Qaırat Ábdirahmanov: Qazaqstan dıplomattary - ulttyq múddelerdiń kúzetinde
***
Qaırat ÁBDІRAHMANOV,
Qazaqstan Respýblıkasynyń Syrtqy ister mınıstri
Ulttyq múddelerdiń kúzetinde
(Dıplomatııa kúnine arnalǵan maqala)
Egemendik pen táýelsizdik alǵan kúninen bastap Qazaqstan zamanaýı otandyq dıplomatııanyń bastaýynda turǵan Memleket basshysy - Elbasy Nursultan Nazarbaev bas «sáýletshisi» bolyp tabylatyn dáıekti jáne tıimdi syrtqy saıasatty júrgizip keledi.
2 shildede Qazaqstan Dıplomatııalyq qyzmet kúnin atap ótedi. 1992 jyldyń osy kúninde Prezıdent Nursultan Nazarbaev «QR Syrtqy ister mınıstrligi týraly», «Qazaqstan Respýblıkasynyń elshiligi týraly» jáne «QR Tótenshe jáne Ókiletti Elshisiniń negizgi mindetteri men quqyqtary týraly» erejelerdi bekitý týraly Jarlyqqa qol qoıdy. Táýelsiz Qazaqstannyń syrtqy saıasatynyń alǵashqy tujyrymdamasy qabyldandy, onyń negizine teńgerimdilik jáne kóp vektorlyq qaǵıdattary jatqyzyldy. Qazaqstan úshin qolaıly syrtqy saıası jaǵdaılardy qalyptastyrýdyń jáne qazaqstandyq dıplomatııanyń keıingi tabystarynyń berik negizin naq solar qalaǵan bolatyn.
Dıplomatııa beıbit ómir qalyptastyrýda árqashan negizgi ról atqarady, al dıplomat kásibiniń eń kúrdeli jáne jaýapty kásipterdiń birinen sanalatyny kezdeısoq emes. Buny «Dıplomattar sóılegende, zeńbirekter únsiz turady» degen qanatty sóz de rastaıdy. Shamamen óte ejelgi dáýirde paıda bolǵan dıplomatııa kásip retinde memleketter jáne halyqaralyq qatynastar júıesi ómir súrip turǵan barlyq kezeńde qajet bolatyny anyq. Bul rette, HHІ ǵasyrda kommýnıkatsııalar salasynda, memleketterdiń, qoǵamdar men azamattardyń arasyndaǵy qatynastardyń sıpatynda bolyp jatqan san alýan ózgeristermen birge dıplomatııalyq jumystyń da máni, sıpaty jáne mehanızmderi de jyldam ózgerip, tolyqtyrylyp otyratyny sózsiz.
Eger syrtqy saıasat vedomstvosynyń mıssııasyna qysqasha toqtalatyn bolsaq, onyń máni dıplomatııalyq qorǵaý quraldarymen bizdiń elimizdiń egemendigin, qaýipsizdigin, aýmaqtyq tutastyǵyn jáne shekaralarymyzdyń myzǵymastyǵyn, basqa memlekettermen ózara qatynastarda jáne halyqaralyq arenada eldiń saıası, saýda-ekonomıkalyq jáne ózge de múddelerin qamtamasyz etý bolyp tabylady.
Biz 183 memleketpen dıplomatııalyq qatynas ornattyq. Shet elderde Qazaqstan Respýblıkasynyń 90-nan astam dıplomatııalyq mıssııalary - elshilikteri, halyqaralyq uıymdardyń janyndaǵy turaqty ókildikteri, bas konsýldyqtar men konsýldyqtary jumys isteıdi. Qazaqstanda 137 shet memlekettiń elshileri (68-i - qyzmetti qosa atqarady) tirkelgen jáne 20-dan astam halyqaralyq uıymdardyń ofısteri jumys isteıdi.
Syrtqy saıasattyń negizgi jetistikteriniń biri shektes memlekettermen memlekettik shekarany halyqaralyq-quqyqtyq resimdeý jáne onyń búkil perımetri boıynsha dostyq beldeýin qurý bolyp tabylady.
