Qaraǵandy oblysynda jer zańnamasyndaǵy ózgerister talqylandy
Keńes barysynda aýyl sharýashylyq maqsattaǵy jerlerdi tıimdi paıdalaný, qurylys salasyndaǵy jańa ózgerister, sondaı-aq salyq zańnamasyna engiziletin josparlanǵan ózgerister sııaqty máseleler talqylandy.
QR UEM Qurylys, turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri jáne jer resýrstaryn basqarý komıteti tóraǵasynyń orynbasary Baýyrjan Smaǵulovtyń aıtýynsha aýyl sharýashylyq júrgizý úshin usynylǵan jerdiń jalpy aýdany qazirgi ýaqytta - 100,8 mln ga, bul rette, aýyl sharýashylyq maqsattaǵy jerdiń tek 1,3% (1,3 mln ga) jeke menshikte.
«100 naqty qadam» Ult josparynyń 35-36 qadamdaryn iske asyrý sheńberinde aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jerlerdi jeke menshikke berýdiń jańa mehanızmin eńgizý maqstynda Qazaqstan Respýblıkasynyń «Jer kodeksine ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» 2015 jylǵy 2 qarashadaǵy Zańy qabyldandy, ol 2016 jylǵy 1 shildeden bastap kúshine enedi.
Jer kodeksine engizilgen túzetýler mynalardy kózdeıdi:
1. Memleket menshigindegi aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jer ýchaskelerin jeke menshikke aýktsıon arqyly berý.
Jer ýchaskeleri QR jeke jáne zańdy tulǵalaryna aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jer ýchaskeleri jeke menshik quqyǵymen aýktsıon arqyly myna retpen beriledi.
Birinshi kezekte - jer ýchaskesiniń kadastrlyq (baǵalaý) qunyn arttyrýdy kózdeıtin aýktsıon arqyly.
Eger eki aýktsıonnyń qorytyndylary boıynsha ýchaske satylmasa, onda ol ýchaskeniń baǵasyn kadastrlyq qunynyń belgilengen eń tómengi shegine (kadastrlyq qunynyń 50 %) deıin tómendetýdi kózdeıtin aýktsıonǵa qoıylatyn bolady.
2. Jalǵa berilgen jer ýchaskelerin satyp alý boıynsha jeńildik sharttaryn usyný.
Bul norma qazirgi jalǵa alýshylardyń múddelerin eskeredi jáne olarǵa budan buryn berilgen aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jer ýchaskelerin jaldaý merzimi aıaqtalǵanǵa deıin 10 jylǵa deıin bólip tóleý arqyly, olardyń kadastrlyq qunynyń 50 % mólsherinde aıqyndalatyn jeńildik baǵamen jeke menshikke satyp alýǵa quqyq beredi.
Sonymen qatar, jer ýchaskeniń satyp-alý sharttyn jasaǵan, biraq osy Zańdy engizgenge deıin, aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy jerlerdi tóleý merzimin uzartyp nemese jeńildik baǵamen satyp alǵan onyń kadastrlyq (baǵalaý) qunynyń 50 % kem emes tólemderdi tólegen tulǵalarda jerdiń ıeleri bolady.
Budan basqa, jer úlesterin sharýashylyq seriktestikterdiń jarǵylyq kapıtalyna salym retinde nemese óndiristik kooperatıvterge jarna retinde bergen jer úlesteri ıeleriniń quqyqtaryn qorǵaıtyn norma kózdelgen.
3. Jalǵa alynǵan aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jerlerdi paıdalaný boıynsha shekteýlerdi alyp tastaý.
Usynylyp otyrǵan norma jerdi paıdalanýshylarǵa jalǵa alý quqyǵymen quqyqtyq mámileler jasasýǵa, atap aıtqanda, bankke kepilge berýge, jaldaý merzimi ishinde ıelikten shyǵarýǵa múmkindik beredi.
4. Aýyl sharýashylyǵy jerleriniń nysanaly maqsatyn ózgertý rásimin alyp tastaý.
Aýyl sharýashylyǵymen aınalysatyndar úshin ákimshilik kedergilerdi alyp tastaý jáne shyǵasylardy qysqartý arqyly qolaıly jaǵdaı jasaý maqsatynda aýyl sharýashylyǵyn júrgizýge baılanysty obektilerdi salý kezinde jáne sharýashylyq júrgizý nysanyn aýystyrǵan kezde jer ýchaskesiniń nysanaly maqsatyn ózgertý rásimi alyp tastalady.
«Atalǵan sharalar aýyl sharýashylyq maqsattaǵy jerlerdi naryqtyq aınalymǵa eńgizý úshin qajetti jaǵdaılar týǵyzady, jer resýrstaryn utymdy paıdalaný boıynsha jer paıdalanýshylardyń jaýapkershiligi men yntasyn kóteredi» - atap ótti Baýyrjan Smaǵulov.
Budan bólek, «100 naqty qadam» Ult josparynyń 44-45 qadamdaryn, sondaı-aq Memleket basshysynyń 2015 jylǵy 30 qarashadaǵy Qazaqstan halqyna arnaǵan «Qazaqstan jańa jahandyq naqty ahýalda: ósý, reformalar, damý» atty Joldaýyn, Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti men Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq Bankiniń ekonomıkalyq jáne áleýmettik turaqtylyqty qamtamasyz etý jónindegi 2016-2018 jyldarǵa arnalǵan daǵdarysqa qarsy is-qımyl josparyn iske asyrý sheńberinde salyq júıesin túbegeıli reformalaý kózdelgen.
«Salyq jáne bıýdjetke tólenetin basqa da mindetti tólemder jáne kedendik retteý týraly» (Salyq-keden kodeksi) Qazaqstan Respýblıkasy Kodeksiniń jobasyn ázirleý maqsatynda Ulttyq ekonomıka mınıstrliginde jumys toby quryldy, onyń quramyna memlekettik organdardyń, «Atameken» UKP-niń, ÚEU-niń jáne bıznes uıymdarynyń ókilderi kirdi.
Jumys toby memleket úshin de, salyq tóleýshiler úshin de ekonomıkalyq tıimdiligin eskere otyryp, satýdan alynatyn salyqty qoldanýdyń álemdik tájirıbesin zerdeleý boıynsha jumys júrgizýde, shaǵyn bıznes úshin patent jáne ońaılatylǵan deklaratsııa negizindegi arnaýly salyq rejımderin, sharýa jáne fermer qojalyqtary úshin arnaýly salyq rejımderin reformalaý máseleleri pysyqtalýda, sondaı-aq qoldanystaǵy salyq jeńildikteri men salyqtyq jáne kedendik úrdisterin ákimshilendirý tetigine taldaý jasalýda.
Zań jobalaý jumystarynyń josparyna sáıkes Salyq-keden kodeksiniń jobasy tamyz aıynda Parlamentke engiziletin bolady, dep habarlaıdy QR Ulttyq ekonomıka mınıstrliginiń baspasóz qyzmeti.