uıymynyń tóraǵasy Marat Mırǵoıazov ta muny joqqa shyǵarmaıdy. Al mıllıarder Lakshmı Mıttal bolsa, «Arselor Mıttal Temirtaýdyń» jetekshilerimen birge jarty ǵumyry men densaýlyǵyn jerastyna tastap ketip, jer betinde qur súlderi júrgen kenshilerdiń taǵdyryn tarazyǵa salǵan. Dál osy otyrysta eger de burynǵy kásipodaq tóraǵasy monopolıstermen kelissózge kelmeı, yrqyna kónbeıtin bolsa, onda «jańa kásipodaq qurý qajet» degen pikir aıtylǵan»,-dep jazady aptalyq gazet. Bul jaıynda «Kenshiniń kóńili kúpti» atta maqalada jarııalanǵan.
Osy basylymda «Astana» klýby: Arqadan álemge...» degen taqyrypta Olımpıada chempıony Baqtııar Artaevpen aradaǵy suhbat berilgen. Elimizdegi birneshe sport klýbyn óz qamqorlyǵyna alyp, bir ujymnyń astyna biriktirgen «Astana» prezıdenttik kásibı sport klýbynyń qatary taǵy da tolyǵýy múmkin. Búginge deıin el abyroıyn arttyryp júrgen komandalar sapyna endi «Qaırat» fýtzal klýby men jaǵajaı voleıbolyndaǵy qyz-jigitter qosylady dep kútilýde. «Astana» mýltısporttyq jobasynyń prezıdenti, Afıny Olımpıadasynyń chempıony Baqtııar Artaev «Jas qazaqqa» bergen suhbatynda atalǵan jobanyń maqsatyn keńinen túsindirip berdi. Sondaı-aq dańqty boksshy óziniń súıikti salasyn da aınalyp ótken joq.
***
«Qazaq ádebıeti» gazetiniń sońǵy sanynda «Uly Otan soǵysy tarıhyna ádildik kerek» degen maqala berilgen. Uly Otan soǵysynyń qasıetti de, qasiretti de jańǵyryǵy búginge deıin óshpegendigi jaıynda órbigen bul kólemdi maqala osynaý surapyl tarıhı oqıǵanyń áli de zerdeli zertteýdi qajet etetindigin taǵy da ańǵartqandaı. Osy jaıyndaǵy jazǵan saraptamalyq maqalanyń avtory Sh. Ýálıhanov atyndaǵy Tarıhı jáne etnologııa ınstıtýtynyń Bas ǵylymı qyzmetkeri, tarıh ǵylymdarynyń doktory Málik-Aıdar Asylbek sol kezdegi náýbetti jyldarǵa ózindik baǵasyn bergen.