«Qara jer qulǵa tolyp barady» - baspasózge sholý
« Egemen Qazaqstan » gazetiniń jazýynsha, Senat Tóraǵasy Qasym-Jomart Toqaevtyń jetekshiligimen ótken palatanyń keshegi jalpy otyrysynda Belarýspen arada azamattardyń barys-kelis, Halyqaralyq Qaıta qurý jáne Damý banki arasyndaǵy qaryz, Salyq isteri boıynsha ózara kómek, energııa únemdeý men turǵyn úı qatynastary máselelerine qatysty zań jobalary qaraldy.
Kún tártibiniń alǵashqy máselesi «Qazaqstan Respýblıkasy men Belarýs Respýblıkasy arasyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasy azamattarynyń Belarýs Respýblıkasynyń aýmaǵynda jáne Belarýs Respýblıkasy azamattarynyń Qazaqstan Respýblıkasynyń aýmaǵynda bolý tártibi týraly kelisimdi ratıfıkatsııalaý týraly» zań jobasy senatorlar tarapynan qoldaýǵa ıe boldy.
«Kelisim Qazaqstan men Belarýs azamattarynyń taraptar aýmaǵyna kirgen kúninen bastap kúntizbelik 30 kún ishinde quzyretti organdarda tirkelmeı bolýyn qarastyrady. Ýaqytsha bolý merzimi sol memlekettiń aýmaǵyna kirgen kezdegi shekara qyzmeti qoıǵan belgisi bar kóshi-qon kartasymen rastalyp, memleketke kirgen kúnnen bastap esepteledi. Al bolý merzimi otyz kúnnen asyp ketken jaǵdaıda sol eldiń zańnamasyna sáıkes, quzyretti organdarǵa tirkelýge mindetti. Іshki ister mınıstriniń orynbasary Erlan Turǵymbaev zań jobasyn qabyldaý Qazaqstan azamattarynyń Belarýste bolýyn jeńildetip, saýda-ekonomıkalyq, ınvestıtsııalyq klımatty jaqsartady degen oıyn alǵa tartty», - delingen maqalada.
***
«Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qory» halyqtyń 100 mlrd. teńgesin jelge ushyrdy, dep jazady « Aıqyn » basylymy. Gazettiń habarlaýynsha, osynshama qarjy bankrotqa ushyraǵan kompanııalardyń aktsııasyna jumsalypty.
«El turǵyndarynyń «bolashaq zeınetaqy úshin» dep aı saıyn on paıyzdap jyldar boıy jınaǵan qarjysynyń bir ortada bolýyn qalaǵan Úkimettiń bastamasymen ómirge kelgen Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qory (BJZQ) qazirgi kúni daýǵa qalyp otyr. Sonda ol qandaı daý?
Naqty derekke júginsek, BJZQ jeke jınaqtaýshy qorlardan salymshylardyń jıǵan-tergen qaısybir qarjy-qarajatyna satyp alynǵan 95 mlrd teńgelik qundy qaǵazdardy «muraǵa» alýǵa májbúr bolǵan. «Qýyrdaqtyń kókesin túıe soıǵanda kóresiń» demekshi, BJZQ mamandary istiń mánisine jan-jaqty úńilip, saralaı kelgende, álgi qundy qaǵazdar bankrottyq jaǵdaıda turǵan kompanııalardyń aktıvteri bolyp shyqqan. Sóıtip, barsha qazaqstandyqtardyń aıdy aıǵa, jyldy jylǵa qosyp, «arqa eti arsha, borbaı eti borsha bolyp» júrip tapqan qarjysynan on paıyzdap jıǵan-tergen búkil «qazynasy» jumysy toqtap, bankrotqa ushyraǵan birqatar kompanııalardyń úlesterin satyp alýǵa jumsalypty. Muny estigende «jınaqtaýshy zeınetaqy qorlary mundaı bassyzdyqqa qalaı barǵan?» degen oı qylań beredi. Al BJZQ basshylary bolsa, kezinde jınaqtaýshy zeınetaqy qorlarynyń aktıvterin qaıta baǵalaýdy Ulttyq bank júzege asyrdy, al bizge jınaqtaýshy qorlardyń «qolyndaǵy» qarjy-qarajattardy bergen-di» degennen basqa jarytyp esh nárse aıta almaı otyr», - delinedi materıalda. Tolyǵyraq «100 mlrd. teńge jelge ushty...» atty maqaladan oqı alasyzdar.
