Qalalyq forým: Ákeniń qoǵamdaǵy róli qandaı
Forýmdy Astana qalalyq bilim basqarmasynyń basshysy Qasymhan Senǵazyev ashyp, áke tárbıesi arqyly salaýatty qoǵam qalyptastyrýǵa, otbasy ınstıtýtyn saqtaýǵa jol ashylatynyn atap ótti.
Ákeniń bala tárbıesindegi úlesin dáripteý maqsatynda uıymdastyrylatyn is-sharaǵa QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty Bolat Kerimbek, Oqý-aǵartý mınıstrligi tárbıe jumysy jáne qosymsha bilim berý departamentiniń dırektory Merýert Medetbekova, QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń Jastar jáne otbasy isteri komıtetiniń tóraǵasynyń mindetin atqarýshy Birjan Álimjanov, «Ákeler odaǵy» respýblıkalyq qoǵamdyq birlestiginiń tóraǵasy Maqsutbek Aıtmaǵanbet, úkimettik emes qoǵamdyq uıymdardyń músheleri, BAQ ókilderi qatysty. Sondaı-aq, mektepke deıingi jáne orta bilim berý uıymdarynan 100-ge jýyq belsendi áke tóbe kórsetti.
Kesh barysynda rekordshy sportshy, armrestlıngten álem chempıony, «Tolaǵaı» alyptar saıysy jobasynyń avtory Tımýr Spataev «Balalardy tárbıeleýdegi sporttyń róli» taqyrybynda áńgime órbitti. «Erekshe balalardy tárbıeleý: ata-analardyń mindetterine jańa kózqaras» taqyrybynda Álıhan Bókeıhan atyndaǵy Bınom mektep lıtseıinen qatysqan belsendi áke Samat Karın oı tolǵady.
Forýmda qalalyq «Ákeler qaýymdastyǵy» birlestiginiń jyl boıy atqarylǵan jumystary qorytyndylanyp, ulttyq tárbıedegi qundylyqtar aıtyldy. Usynystar qaraldy.
Qalalyq ákeler qaýymdastyǵynyń tóraǵasy Bekdaıyr Kúzembaı áke degen uly sózge daq túsirmeý kez kelgen er azamattyń mindeti ekenin atap ótti.
«Áke bolý – demek moıynyńa jaýapkershilikti alý degen sóz. Biz de áke kórgen, ákeniń aqylynan ǵıbrat alǵan jandarmyz. Bizdiń bala kúnimizde qandaı da bir másele týyndasa, analarymyz ákeleriń biledi, ákeleriń sheshedi dep otyratyn. Sebebi, bizdiń ákelerimiz de jaýapkershilik boldy. Ákelerimizdiń qadirin analarymyz arqyly bilip otyratynbyz. Analarymyz: «Ákelerińdi syılańdar, ol sender úshin kúndiz-túni eńbek etip júr» - deıtin. Qazir oı tarazysyna salyp, saralaı kele bul sózdiń astynda qanshama mán-maǵyna, tárbıe baryn túsindik. Naǵyz áke nan taýyp qana qoımaı, balaǵa da kóńil bólýi kerek. Qazir zamana talaby, ýaqyt ólshemi, adamdardyń kózqarasy ózgergen. Ony eshkimde joqqa shyǵara almaıdy. Ákeniń meıirimine bólenbegen bala – erteń rýhty, elin, jerin, ultyn súıetin azamat bola ala ma? Ondaı urpaq erteń basqa bireýge jaltaqtap turmaı ma? Sol úshin áke túzde júrip, úıdiń de jaıyn oılaǵany abzal. Eshbir ata-ana balasyn jaman bolsyn demeıdi. Biraq, ata-anasy tekti bola tura, keı balalarymyz túzý joldan taıyp jatady. Sonda bul qalaı degen suraq týady. Onyń jaýaby bylaı eken. Balanyń qalyptasýyna ata-anasy, týǵan-týys, dostary, ustazdary jáne ortasy áser etedi. Bala qaısysyn janyna jaqyn tutsa, qaısysymen kóbirek ýaqyt ótkizse, minez-qulqy da soǵan uqsap ketedi eken. Al siz balańyzǵa qanshalyqty kóńil bólip jatyrsyz? Áke, ana retinde sońǵy ret qashan ashyq syrlasyp, pikirlestińiz? Dosy kim, qorshaǵan ortasy qandaı? Mine, bul - oılanatyn másele», - dedi ol.
Onyń aıtýynsha, ata-ana balasyn kúnine keminde on eki ret qushaqtap, jaqsy kóretinin aıtýy kerek eken.
«Al biz she? Ákeniń bıik parasatyn sezinip ósken bala erteń el qorǵany bolatynyna senimdimin. Al ákeler sol qasıetke saı bolýy kerek qoı. «Abaıdyń shyqqan bıigi, Qunanbaıdyń ıyǵy» - deıtin aýyzsha aıtylyp júrgen ónegeli sóz bar. Qunanbaı myqty, rýhty, tekti bolmasa, Abaı sondaı bolar ma edi? Eger siz balańyzdyń ǵulama, ǵalym, eń bastysy adam bolsyn deseńiz, áýeli myqty áke bolyńyz! Myqty áke degen kim? Myqty áke degenimiz – jaýapkershilikti moıynyna ala biletin jan. Álsizge ses kórsetpeıtin, daýyl tursa orman, qıyndyq kelse qorǵan bola biletin, otbasyn saqtaý úshin jaýǵa da, daýǵa da qarsy tura alatyn adam.
Bizdiń aýyldyń qarttary qazirgi jastardy aıaımyn dep otyratyn. Men ishimnen bul kisiler nege olaı aıtady, qazirgi jastarda aqsha da, jumys ta bar, múmkindikter de kóp qoı deıtinmin. Sóıtsek qazynaly qarttarymyz sol sózderin qur bekerge aıtpaǵan eken ǵoı. Qazir biz adamǵa óte qajet eń qundy nárseden aıyrylyp barady ekenbiz. Ol – meıirim. Adamnan meıirim ketse, júregiń tasqa, kóńiliń laıǵa aınalady. Meıirimdi áke ózgege de, ózine de qııanat jasamaıdy. Sondyqtan oılanaıyq. Ábý Nasyr ál-Farabı babamyz: «Tárbıesiz berilgen bilim adamzattyń qas jaýy», deıdi. Balaǵa eń aldymen durys tárbıe berý kerek. Bala ata-anasyna qarap, boı túzeıdi», - deıdi Bekdaıyr Kúzembaı.
Kesh sońynda QR Ulttyq Ulan ansambliniń solısi, №78 mektep gımnazııasynan kelgen belsendi áke Ashat Ámirǵalıev «Áke» jáne «Áke týraly oı» ánderin shyrqap, jınalǵandarǵa kóterińki kóńil-kúı syılady.