Qarjylyq monıtorıng agenttigi ótken jyly qandaı iri ekonomıkalyq qylmystardy ashty

ASTANA. QazAqparat - Janat Elımanovtyń tóraǵalyǵymen 2022 jylǵy qarjylyq monıtorıng organdarynyń jumysynyń qorytyndysy týraly alqa otyrysy ótkizildi, onda jasalǵan jumystyń negizgi nátıjeleri qaralyp, aldaǵy kezeńge arnalǵan josparlar talqylandy, dep habarlaıdy Qarjy monıtorıngi agenttiginiń baspasóz qyzmeti.

Agenttik Memleket basshysy qoıǵan barlyq basym mindetter boıynsha jumysty jalǵastyrýda.

Bıznesti qylmystyq protseske tartýdy azaıtý júıeli júrgilýde. Nátıjesinde tirkelgen ister sany jyl saıyn turaqty tómendeýi tirkelýde.

Sońǵy 4 jylda olardyń sany eki eseden astamǵa, 2021 jylmen salystyrǵanda – tórtten bir bólegine qysqardy. Sottar tergeýshilerdiń áreketterine túsken shaǵymdardy 20%-ǵa az qanaǵattandyrdy.

Bul rette, negizgi nazar kóleńkeli bızneske qarsy is-qımylǵa baǵyttalǵan, mundaı isterdiń tirkelgen materıaldardyń jalpy sanynyń úlesinen 70%-dan asady (bul ister boıynsha múlikke tyıym salýdy eskere otyryp, 97 mlrd teńgeden astamy óteldi).

Qabyldanǵan sharalar kesheni kóleńkeli ekonomıka deńgeıiniń 21,5% boljamdy mánimen 19,7%-ǵa deıin tómendeýine oń áser etti.

Jalǵan shot-faktýralardy jazý arqyly salyq tóleýden jaltarýǵa yqpal etken 1 myńnan astam qolma-qol aqshaǵa aınaldyrý fırmalarynyń qyzmeti toqtatyldy.

Lýdomanııanyń aldyn alý (oıynǵa táýeldilik) aıasynda
110 zańsyz oıyn mekemesi joıyldy.

Azamattardy zańsyz alkogol ónimin paıdalanýdan qorǵaý maqsatynda 44 jasyryn tsehtyń jumysy toqtatyldy (aınalymnan 1,5 mln bótelke kontrafaktili alkogol jáne 99 myń lıtr spırt jáne quramynda spırti bar ónimder alyndy).

Qarjylyq barlaýdyń analıtıkalyq materıaldary boıynsha jalpy aınalymy 4,6 mlrd teńgeni quraıtyn jáne 27 myńnan astam satyp alýshylary bar esirtki satatyn 22ınternet-dúken áshkerelendi.

Berilgen aqparat negizinde polıtsııa 10 is qozǵady, 17 adam ustaldy (500 dozadan astam esirtki tárkilendi, onyń ishinde 3 kg sıntetıkalyq).

29 qarjy pıramıdasy joıyldy, jábirlenýshilerge 8,3 mlrd teńgege zalal óteldi.

Tek bir ǵana «V2V Jewelry» kompanııasy boıynsha aldanǵan 230 salymshyǵa 300 mln teńgeden astam qarajat qaıtaryldy.

Azamattardy alaıaqtyq shemalarǵa tartýǵa jolyn kesý úshin olardyń qyzmetin jarnamalaıtyn 13 myń ınternet-siltemeler men akkaýnttar buǵattaldy. Qazirdiń ózinde tartylǵan azamattardyń atyna 19 myń eskertýler jiberildi, bul 15 myń adamnyń qarjylyq pıramıdalary akkaýnttarynan bas tartýyna yqpal etti.

Kompanııalardy qarjy pıramıdasynyń belgilerine tekserý úshin «Telegram-bot» engizildi (azamattardan 1 myńnan astam ótinim tústi, olardyń 900 shamasynda qaraldy). Sonymen qatar, jumys olardy erte anyqtaýǵa baǵyttalǵan.

Ekonomıkalyq resýrstardyń zańsyz shoǵyrlanýyn anyqtaý boıynsha jumys sheńberinde 69 is tirkeldi. 215 mlrd teńgege zalaldy (tyıym salýdy eskere otyryp) óteýge sharalar qabyldandy.

«Tarazenergotsentr» AQ jóndeýge bólingen bıýdjet qarajatyn jymqyrý faktisiniń jolyn kesý, onyń isten shyǵýynyń aldyn ala otyryp, jylytý maýsymynda appattarǵa jol bermedi. Strategııalyq obekt memlekettik basqarýǵa qaıtaryldy.

Ekonomıkalyq qylmystardy anyqtaý ádisteri jetildirilýde.

Búgingi tańda jalǵan shot-faktýralardy jazý, bıýdjet qarajatyn urlaý jáne qarjy pıramıdalary sııaqty qylmystardyń túrleri jasandy ıntellekt elementterin qoldaný arqyly anyqtalady.

Bul sybaılas jemqorlyq táýekelderin joıady jáne adal bıznesti zańsyz aralasýdan qorǵaýdy qamtamasyz etedi.

Agenttik jobalyq basqarý quraldaryn belsendi túrde engizýde. Ekinshi jyl qatarynan Agenttik jobalary «Qazaqstan Project Management Awards-2022» respýblıkalyq baıqaýynda ortalyq memlekettik organdar arasynda kóshbasshy orynǵa ıe boldy (2022 jyly jalpy komandalyq 1 oryn).

Agenttiktiń úılestirýimen ulttyq «jylystatýǵa qarsy» júıege reforma júrgizildi. Qoldanystaǵy zańnama FATF standarttaryna barynsha jaqyndatyldy (3 kodeks, 13 zańnamalyq jáne 20 zańǵa táýeldi aktiler ózgertildi).

Halyqaralyq yntymaqtastyq jónindegi jumys kúsheıtildi.

Agenttik Tóraǵasynyń birinshi orynbasarynyń kandıdatýrasy Egmont Tobyndaǵy (Belorýssııa, Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Reseı, Tájikstan, Túrkmenstan, Ózbekstan) Eýrazııa óńirlik tobynyń ókili retinde qosyldy.

Bul Qazaqstannyń halyqaralyq arenada tanylýyn arttyrady, jer júzindegi jetekshi qarjylyq barlaýmen yntymaqtastyqty keńeıtedi jáne tájirıbe almasý boıynsha ózara is-qımyldy nyǵaıtady.

Agenttiktiń belsendiligi EAT (qylmystyq kiristerdi zańdastyrýǵa jáne terrorızmdi qarjylandyrýǵa qarsy is-qımyl jónindegi Eýrazııalyq top) reıtınginde qarjylyq barlaýdyń eń paıdaly úsh bólimshesine kirýge múmkindik berdi.

Jylystatýǵa qarsy júıeni odan ári jetildirý maqsatynda, qarjylyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýge jáne QKJ/TQ táýekelderi barynsha azaıtylatyn jaǵdaılar jasaýǵa baǵyttalǵan 2026 jylǵa deıingi qarjy monıtorıngin damytý tujyrymdamasy bekitildi.