Bıylǵy jylǵy mereke qysqa ýaqyttyń ishinde jahandyq dıplomatııanyń asa mańyzdy ortalyǵyna aınalyp úlgirgen Qazaqstannyń bas qalasy Astananyń 20 jyldyǵy qarsańynda atap ótiledi. Bul týraly 2018 jylǵy 5 maýsymda Syrtqy ister mınıstrligi Tuńǵysh Prezıdent - Elbasy qorymen jáne Tuńǵysh Prezıdent - Elbasy kitaphanasymen birlesip uıymdastyrǵan "Astana - beıbitshilik qalasy" atty halyqaralyq konferentsııanyń qatysýshylary da aıtqan bolatyn.
Búginde bizdiń elimiz - halyqaralyq qatynastardyń qalaýly jáne bedeldi qatysýshysy. Qazaqstannyń aty álemdik qoǵamdastyqta senimdi áriptestigimen, beıbit súıgish saıasatymen, halyqaralyq kún tártibi máselelerin sheshýdegi jaýapty qyzmetimen, medıatorlyq salasyndaǵy tıimdi jumysymen, jahandyq jáne óńirlik qaýipsizdikti nyǵaıtý salasyndaǵy jarqyn bastamalarymen belgili.
Eldegi saıası turaqtylyq, naryqtyq ekonomıkanyń serpindi damýy jáne qolaıly ınvestıtsııalyq ahýal Astananyń jahandyq dıplomatııadaǵy halyqaralyq bedelin nyǵaıtýǵa yqpal etedi.
Qazaqstannyń áli de jas memleket retinde sanalatynyna qaramastan, otandyq dıplomatııa qyzmetiniń aýqymynda Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq uıymy (EQYU), Ujymdyq qaýipsizdik týraly shart uıymy (UQShU), Shanhaı yntymaqtastyq uıymy (ShYU), Azııadaǵy ózara is-qımyl jáne senim sharalary jónindegi keńes (AÓSShK), Islam yntymaqtastyq uıymy (IYU), Túrki tildes memleketterdiń yntymaqtastyq keńesi (TMYK) jáne basqa da halyqaralyq qurylymdar sııaqty iri óńirlik jáne halyqaralyq uıymdardaǵy tıimdi jumys pen tabysty tóraǵalyqtar bar.
Bizdiń 2018 jylǵy qańtardaǵy BUU Qaýipsizdik Keńesindegi tarıhı tóraǵalyǵymyz halyqaralyq qoǵamdastyqtyń tarapynan joǵary baǵaǵa ıe boldy. Biz Ortalyq Azııa kún tártibin belsendi túrde talqyǵa saldyq, Aýǵanstandaǵy jaǵdaıǵa jáne jappaı qyryp-joıý qarýyn taratpaý taqyrybyna basa nazar aýdardyq. 18 qańtarda Prezıdent N.Nazarbaevtyń tóraǵalyǵymen ótken «Jappaı qyryp-joıý qarýyn taratpaý: senim sharalary» atty joǵary deńgeıdegi taqyryptyq brıfıng tóraǵalyqtyń basty oqıǵasyna aınaldy, al 19 qańtarda «Aýǵanstanda jáne Ortalyq Azııada qaýipsizdik pen damýdyń ózara baılanystylyǵynyń úlgisi retinde óńirlik áriptestik qurý» atty alǵashqy mınıstrler pikirtalastary ótkizildi.
Biz ıadrolyq qarýdan azat álemge qol jetkizý qajettiligi týraly aıtyp qana qoımaı, sonymen birge osy jahandyq maqsatqa qol jetkizý jolynda dáıekti túrde jumys isteımiz. Prezıdent Nursultan Nazarbaevtyń Semeı ıadrolyq polıgonyn jabý týraly Jarlyqqa qol qoıǵan kúnin - 1991 jylǵy 29 tamyzdy BUU-nyń Bas Assambleıasy Halyqaralyq ıadrolyq synaqtarǵa qarsy is-qımyl kúni retinde biraýyzdan bekitti. Sonymen qatar Qazaqstan Ortalyq Azııada ıAdrolyq qarýdan azat aýmaq qurýǵa belsendi túrde qatysty. 2015 jyly Qazaqstan Prezıdentiniń bastamasy boıynsha BUU Bas Assambleıasynyń ıAdrolyq qarýdan azat álem qurý týraly jalpyǵa birdeı deklaratsııasy qabyldandy.
