«Kalmar oıyny»: Qazaqstandyqtarǵa tanys oıyndar tanymal serıalda
Serıal avtorlary kórermendi dınamıkalyq sıýjetimen ǵana emes, jańa synaqtarymen de qaıta tańǵaldyrdy. Qyzyǵy sol, jańa maýsymdaǵy keıbir oıyndar Ortalyq Azııa kóshpendileriniń ulttyq oıyndaryna qatty uqsaıdy.
Ekinshi maýsymnyń synaqtarynyń biri bes oıynnan turdy: Ttakchı, Bısokchıgı, Konggınorı, Phengı jáne Djegı. Árbir oıyn qatysýshylardyń eptiligin, strategııalyq oılaýyn jáne komandamen jumys isteý qabiletin synaıdy. Alaıda keıbir oıyndardyń kóshpendi halyqtardyń dástúrli oıyndarymen uqsastyǵy erekshe nazar aýdarýǵa turarlyq.
Bısokchıgı jáne asyqtar
Bısokchıgı (Ushatyn tas) oıyny qazaqtyń ulttyq «Asyq atý» oıynyna uqsaıdy. Asyq atý sekildi, oıynshylar bir zatty ekinshisimen atyp túsirýi kerek. Bısokchıgıde jerge qoıylǵan «qulpytas» tárizdi zatty alystan taspen atyp túsirý kerek. Eki oıynda da laqtyrý arnaıy belgilengen aımaqtan jasalady, al syzyqtan asyp ketýge qatań tyıym salynady.
Konggınorı jáne «Bestas»
Konggınorı («Bes tas») – qazaqtar arasynda tanymal «Bes tas» oıynynyń koreılik nusqasy. Eki oıynda da bes kishkentaı tas paıdalanylady jáne eptilikti qajet etetin kezektesken raýndtardan turady. Alaıda, erejelerinde aıyrmashylyqtar bar. Mysaly, Konggınorıde tastardy aýada qaǵyp alýǵa kóbirek mán beriledi, al «Bes tasta» oıynshylar kóbinese qolmen arka jasaý nemese tastardy aýystyrý sııaqty elementterdi qosady. Bul aıyrmashylyqtar ár nusqany erekshe etedi, biraq oıynnyń jalpy rýhy saqtalady.
Ttakchı jáne «Fıshkalar»
Koreıada Choson zamanynan beri tanymal Ttakchı oıyny qazaqstandyqtardyń balalyq shaǵyndaǵy oıynyna uqsaıdy. Mysaly, ol 1990 jyldary tanymal bolǵan «Fıshkalar» oıynyn eske túsiredi. Onda balalar qarsylastarynyń fıshkasyn jeńip alýǵa tyrysatyn.
Eki oıynda da maqsat bir – laqtyryp, qarsylastyń zatyn aýdaryp túsirý. Alaıda Ttakchıde dástúrli túrde qaǵaz konvertter qoldanylsa, «Fıshkalar» zamanaýı pop-mádenıet rýhyn sińirgen.
Phengı men Djegı
Ekinshi maýsymnyń qalǵan eki oıyny da kórermenderdiń kóńilinen shyqty. Phengı, nemese Zyryldaýyq – jipti paıdalanyp aınalmaly oıynshyqty iske qosý sheberligin talap etedi. Bul oıyn Qazaqstanda XX ǵasyrdyń ortasynda balalar arasynda tanymal bolǵan edi.
Djegı (Chegı nemese Chegıchagı) oıynynyń Ortalyq Azııada oınalatyn Láńgiden aıyrmashylyǵy az. Láńgide bylǵarydan nemese júnnen jasalǵan kishkentaı doptar qoldanylǵan. Bul oıynda maqsat — láńgini aıaqpen bes ret soǵyp, jerge túsirmeý kerek.
Erejeleri men atrıbýttaryndaǵy aıyrmashylyqtarǵa qaramastan, túrli mádenıetterge tıesili halyqtyq dástúrlerdiń uqsastyǵy kóp.
Eske sala ketsek, ótken jyly qyrkúıekte Astanada 5-shi Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndary ótken edi.