K. Ormantaev: Eldik kepili - jer

ASTANA. QazAqparat - Qazaqtyń basty baı­lyǵy, Táýel­siz­diginiń kepili - jer dep bilemin. Iá, Res­pýb­lıkamyzdyń terrıtorııasy úl­ken. Soǵan qaraı, baı­lyǵy da mol. Bul ba­ba­larymyzdyń bizge qal­dyr­ǵan ólsheýsiz qazynasy. Qazy­na­ny qadir tutý eńkeıgen kári, eńbek­te­gen baladan bastap - bári­mizge basty borysh. Bundaı pikirdi akademık Kamal Ormantaev «Egemen Qazaqstan» gazetine bildirdi.

«Terrıtorııamyz keń, baı­ly­ǵymyz jetedi dep oǵa­n nemqu­raı­dy qaraýǵa bol­maı­dy. Ony bu­rynǵy dás­túr bo­ıynsha qalybyn buzbaı saq­tap, keıin­gi urpaqqa jet­kizý de qazir basty mindet.

Qansha jerden dalamyz baıtaq degen­men, onyń ıesi de, kıesi de bol­ǵan. Men jerdi shetel­dikterge satý­ǵa burynnan qarsy­myn. Ony Elbasy da aıtyp keledi. Jaqynda bolǵan Qazaq­stan halqy Assambleıasynyń sessııa­­­synda Nursultan Ábishuly: «Jer - ata-babamyzdan mura­ǵa qal­ǵan bizdiń basty baılyǵymyz. Qazaq­stan­­nyń 14 myń shaqyrymnan astam mem­leket­tik shekarasyn rásim­deý úshin men kór­shi elderdiń bar­shalarymen 8 jyl boıy kelis­sóz júr­gizdim. Osynyń bári jeri­mizdiń tutastyǵyn qamtamasyz etý úshin jasaldy. Men azamattarymyzdyń osy máseleni kótergenine qýanysh­ty­myn. Eger jerge dál osylaı kóńil bólinetin bolsa, bul bizdiń hal­qymyz óz jerin qasyq qany qalǵansha qorǵaıtynyn kórsetedi», dedi.

Mine, Elbasy jer týraly osyn­daı den qoıatyn ataly oı aıtty. Shynynda, jerdiń baılyǵyn alyp qana qoımaı, ony qorǵaý, bolashaq ul men qyzǵa mura etip qaldyrý mindetin de Prezıdent alǵa tartyp otyr. Eń bastysy, halyqtyń ıgili­gine jaratý, bos jatqan jerdi tıim­di paıdalaný, odan ónim alý úrdisin qalyptastyrý jónindegi pikirlerge men qosylamyn. Ásirese, sheteldikterge jer satylmaıdy degen Memleket basshysynyń sózi kóńilimnen shyqty. Meniń halqyma aıtar bir tilegim bar, ol baba­lary­myzdan qal­ǵan jerdiń ıesi retinde tıimdi paıda­lanýdy ózgeden  buryn ózimiz oılastyrýymyz kerek. Atam qazaqtan qalǵan «Jat jaryl­qamaı­dy, ózińdiki óltirmeıdi» de­gen qanat­ty sózdi aı­ta otyryp, biz elge adal­­dyq­ty jerge adal bolý arqy­ly kór­setýge tıis­timiz. Sebebi, Táýel­siz­­di­gimiz­diń, eldi­gimizdiń kepili osy qasıetti jerimiz.

Eldiń azamaty, bala­lar dárigeri retinde mıllıon­daǵan ul-qyzdyń tilekshisi sanal­ǵandyqtan jerdi ózgege satýǵa bolmaıdy degen Prezı­dent sózin qoldaı otyryp, ol jer­di urpaǵymyz paıdalanýy kerek degenge qosylamyn. Osylaı deı otyryp, keıbir kúdigimdi, jeke piki­rimdi aıta ketsem deımin. Jerdi jalǵa beremiz deıdi, jalǵa bergen ýaqyt bitken soń onyń qunarlylyǵy saqtala ma, bastapqy kúıinde qolǵa tıe me, álde túrli hımıkattardy paıdalanyp jaramsyz etip tastaı ma? Ol qaıta paıdalanýǵa kele me? Sondyqtan, jalǵa bergen jerdi qalaı paıdalanyp jatyr degendi ár jyl emes, ár aı saıyn qadaǵalasaq, kıeli jerimiz qunarynan arylmaı, keıin ıesin tabady.

Taǵy bir aıtaıyn degenim, babadan qalǵan jerlerdi keıbir baı-manaptar qazirden ıelenip alyp, ózgelerdi mańyna jolatpaıtyn kórinedi. Qazirgi keıbir bos jerler solardyń ıeliginde bolýy da múmkin. Óıtkeni, kezinde aldanyp qalyp, jer paıynan aıyrylǵan jurttyń aşy úni estilip qalady keıde. Osyny da Úkimet bir barlap kórýi kerek sekildi. Eń bastysy, jerdi óz Otanymyzda kimder satyp alǵanyn, jalǵa kimder­ge beril­genin bilip otyrsaq, artyq aýyz áńgime tyıy­lar edi. Sońǵy aıtarym, Elbasynyń joǵa­ryda kel­tirgen sózine qulaq assaq, qoldasaq deımin», - deıdi ǵalym.