ıAdrolyq qarýdy taratpaýdy ilgeriletýdegi mańyzdy qural bizdiń Prezıdentimizdiń taǵy bir bastamasy - ATOM (Abolish Testing. Our Mission) jobasy bolyp tabylady, onyń onlaın petıtsııasyna 100-den astam eldiń 300 myńnan astam adamy qol qoıyp ta úlgirdi. Ol jobada ıAdrolyq synaqtarǵa jappaı tyıym salý týraly shartty (ıASJTSh) ratıfıkatsııalaýda progreske qol jetkizý talabymen jetekshi memleketterdiń kóshbasshylaryna úndeý jasalady. 2018 jylǵy naýryzda Qazaqstan ıAdrolyq qarýǵa tyıym salý týraly shartqa (ıAQTSh) qol qoıdy. Damýshy elderdiń bastamasy boıynsha osyndaı Sharttyń paıda bolýy jáne qabyldanýy halyqaralyq qoǵamdastyqtyń aýqymdy bóliginiń álemniń tutastaı birqatar jetekshi memleketteriniń arsenaldarynda ıadrolyq qarýdyń saqtalýyna alańdaıtynyn jáne ústinen ıadrolyq ajal ajdahasy tónip turmaıtyn álem qurý jolynda áreket etetinin bildiredi.
Qazaqstan rýhanı dıplomatııanyń mańyzdy ortalyǵyna aınaldy. Bıylǵy jyly Astanada Memleket basshysynyń ózindik biregeı bastamasy - Álemdik jáne dástúrli dinder kóshbasshylarynyń altynshy sezi ótedi.
Prezıdent N.Nazarbaevtyń qoldaýymen kepilger-elder (Reseı, Túrkııa, Iran), Sırııa jáne qarýly Sırııa oppozıtsııasynyń úkimetteri, BUU Bas hatshysynyń arnaıy elshisi Staffan de Mıstýra, sondaı-aq baqylaýshylar retinde AQSh jáne Iordanııa ókilderi qatysqan Sırııadaǵy jaǵdaıdy retteý jónindegi «Astana protsesi» sheńberindegi kelissózderdiń toǵyz raýndynyń ótýi Qazaqstannyń halyqaralyq dıplomatııasyn damytýdaǵy mańyzdy oqıǵa boldy. Qatysýshylardyń mundaı formaty alǵash ret ótkizildi. Kelissózderdiń meıilinshe mańyzdy qorytyndylarynyń biri Sırııada deeskalatsııanyń tórt aımaǵyn qurý týraly memorandýmǵa, Ustalǵandardy/kepildegilerdi bosatý, qaza bolǵandardyń máıitterimen almasý jáne habarsyz ketkenderdi izdestirý jónindegi jumys toby týraly erejege qol qoıý, sondaı-aq basqa da ýaǵdalastyqtarǵa qol jetkizý boldy. Sonyń nátıjesinde Sırııa Arab Respýblıkasynda (SAR) zorlyq-zombylyq deńgeıi men qurbandar sanynyń aıtarlyqtaı azaıýy baıqalýda. Astana protsesi BUU aıasyndaǵy Jeneva protsesi úshin asa mańyzdy qosymsha tirek bolyp tabylady.
Ortalyq Azııada bizdiń elimizdiń ómirlik mańyzy bar múddeleri toǵysqan. Táýelsizdik alǵan sátten bastap Qazaqstan Prezıdenti óńirlik jaqyndasý saıasatyn belsendi túrde júrgizip keledi. Óńirdiń memleket basshylarynyń sońǵy kezde jıilep ketken ekijaqty jáne kópjaqty formattardaǵy qarym-qatynastary óńirlik yntymaqtastyqtyń damý ústindegi saıası erki men serpinin kórsetedi. Aǵymdaǵy jylǵy 15 naýryzda Astanada Ortalyq Azııa memleket basshylarynyń birinshi konsýltatsııalyq kezdesýi bolyp ótti, onyń qorytyndylary boıynsha barlyq problemalar men máselelerdi sheshý úshin óńir elderiniń vıtse-premerleri deńgeıinde bes jaqty jumys komıssııasyn qurý týraly óńirlik damý úshin mańyzy bar sheshim qabyldandy, al Ortalyq Azııa memleket basshylarynyń kezdesýlerin turaqty etý josparlanyp otyr.
