Qaraǵandy oblysynda qola dáýirine tán qorymdar tabyldy
Arheologtar tapqan jádigerlerdiń bári qola dáýirine jatatyndyǵyn radıokómirtekti taldaý rastady.
Tabylǵan bes qorymnyń úsheýi aýyl arasyndaǵy jolda, al ekeýi en dalada boldy. Barlyq jerleý oryndary tonalǵan, biraq ǵalymdar áli de qyzyqty artefaktilerdi taba aldy. Olardyń ishinde sol kezeńdegi óte sapaly keramıka bólshekteri bar.
Bir qyzyǵy, onyń quramyndaǵy saz qazirgi Óspen aýyldyq okrýgine tán, biraq keramıkalyq buıymdardy óndirý tehnologııasynyń ózi Ortalyq Qazaqstannyń sheberlerine tıesili. Buǵan ár túrli aımaqtardan kelgen qolónershiler tájirıbe almasyp, bir-birinen úırendi degen boljam jasaýǵa bolady.
Sondaı-aq, arheologtar embrıon pozasynda bassyz kómilgen adamnyń qańqasyn tapty. Bul sol dáýirde ómir súrgen adamdardyń kúrdeli rýhanı-mádenı ıdeıalary men dástúrlerin kórsetedi.
– Biz tabylǵan zattardyń bárin Qaraǵandy oblysy mádenıet, muraǵattar jáne qujattama basqarmasynyń tarıhı-mádenı murany saqtaý ortalyǵyna tapsyrdyq. Sol jerden artefaktiler Óspen aýylynyń murajaı qoryna baǵyttaldy. Sol jerde olardy kórýge múmkindik bolady, – deıdi ekspedıtsııa jetekshisi, «EcoProf KZ» JShS ǵylymı-zertteý bóliminiń jetekshi arheology Aleksandr Knýtov.
Qazir tabylǵan jerleý oryndary qorshalǵan. Bul keleshekte oljalardy saqtaý úshin qajet.
Sondaı-aq ǵalymdar HH ǵasyrdyń basynda brıtandyq ınjener-konstrýktor Djon Ýılford Ýordell salǵan Sarysý baıytý fabrıkasynyń qırandylaryn áýeden de egjeı-tegjeıli sýretke túsirdi.
– Bul zaýyttyń qırandylary mádenıet basqarmasyna, keıbir jergilikti turǵyndarǵa, aqparatty zerttegen týrısterge belgili boldy. Biraq asa tanymal emes. Biz túsirgen sýretter boıynsha zaýytty qaıta qurýǵa, onyń arhıtektýrasyn is júzinde qalpyna keltirip kórýge bolady, – deıdi Aleksandr Knýtov.
Ǵalymdar sonymen qatar Sarysý ózeniniń basseıni aımaǵynda arheologııalyq barlaý júrgizdi. Nátıjesinde olar qola dáýirine, erte temir dáýirine, orta ǵasyrlarǵa jáne qazirgi zamanǵa jatatyn jańa nysandardy tapty.
Olardyń ishinde «murtty» úlken tas qorǵan – tasmola arheologııalyq mádenıeti bar. Ol erte temir dáýirine jatady jáne Ortalyq Qazaqstanǵa tán.
Ǵalymdar bul nysandardy zertteýin jalǵastyrýdy josparlap otyr.
Osyǵan deıin Qaraǵandy oblysy eldiń jumysshy mamandyqtar daıyndaý ortalyǵyna aınalatyny týraly jazdyq.