« Aıqyn » gazetiniń taǵy bir maqalasynda atap kórsetilgenindeı, quldyqqa túskenderdiń halyq sanyna shaqqandaǵy kórsetkishi boıynsha Qazaqstan 167 eldiń arasynda 93-orynda tur.
«Álemde 35,8 mln. qul bar. Jaqynda «Walk Free Foundation» (WFF) avstralııalyq quqyq qorǵaý uıymy quldyq jaǵdaıda turmys keship jatqan memleketterdiń tizimin jasady. Qazaqstan WFF uıymy qurǵan «Global Slavery Index 2014» álemdik quldyq reıtınginde 93-orynda tur», - dep jazylǵan «Qara jer qulǵa tolyp barady» atty maqalada.
«ıAǵnı álemde 35 mıllıonnan astam adam quldyqtyń jańa zamanǵy túrleriniń: májbúrli eńbekke salý men turmysqa berý, adam saýdasy, jynystyq qanaýdyń qurbany bolyp otyr. Zertteýshilerdiń málimetinshe, quldyqqa túskenderdiń 61 paıyzy Úndistan, Qytaı, Páksitan, Reseı jáne Ózbekstan syndy tek bes eldiń úlesine tıgen. Barlyǵy 167 memleket zerttelgen bul tizimdi Mavrıtanııa memleketi bastap tur. Munda quldyq qalyptaǵy adamdar sany jóninen jalpy jer turǵyndarynyń 4 paıyzyna teń - 160 myń adam. Ekinshi orynda - Ózbekstan, 3,97%, (1,2 mln. adam). Alǵashqy úshtikke engen kelesi el - Gaıtı, 2,3%, (140 myń adam). «Menshik quqyǵyna tıesili keıbir nemese barlyq áreketterge tap bolǵan tulǵanyń jaı-kúıi nemese jaǵdaıy» degen dástúrli anyqtamadan bólek, quqyq qorǵaý uıymynyń zertteýshileri «quldyq» sóziniń maǵynasyn «kredıtke táýeldilik» jáne «májbúrli túrde turmysqa shyǵý» jáne taǵy birshama uǵymdarymen tolyqtyrǵan. Al táýelsiz elimizde 61 myń 200 adam quldyq qamytyn kıgen. Quldyqqa túskenderdiń halyq sanyna shaqqandaǵy kórsetkishi boıynsha Qazaqstan 167 eldiń arasynda 93-orynda tur. Bul kórsetkish - 17 mln-nan astam halyqtyń 0,36 paıyzy», - delinedi atalǵan materıalda.
***
«Keshe Bas prokýratýra májilistiń saýaldaryna jaýap qaıyrý kezinde «Adam bol» kúndelikti basylymynyń jabylýyn zańǵa saı keletinin dáleldedi», dep jazady « Ekspress K » gazeti « Lısh by ne bylo voıny » atty maqalasynda.
«Depýtattardy mundaı sheshim qanaǵattandyrdy. Týrasyn aıtqanda, «Adam bol» jýrnalyna tyıym salynbaǵan jáne ol jabylǵan joq, biraq sot úkimimen ol qarashanyń sońyna deıin onyń shyǵarylymy ýaqytsha toqtatyldy. Aryz Almaty qalasynyń ishki saıasat basqarmasynan túsken. Sheneýnikter basylym soǵysty úgittedi dep aıyptap, ony dáleldep shyqty», - delingen maqalada.
«Eger zań buzsa, onyń aldynda barlyǵy jaýap berýi tıis, - deıdi májilis depýtaty Jambyl Ahmetbekov. - Sonyń ishinde buqaralyq aqparat quraldary da bar. Onyń basshysy kim ekeni mańyzdy emes. Mundaı sóz bostandyǵyna qatysty másele kóteriledi. Alaıda, sóz bostandyǵy - ol birinshi kezekte jaýapkershilik. Jáne álemde oǵan zańdy taptaýǵa ruqsat berilmegen. Osy turǵyda biz bul jaýapqa qanaǵattandyq. Kelesi sot sheshimin kútemiz. Qazirgi ýaqytta Bas prokýratýra da, depýtattar da sot isine aralasýǵa quqyǵy joq», - dep keltiredi basylym májilis depýtaty J. Ahmetbekovtiń sózderin.