Reseı Qazaqstannyń asa mańyzdy strategııalyq odaqtasy bolyp qala beredi. Eki el prezıdentteri 2013 jylǵy qarashada qol qoıǵan XXI ǵasyrdaǵy tatý kórshilik jáne odaqtastyq týraly shart strategııalyq áriptestiktiń negizi qyzmetin atqarady. Bizdiń qarym-qatynastarymyz tatý kórshilikpen, barlyq deńgeılerdegi ekonomıkalyq jáne saıası yntymaqtastyqpen ǵana emes, sonymen birge tarıhymyz ben mádenıetimizdiń ortaqtyǵymen de bekı túsedi. Strategııalyq áriptestikti nyǵaıtýdaǵy sheshýshi róldi bizdiń memleket basshylarymyzdyń júıeli túrde ótetin kezdesýleri men kelissózderi atqarady.
Tatý kórshilik, dostyq jáne yntymaqtastyq týraly shart (2002 jylǵy jeltoqsan, Pekın) jáne Qazaqstan Respýblıkasy men Qytaı Halyq Respýblıkasy (QHR) memleket basshylarynyń jan-jaqty strategııalyq áriptestik qatynastarynyń jańa kezeńi týraly birlesken deklaratsııasy (2015 jylǵy tamyz, Pekın) Qytaımen qatynastardy jan-jaqty damytý úshin negiz quraıtyn asa mańyzdy qujattar bolyp tabylady.
QHR-men qarym-qatynastar serpindi jáne senimdi saýda-ınvestıtsııalyq ózara is-qımylmen sıpattalady. Sonymen qatar, Qytaı tarapy «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń» (AHQO) negizinde Astana halyqaralyq bırjasyn (AІH) qurýǵa belsene qatysýda (úlesi - 25%). Qytaı memlekettik damý bankiniń ókildigi basqa da halyqaralyq kompanııalarmen qatar AHQO-ǵa tirkelip te qoıdy.
Qazaqstan-Amerıka qatynastary búgingi kezeńde memleketaralyq baılanystardyń qarqyndylyǵy jáne Qazaqstan Respýblıkasyna AQSh ınvestıtsııalarynyń artýy esebinen «keńeıtilgen strategııalyq áriptestik» deńgeıine shyqty. Astana men Vashıngton ekonomıkalyq, saıası jáne gýmanıtarlyq salalardaǵy yntymaqtastyqty odan ári keńeıtý, terrorızm men ekstremızmge qarsy is-qımyl jasaý, «S5+1» dıalogy (Ortalyq Azııa elderi jáne AQSh) sheńberindegi óńirlik yntymaqtastyqty nyǵaıtý jáne Aýǵanstandaǵy jaǵdaıdy turaqtandyrý úshin jumys isteý nıetinde.
Qazaqstan-Eýropa qatynastarynyń serpindi damýy 2015 jylǵy 21 jeltoqsanda Astanada Qazaqstan men Eýropalyq Odaqtyń arasyndaǵy keńeıtilgen áriptestik jáne yntymaqtastyq týraly jańa kelisimge (KÁYK) qol qoıylýyna muryndyq boldy, ol kelisimde yntymaqtastyqtyń 29 salasyn qamtıtyn «saýda blogy» aıtarlyqtaı tolyqtyryldy. Prezıdent Nursultan Nazarbaev 2008 jyly bastama jasaǵan «Eýropaǵa jol» memlekettik baǵdarlamasynyń arqasynda Qazaqstan Frantsııamen, Germanııamen, Ulybrıtanııamen, Ispanııamen, Italııamen jáne Vengrııamen strategııalyq áriptestik qatynastaryn ornatty. Búgingi tańda Eýropalyq Odaq bizdiń elimizdiń asa iri ınvestory jáne saýda áriptesi bolyp tabylady. Qazaqstan dıplomatııasynyń belsendi túrde qatysýymen Eýropalyq Odaqtyń Ortalyq Azııaǵa qatysty jańa Strategııasy ázirlenýde.
Táýelsizdik jyldary ishinde Qazaqstan Taıaý Shyǵys, Azııa, Latyn Amerıkasy jáne Afrıka memleketterimen ózara tıimdi jáne senimgerlik qatynastar ornatýǵa qol jetkizdi. Bul jumysta saýda-ekonomıkalyq, ınvestıtsııalyq jáne gýmanıtarlyq baılanystardy damytýǵa, BUU-daǵy jáne basqa da halyqaralyq uıymdardaǵy ortaq múddelerdi ilgeriletýge basymdyq beriledi.
