Qashaǵandaǵy munaı shyǵarý 200 myń barrelge jetti

ASTANA. QazAqparat - Atyraý oblysynda ornalasqan Kaspıı teńiziniń qazaqstandyq bóligindegi Qashaǵan kenishinde óndirilgen munaı úsh mıllıon tonnaǵa jetti.

Qashaǵan ken orny Qazaqstan Respýblıkasynyń Kaspıı teńiziniń soltústik bóligindegiaýmaqtyq sýlarynda ornalasyp, shamamen 75 km h 45 km aýmaqty alyp jatyr. Ken ornynyń barlanǵan geologııalyq munaı qory shamamen 4,5 mıllıard tonna munaıǵa baǵalanady.

Soltústik Kaspıı teńizindegi qatań jaǵdaılarda Qashaǵan alyp ken ornyn paıdalaný ázirlemesi - logıstıkalyq jospar turǵysynan alǵanda tehnıkalyq qıyndyqtar men kúrdeliliktiń erekshe jıyntyǵyn tanytady. Eńbek qaýipsizdigi salasyndaǵy, jobalaýdaǵy, logıstıkadaǵy jáne qorshaǵan ortany qorǵaý salasyndaǵy kúrdelilikter osyny - Qazaqstandaǵy teńizde munaı óndirý boıynsha tuńǵysh keń kólemdi jobany - qazirgi kezde álemde júzege asyrylyp jatqan iri jáne asa kúrdeli ónerkásiptik jobalardyń biregeıi etip otyr.

Jobanyń aýqymy men tehnıkalyq kúrdeliligin esepke ala otyryp, Qashaǵan ken ornyn ıgerý kezeń-kezeńmen júzege asyrylatyn bolady. Osy kezde Qashaǵan ken ornyn ıgerý jobasy 1 kezeńde, Tájirıbelik- ónerkásiptik ázirleme degen ataýmen belgili kezeńde tur. Ken ornyn ıgerýdiń kelesi kezeńderi boıynsha tujyrymdamalyq ázirlemeler oryndalýda.

1997 jyldyń qarasha aıynda Qazaqstan Respýblıkasy men halyqaralyq konsortsıým arasyndaǵy Soltústik Kaspıı boıynsha Ónim bólisý týraly kelisimge (SK ÓBK) qol qoıyldy. 1998 jyly SK ÓBK-ń aýdany 5 600 sharshy kılometrdi quraıtyn ýchaskede kómirsýtekterdi barlaý bastaldy.

SK ÓBK sheginde myna kenishter ashyldy: 2000 jyly eń aýqymdy Qashaǵan ken orny, 2002 jyly Qalamqas-teńiz, 2003 jyly Aqtoty, 2003 jyly Qaıran men Ońtústik-Batys Qashaǵan.

- Byltyrǵy kúzden bas­tap Qashaǵan kenishinde munaı óndirý qaıta qolǵa alynǵaly beri jumys jospar boıynsha júzege asyrylýda. Taıaýda ǵana bul meje 3 mln tonnaǵa jetti. Jyl sońyna deıin ken ornynan 8 mln tonna munaı óndirý kózdelip otyr, - deıdi qazaqstandyq munaıshy-geologtar qoǵamy­nyń prezıdenti Baltabek Qýandyqov.

Kenishtegi munaı óndirý byltyr qyrkúıek aıynda qaıta qolǵa alynǵan. Qazirgi ýaqytta óndirý kólemi táýligine 200 myń barrelge jetti. Birinshi mıllıon tonna munaı óndirýge qańtar aıynda qol jetkizildi. Ekinshi mıllıon Naýryz merekesi qarsańynda tirkeldi. Qashaǵandy ıgerýdiń birinshi kezeńinde ilespe kúkirt gazyn jerasty qyrtystaryna qaıta quıýdy bastaý kózdelgen. Budan keıin teńiz munaıyn óndirý táýligine 370 myń barrel bolmaq.

Bir aıtarlyǵy, ken ornyn paıdalaný keziniń eń joǵary kórsetkishi táýligine bir jarym mıllıon barrel munaı bolady, NCOC kompanııasynyń tehnıkalyq dırektory Ram Sıtharamnyń aıtýynsha, dál qazirgi ýaqytta Qashaǵan munaı kenishindegi munaı shyǵarý táýligine shamamen 200 myń barrelge teń. Kompanııa Qashaǵan munaı-ken ornyndaǵy munaı qoryn ıgerýdiń eń ońtaıly ádisin qalyptastyrý boıynsha únemi jumys jasap keledi. Sol sebepti kenish mamandary atqarylatyn jumystardy birneshe kezeńge bólýdi josparlap otyrǵan kórinedi. Bul kezeńniń barlyǵy derbes joba retinde qarastyrylyp, onyń tıimdiligi naqty júıelengen, ınvestorlar shyǵynynyń ótem­­diligi qamtamasyz etil­gen bolýy tıis. Osyndaı jobalardyń biri retinde yl­ǵaldy gaz syǵý qýattylyǵyn arttyrýǵa ınvestıtsııa salýdyń mańyzdylyǵy zor. Dál qazirgi ýaqytta Qashaǵan munaı ke­nishindegi munaı shyǵarý táý­ligine shamamen 200 myń barrelge teń.