«Qashqyn» ákege qandaı jaza bar?» - BAQ-qa sholý
***
«Sońǵy on jyl ishinde elimiz joldarynda jol-kólik oqıǵalary saldarynan 32 myńnan astam adam qaza taýyp, 166 myńnan astam adam jaraqat alǵan. Bul joldaǵy naqty tártiptiń joqtyǵyn bildiredi. Endeshe, qaı kezde, qashan kólik júrgizý qaýipsiz bolady? Bul suraqqa, árıne, kóptegen adam naqty jaýap bere almaıtyny anyq. Tipti onyń jaýabyn bilemin deıtin adamnyń ózi jol júrýdiń tolyqqandy qaýipsizdigine qol jetkizý amalyn engizý arman ekendigin amalsyz moıyndaıtyn shyǵar. Sony biletin tıisti bılik ókilderi jol júrý kemshiliginen talaı adam opat bolyp jatsa da odan ózderine eshqandaı jaýapkershilik salmaǵy túspeıtinine senimdi sekildi. Jolda kele jatqan kólik apatqa ushyrady ma, kisi ólimi boldy ma, bárine kináli júrgizýshilerdiń ózderi nemese tipti bolmaǵanda tabıǵat apaty áser etti deıdi»,-dep jazady «Egemen Qazaqstan» basylymy «Jol boıynda qaıtkende tártip ornaıdy?» degen maqalada. Al joldyń qandaı ekendigi, ol joldyń talapqa saı keletin-kelmeıtindigi, jol-kólik oqıǵasynyń aldyn alýǵa jol polıtsııasynyń jaýaptylyǵy nazarǵa alynbaıdy. Alynsa, oǵan bireý jaýap berýge tıis bolar edi.
Osy basylymda «Negizgi shaıqastar - alda» atty materıal jaryq kórdi. Astanada shahmattan áıelder arasynda IV álem chempıonaty bastaldy. Álem chempıonaty aldynda Dúnıejúzi shahmat federatsııasynyń otyrysy ótip, onda Qazaqstan shahmat federatsııasy FIDE basshylyǵyna 2017 jyly Astanada álem kýbogyn, 2018 jyly Búkilálemdik shahmat olımpıadasyn ótkizý týraly usynys jasaǵan bolatyn. Bul usynysty FIDE tarapy qoldap, bizdiń elimizdiń olımpıadany laıyqty deńgeıde ótkizýge tolyq múmkindigi bar ekenin málimdedi. Qala ákimi Imanǵalı Tasmaǵambetov pen FIDE prezıdenti Kırsan Ilıýmjınovtiń kezdesýinde de shahmatty damytýǵa qatysty máseleler talqylandy. Qala basshysy Astanada Shahmat ortalyǵyn salýǵa 2 gektar jer telimi bólinetinin, eger bizdiń elde 2018 jyly Búkilálemdik shahmat olımpıadasy ótkiziletin bolsa, ol 2017 jyly ótetin EKSPO kórmesiniń ınfraqurylymynyń negizinde joǵary deńgeıde uıymdastyrylatynyn jetkizdi.
***
«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, alımentti paryzy emes, qaryzy dep sanaıtyn ákelerdiń jyry áli de taýsylar emes. Elimizde baýyr eti balasynyń aldyndaǵy paryzyn ótemeı júrgen ákelerdiń qaryzy údep barady. ıAkı «qashqyn» ákeler balalaryna 3,5 mıllıard teńge bereshek. Al jalpy elimizde 100 myńnan asa bala ákeniń materıaldyq qamqorlyǵyna zárý. Jaýapkershilikten jaltarǵan bóriktiler bolsa, aqsha tólemeýdiń túrli amal-aılasyn oılastyryp ta álek. Áıtkenmen alıment tóleýden bas tartatyn ákeler qylmystyq jaýapkershilikke tartylatyny aıan. Máselen, ótken jyly 80 myń ákeniń tek 128-i ǵana zańdy túrde sottaldy. Bul maqala «Qashqyn» ákege qandaı jaza bar?» degen taqyryppen berilgen.