Memleket basshysynyń joldaýlaryn jáne basqa da strategııalyq baǵdarlamalyq qujattardy iske asyrý sheńberindegi ekonomıkalyq dıplomatııany syrtqy saıasat vedomstvosy turaqty nazarynda ustaıdy. Búginde teńizge shyǵý múmkinsizdigi (land-locked position) elge óziniń tranzıttik-kólik áleýetin iske asyrýǵa jáne Eýropa men Azııanyń arasyndaǵy halyqaralyq saýdada baılanystyrýshy býynǵa aınalýǵa kedergi keltirmeıtin barlyq qajetti jaǵdaılar jasalǵan. Memleket basshysynyń «Nurly jol» baǵdarlamasynyń, «Batys Qytaı - Batys Eýropa» tranzıttik dáliziniń jáne Qytaımen shekaradaǵy «Qorǵas - Shyǵys qaqpasy» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵyn iske qosýmen úılesimdegi Qytaıdyń «Beldeý jáne jol» bastamasynyń jáne «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń sınergııasy bizdiń el úshin ınvestıtsııalar tartýda, saýdany, qarjy sektoryn jáne tranzıttik áleýetti damytýda artyqshylyq múmkindikterin týdyrady, sondaı-aq Qazaqstannyń pármendi eýrazııalyq habqa aınalýyna járdemdesetin bolady.
SІM otandyq bıznes pen syrtqy áriptesterdiń arasyndaǵy, sondaı-aq QR beıindik memlekettik organdary men halyqaralyq qarjy ınstıtýttarynyń jáne uıymdarynyń arasyndaǵy asa mańyzdy baılanystyrýshy býyn bolyp tabylady. Budan basqa, Qazaqstannyń shet elderdegi dıplomatııalyq ókildikteri sheteldik ınvestıtsııalar tartý boıynsha maqsatty baǵyttalǵan jumys júrgizedi, sondaı-aq qazaqstandyq eksportty ilgeriletýge járdemdesedi. Memleket basshysynyń iri saýda-ınvestıtsııalyq kelisimder jasalatyn shet elderge saparlarynyń barysynda qol jetkizilgen ýaǵdalastyqtarǵa turaqty túrde monıtorıng júrgiziledi.
Syrtqy ister mınıstrligi Qazaqstan ósýiniń jańa belesterin bildiretin jáne EKSPO-2017 murasyn kótermeleıtin AHQO-ny, Jasyl tehnologııalar men ınvestıtsııalyq jobalar halyqaralyq ortalyǵyn, Aı-Tı-startaptar halyqaralyq tehnoparkin damytýǵa járdemdesedi.
Qazaqstannyń ınvestıtsııalyq ahýalyna lıberaldy vıza saıasaty oń áser etedi. 2017 jylǵy 1 qańtardan bastap biz 48 eldiń (EYDU men Eýrodaqtyń barlyq elderi, BAÁ, Malaızııa, Sıngapýr jáne Monako) azamattary úshin kúntizbelik 30 kún merzimge Qazaqstan aýmaǵyna kirýge arnalǵan vızasyz rejım engizdik. Jıyrma elmen ózara vızasyz rejım jumys isteıdi. Bul rette SІM qazaqstandyqtar úshin vızalyq rejımdi odan ári jeńildetý boıynsha belsendi jumysyn jalǵastyrýda.
Sonymen qatar, biz elektrondyq qujat aınalymyn jetildirýdi, konsýldyq qyzmetterdi, elektrondyq vızalar resimdeýge kóshýdi qosa alǵanda, Qazaqstannyń dıplomatııalyq qyzmeti jumysyna tsıfrlyq tehnologııalardy engizýdi jalǵastyrý nıetindemiz.
Syrtqy saıasat vedomstvosy konsýldyq qyzmetiniń negizgi baǵyty bizdiń elimizdiń shet elderdegi azamattarynyń quqyqtary men múddelerin pármendi túrde qorǵaý jáne halyqqa memlekettik qyzmetter kórsetý bolyp tabylady.
