Talǵat Jaısanbaev: Kabırhan álemdegi eń úzdik ondyqqa kire alady
Halyqaralyq at sporty federatsııasynyń resmı málimetine sáıkes, álemde 450 myń júırik at bar. Onyń ishinde 200 myń jylqy únemi álemdik jarystarǵa qatysady. Bul týraly «Respýblıkalyq zaýyt jylqylary tuqymy palatasy» Prezıdenti Talǵat Jaısanbaev aıtty.
«Sol 200 myń tulpardyń ishinde tek 5 nemese 6 myń jylqy ǵana 1-shi, 2-shi, 3-shi toptyq jarystarǵa qatysýǵa múmkindik alady. Onyń ishinde tek 1 myń jylqy ǵana 1-shi toptaǵy báıgege qatysý buıyrady. Al sol myńnyń ishinde tek 200–300-deı at qana 1-shi toptaǵy báıgeniń jeńimpazy atanady. Biz Kabırhannyń Dýbaıda ótken Al Maktoum Challenge týrnıriniń 1-shi toptaǵy júırik attar báıgesinde máre syzyǵyn birinshi kesip, júzden júırik, myńnan tulpar bolǵanyn kórdik. Osylaısha ol álemdegi júırik myń jylqynyń tizimine kirdi. Eger Kabırhan naýryz aıynda Dýbaıdaǵy búkilálemdik kýbokte jeńiske jetse, ol álemniń eń júırik 10-15 jylqysynyń tizimine enedi», - dedi Talǵat Jaısanbaev.
Ol, sondaı-aq, Kabırhan qazir 4 jastaǵy asyl tuqymdy aıǵyr ekenin aıtty.
«Ákesiniń esimi Kalıfornııa Hrom, enesiniń esimi Lıttl Emılı. Kalıfornııa Hrom Kentýkkı derbıinen bastap, Brıderz Kapke deıingi AQSh-tyń kóptegen bedeldi at báıgeleriniń jeńimpazy. Negizi Kabırhan AQSh-ta ómirge keldi, 1,5 jasynda Kınelend aýktsıonynda satyldy. Bul aýktsıonda jylyna 4000 basqa deıin attar satylady», - dedi spıker.
Kabırhannyń búgingi ıesi Tilek Muhanbetqalıev Kabırhannyń jeńisi búkil qazaq eliniń jeńisi ekenin aıtty.
«Barshańyzdy aıtýly jeńispen quttyqtaımyn. Qazir búkil atbegi, at ustaýshylar, bapkerler, atsúıer qaýym, jalpy qazaq eli qýanyp jatyr. Sebebi, bul jeńis qazaqstandyq atbegilerge shetelde de jeńiske jetýge bolatynyn kórsetti. Soǵan jigerlendirdi. Men keshe Kabırhannyń bapkerimen sóılestim. Qazir tulpar óte jaqsy daıyndyq ústinde, ózin jaqsy sezinedi. Sondyqtan bizde úlken jospar bar. Biz qazir fınalǵa shyǵyp turmyz. Sondaı-aq, álemdik reıtıng boıynsha bizde 115 upaı bar. 30 naýryzda Dýbaıda ótetin búkilálemdik kýbokte de jeńiske jetemiz dep senemiz», - dedi ol.
Qazaq Jockey Club tóraǵasy Maqsat Ahaev Kabırhan alǵash ret Almaty ıppodromynda báıgege túskenin aıtty.
«Eki jasynda alǵash ret osynda báıgege qatysty. Jalpy, buǵan deıin kóp adam Almaty ıppodromynan álemdik dodalarǵa qatysyp, top jaratyn tulpardyń shyǵatynyna sengen joq. Kabırhan — sondaı jetistikke jetken Qazaqstannan shyqqan birinshi tulpar. Bul búkil qazaqstandyqtardyń rýhyn kóterdi. Qazir maǵan oblys, aýdan, qalalardan jigitter habarlasyp, at ustaǵylary keletinderin aıtyp jatyr. Mine, Kabırhannyń jeńisi elimizde osyndaı jańalyqqa qozǵaý saldy. Kóptegen qazaqstandyqtar at ustaǵylary kele bastady. Bul jaqsy úrdis. Aıtý kerek, Kabırhannan basqa, Almaty ıppodromynan shyǵyp, Reseıde jaqsy óner kórsetip júrgen basqa da attarymyz bar. Solardyń biri — Prınts Roýz. Ol Reseıde eń júırik jylqy dep tanyldy. Ol da Qazaqstannyń aty. Odan basqa derbı, foks jarystarynda jeńiske jetken attarymyz Reseıge baryp óner kórsetip keldi. Bolashaqta olardy da Dýbaı nemese basqa jaqtan kórip qalarmyz degen úmitimiz bar», - dedi Maqsat Ahaev.