Sondaı-aq osy gazette «Qundy qaǵazdar satylady» degen maqala kópshilik nazaryna usynylyp otyr. Bıylǵy jyly eki birdeı kompanııa «halyqtyq ІRO-ǵa» shyǵarylatyn bolady! Osyndaı qyzyqty jańalyqty keshe Ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý mınıstri E.Dosaev habarlady. Ótken jyly tuńǵysh ret «QazTransOıl» aktsııalary halyqqa satylǵan bolatyn. Sonda memleket ulttyq kompanııanyń qundy qaǵazdarynyń árqaısysyn 725 teńgeden satqan edi. Keıin ol aktsııalar baǵasy biraz ósken. Endi el kelesi «aı-pı-ony» kútip otyr.
«Elbasynyń tapsyrmasy boıynsha «Halyqtyq ІRO» baǵdarlamasy qabyldanǵan. Ol 2012-2015 jyldarǵa arnalǵan. Ótken jyldyń sońynda sonyń birinshi kezeńi tabysty júzege asyryldy dep sanaımyz. Onyń nátıjeleri barshaǵa málim: suranys usynystan 2,3 esege asyp tústi. Tek halyqtan ǵana 22 mıllıard teńgege ótinish tústi» , - deıdi Erbolat Dosaev.
***
«Alash aınasy» basylymynyń jazýynsha, osy aptada Astana qalasynyń Saryarqa aýdandyq soty «Tablıǵı Jamaǵat» halyqaralyq uıymyn ekstremıstik aǵym dep taný jáne Qazaqstan Respýblıkasynda onyń qyzmetine tyıym salý týraly sheshim shyǵardy. Endi elimiz úshin álemniń 150 elinde qanatyn keńge jaıǵan, 70-80 mıllıonǵa jýyq múshesi bar "Tablıǵı Jamaǵat" aǵymy ekstremıstik uıym bolyp esepteledi. «Biraq ta biz osy aǵymnyń nemen aınalysatynyn, ózgelerden qandaı aıyrmashylyǵy bar ekenin bilemiz be? Joq. Sol sebepti de Úndistannyń Kandahla shtatynyń Saharnýfýr degen jerinde dúnıege kelgen Muhammed Іlııas ál Kandahlaýı (1885-1944) irgetasyn qalaǵan tablıǵ jamaǵatynyń basty erekshelikterin aıqyndap, ol joldan buqarany saqtandyrý hám qoǵamdyq pikir týǵyzý maqsatynda kózben kórgen jaılar oqyrman nazaryna usynylyp otyr»,-dep jazady gazet. Bul maqala "Tablıǵı Jamaǵat" uıymynyń "basty belgilerin" bilesiz be?» degen taqyryppen basyldy.
Atalmysh basylym «Bolashaq stıpendııasyn eńbek ótili bar adamdarǵa ǵana berý kerek» degen pikirmen kelisesiz be?» degen máseleni kóterip otyr. Búgingi kúni «Bolashaq» baǵdarlamasynyń aıasynda eki jarym myńdaı qazaqstandyq stýdent shet elderde bilim alýda. Jáne taǵy 500-deı adam jýyq arada bilim qýyp, shekara asý úshin kezegin kútip otyrǵan kórinedi. Aıta keter jaıt, sońǵy ózgeristerge oraı «Bolashaq» baǵdarlamasynyń jańa talaby boıynsha stıpendııa ıegeri atanyp, shetelde bilim alý úshin eń aldymen jumys ótilińniń bolýy mindettelýde. Al bul ózgeris búgingi kúni qoǵamymyzda ekiudaı pikir qalyptastyrdy. Sondyqtan osy máselege oraı mamandar pikiri kópshilik nazaryna usynylyp otyr.