Bizdiń basqa elderdiń «damýyna resmı kómek» (DRK) júıesi QR syrtqy saıasatynyń tıimdi mehanızmine aınalýda. BUU Damý bankimen jáne Japonııa úkimetimen birlesip aýǵan áıelderiniń ekonomıkalyq derbestigine járdemdesý jobasy iske asyryldy, ol jobanyń sheńberinde osy eldiń azamattary Qazaqstanda memlekettik basqarý jáne densaýlyq saqtaý salalarynda oqýdan ótti. Tutastaı alǵanda, táýelsizdik jyldary ishinde elimiz Ortalyq Azııanyń elderine, Latyn Amerıkasyna jáne Afrıkaǵa 450 mln. dollar somasynda gýmanıtarlyq kómek jáne qoldaý kórsetti.
DRK júıesi bizdiń syrtqy saıasatymyzdyń múddeleri sheńberinde damýshy elderdiń ekonomıkasy men adamı kapıtalyn damytýǵa baǵyttalǵan. Atap aıtqanda, «Qazaqstan Respýblıkasynyń damýǵa resmı kómek salasyndaǵy memlekettik saıasatynyń 2017 - 2020 jyldarǵa arnalǵan negizgi baǵyttaryna» sáıkes QR-nyń strategııalyq basymdyqtarynyń qatarynda - «áriptes elderdegi áleýmettik-ekonomıkalyq jáne saıası ahýaldy turaqtandyrý, zańsyz kóshi-qonnyń aldyn alý, terrorızmge jáne ekstremızmge qarsy kúresti kúsheıtý, tatý kórshilik beldeýin qalyptastyrý, Qazaqstannyń halyqaralyq ustanymdaryn jáne oń ımıdjin nyǵaıtý» bar.
Astanada EKSPO-2017 halyqaralyq kórmesiniń oıdaǵydaı ótkizilýi sheteldik týrısterdi tartýǵa, álemdik aqparattyq keńistikte keń aýdıtorııany qamtýǵa, Qazaqstanda jasyl ekonomıkany odan ári damytýǵa arnalǵan baza jasaýǵa múmkindik berdi.
SІM «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasyn iske asyrý sheńberinde óziniń aldyna qazaqstandyq dıplomattardyń básekege qabilettiligin arttyrý, kadr saıasatynyń transparenttiligi, dıplomatııany tsıfrlandyrý, sheshimderdegi pragmatızm men ratsıonalızm, álemdik tájirıbeni tartý jáne ozyq dástúrlerge adaldyq, syrtqy saıasat vedomstvosynyń jurtshylyq úshin ashyqtyǵy sııaqty júıeli sıpattaǵy mindetterdi qoıady.
SІM Qazaqstannyń saıasattanýshylar qoǵamdastyǵymen júıeli túrde kezdesip otyrady, ol bir-birin ózara tolyqtyrýǵa jáne syrtqy saıasattyń qandaı da bir máselelerine syn kózben qaraýǵa yqpal etedi. Biz úsh tilde «Dıplomatııa jarshysy» atty taldamalyq jýrnal shyǵaramyz. HHІ ǵasyrda tsıfrlyq dıplomatııa róliniń artýyna baılanysty, biz áleýmettik jelilerde de belsendi jumys júrgizemiz.
«Jahandyq álemdegi Qazaqstannyń zamanaýı mádenıeti» jobasynyń úılestirýshisi retinde Mádenıet jáne sport mınıstrligimen birlesip, osy zamanǵy Qazaqstan mádenıetiniń (beıneleý óneri, ádebıet, klassıkalyq jáne dástúrli mýzyka, teatr, kıno, horeografııa) týyndylaryn ilgeriletý maqsatynda álemdegi asa iri kitaphanalardyń, muraǵattardyń, murajaılardyń, galereıalardyń, kontsert zaldarynyń, teatrlardyń jáne basqa da mádenıet mekemeleriniń basshylyǵymen mazmundy baılanystardy jolǵa qoıý boıynsha jumys júrgizilýde.
«Qazaqstannyń 100 jańa esimi» ulttyq jobasyn qoldaý retinde, sondaı-aq Dıplomatııa kúnine oraı SІM óziniń «Dıplomatııanyń 26 jańa esimi» jobasyn iske qosty, onda forın-ofıstiń jas jáne perspektıvalyq qyzmetkerleri týraly áńgimelenedi. Mınıstrlikte kóptegen talantty jáne isker dıplomattar jumys isteıdi. Biz 26 adamnyń tarıhy arqyly qoǵamǵa otandyq dıplomatııanyń áleýeti, onyń qazirgisi jáne bolashaǵy týraly aıtqymyz keledi.