Ol Kabırhandy eń alǵash baptaǵan bapkeri Turǵanjan ıÝldashev ekenin aıtty.
«Al birinshi jokeıi Rýslan ıÝldashev boldy. Kabırhandy eń alǵash daıyndaǵan osy kisiler. Jalpy men Tilek baýyryma rahmet aıtqym keledi. Ol táýekelge bel baılap, Kabırhandy Dýbaıǵa apardy jáne ol úmiti aqtaldy. Kabırhannyń jeńisine tek Qazaqstan emes, búkil TMD elderi qýandy dese bolady. Sebebi, olar «bizdiń jaqtyń attary da mundaı jarystarǵa qatysyp, júldeli bola alady eken ǵoı» degen oıǵa kelip otyr. Ras, biz buryn Dýbaıdaǵy jarysqa bizdiń elden eshkim qatysa almaıdy dep oılaıtynbyz. Endi, mine, Tilek sekildi baýyrymyz óz attarymyzdy sheteldegi jarystarǵa aparýǵa bolatynyn kórsetti. Aıtý kerek, bizde shetelde de at ustaıtyn azamattarymyz bar. Olar Frantsııa, Anglııa, Chehııada bar. Sol jaqta jylqy ósirip, jarysqa qosyp júrgen azamattar», - dedi ol.
Kabırhandy 1,5 jasynda aýktsıonda satyp alyp, Qazaqstanǵa alyp kelgen sarapshy Nadır Hasanov jylqyny aýktsıonnan qalaı satyp alǵany jaıly aıtty.
«Men ony 2021 jyly AQSh-ta Kımond aýktsıonynda satyp alǵan edim. Ol álemdegi eń iri aýktsıon. Men atty aldyn ala katalog boıynsha tańdadym. Kabırhan qaı jaǵynan alyp qarasań da myqty ekenine kózim jetti. Ákesi de, enesi de jarystarda top jaryp júrgen attar boldy. Kovıdten keıin karantın bitken kezde biz ony Almaty ıppodromyna ákeldik. Alǵashqy bapkeri Turǵanjan ıÝldashev boldy. Rýslan ıÝldashev alǵashqy jokeıi boldy. Sonymen tulpardy daıyndaýǵa kirisip kettik. Sol kezde bizde eki tańdaý turdy, birinshisi, atty eshqaıda jibermeı, úsh jylǵa deıin ustaý kerek boldy, ekinshisi, odan chempıon jasaý kerek boldy. Qazaqstanda Kabırhanǵa teń keler qarsylasy bolmaǵan soń, Tilek ony Reseıge jiberý týraly sheshim shyǵardy. Onda Kabırhannyń bapkeri Arslangıreı Shavýev boldy. Ol jaqta Kabırhanǵa laıyqty qarsylas bolmaǵanyn kórdik. Osydan soń Tilek atty Dýbaıǵa aparý týraly ózine maqsat qoıdy. Biz onda úlken básekelestik bolatynyn túsindik. Degenmen, alǵashqy jarysta Kabırhan báıgeden ozyp kelgen kezde biz qatty qýandyq, tipti, sene almadyq. Al qazir tulpardy búkil álem tanyp otyr. Men Kabırhanǵa aldaǵy fınalda jeńiske jetýin shyn júrekten tileımin», - dedi Nadır Hasanov.
Kabırhannyń alǵashqy bapkeri Týrganjan ıÝldashev Kabırhannyń alǵashqy jarysynan soń-aq onyń uzaqqa baratyny belgili bolǵanyn aıtty.
«Ol úmitimizdi aqtap, óziniń rasymen de myqty ekenin dáleldedi. Men oǵan ary qaraı da tek jeńis tileımin. Kýbok qaltamyzda bolsyn. Oǵan jaqsy start pen sátti máreni tileımin. Biz oǵan janymyzben jankúıermiz. Men ol úshin qatty qýanyshtymyn», - dedi alǵashqy bapkeri.
Eske salaıyq, 12 qańtarda Dýbaıdaǵy Meıdan ıppodromynda ótken bedeldi báıgede qazaqstandyq Kabırhan esimdi tulpar jeńiske jetken edi. Onda 2000 metrge jarysqa 13 jylqy qatysty. Shabandoz Pet Dobbs mingen Kabırhan máre syzyǵyn birinshi bolyp kesti.
Keıin Dýbaıda ótken Al Maktoum Challenge týrnıriniń birinshi toptaǵy úzdik attar báıgesinde Tilek Muhambetqalıevtiń tulpary Kabırhan máre syzyǵyn taǵy da birinshi bolyp kesken edi.