SІM turaqty túrde uıymdastyratyn sheteldik jýrnalısterdiń Qazaqstanǵa baspasóz týrlary qazaqstandyq jobalardy, bastamalardy, bizdiń elimizde ótetin óńirlik jáne halyqaralyq deńgeıdegi is-sharalardy (EKSPO-2017, Astana ekonomıkalyq forýmy, Eýrazııalyq medıa-forým jáne t.b.), sondaı-aq zamanaýı mádenıet pen ónerdiń otandyq úzdik úlgilerin álemdik BAQ-ta sapaly jáne jan-jaqty kórsetýge baǵdarlanǵan.
Bizdiń dıplomattar el ishinde de, shet elderde de biliktiligin arttyrýdan júıeli túrde ótedi, memlekettik jáne shet tilderdi bilý deńgeıin arttyrý boıynsha kýrstar uıymdastyrylady. Qyzmetkerlerdi attestattaý turaqty júrgiziledi.
Mınıstrliktiń Ortalyq apparatynda ǵana 7 ǵylym kandıdaty, 2 PhD doktory, «Bolashaq» stıpendııasynyń 18 túlegi, QR Prezıdentiniń janyndaǵy Memleketik basqarý akademııasy Dıplomatııa ınstıtýtynyń 86 túlegi jáne basqa da joǵary oqý oryndarynyń túlekteri jumys isteıdi.
Áıelderdi jaýapty memlekettik dıplomatııalyq laýazymdarǵa ilgeriletý saıasaty aıasynda, Qazaqstan Respýblıkasynyń Belgııadaǵy Elshisi jáne Eýropa odaǵy men NATO janyndaǵy QR ókildiginiń Basshysy Aıgúl Quspan, Shveıtsarııadaǵy Elshisi jáne Jeneva qalasyndaǵy BUU bólimshesi men DSU janyndaǵy QR turaqty ókili Janar Aıtjanova, Taılandtaǵy Elshisi jáne ESKATO janyndaǵy QR turaqty ókili Raýshan Esbolatova shetelde Qazaqstannyń múddesine ókildik etýde.
Elimizdiń alǵashqy Syrtqy ister mınıstri, Tótenshe jáne Ókiletti Elshi Aqmaral Arystanbekovany, tanymal qazaqstandyq dıplomattar men memlekettik qaıratkerler - Parlament Senatynyń Áleýmettik-mádenı damý jáne ǵylym komıtetiniń tóraıymy Birǵanym Áıtimova, Mádenıet jáne sport mınıstrligi Týrızm ındýstrııasy komıtetiniń tóraıymy Maınıýra Myrzamadıevany erekshe atap ótý qajet.
Otandastarymyz - EQYU-nyń adam saýdasyna qarsy kúres jónindegi arnaıy ókili Madına Jarbosynova, BUU-nyń Ońtústik Afrıkadaǵy esirtki jáne qylmys jónindegi basqarmasynyń aımaqtyq ókili Juldyz Aqysheva jáne QR SІM Erekshe tapsyrmalar jónindegi elshisi Zýlfııa Amanjolova qazaqstandyq dıplomatııanyń erekshe maqtanyshy bolyp tabylady.
SІM sheńberinde Qazaqstan dıplomattarynyń birlestigi jumys isteıdi, ol korporatıvshilik máselelerdi sheship qana qoımaı, sonymen birge muqtajdarǵa kómek kórsetetin áleýmettik-baǵdarlanǵan jobalarǵa da qatysady.
Búgingi tańda Qazaqstan dıplomatııasy bizdiń elimizdiń Memleket basshysy baǵdar men serpin beretin belsendi syrtqy saıasatynyń arqasynda joǵary deńgeıden tabylyp otyr. Syrtqy saıasat vedomstvosy Otanymyzdyń - Qazaqstan Respýblıkasynyń, onyń Prezıdenti men azamattarynyń múddelerine adal jáne qaltqysyz qyzmet etýdi odan ári jalǵastyrý nıetinde.