Izraıl baıqaýshysy Qazaqstandaǵy saılaýdyń eki ereksheligi men saılaýǵa qatysty eki usynysyn alǵa tartty

Foto: None
ASTANA. QazAqparat - Búgin Parlament Májilisi men máslıhat depýtattarynyń saılaýyna qatysty halyqaralyq baıqaýshylardyń brıfınginde Shyǵys Eýropa men TMD elder ınstıtýtynyń dırektory, saılaý júıelerin zertteý halyqaralyq ortalyǵynyń prezıdenti Aleksandr Tsınker Qazaqstandaǵy saılaýdyń eki ereksheligi men oǵan qatysty eki usynysyn alǵa tartty.

«Saılaýǵa qatysty eki máselege nazar aýdarǵym keledi. Birinshi - saılaýdyń buqaralyǵy, kópshiliktiń belsendiligi. Halyq bir maqsatpen kelip jatty. Kele almaıtyn qart kisilerge kishkene jáshikter daıyndaǵanymen, olar shamasy kelgenshe baryp daýys berýge umtyldy. Bul Qazaq halqynyń ishki rýhynyń myqtylyǵyn da bildiretin shyǵar, osy jaǵynan erekshelendi. Sosyn saılaý mereke ispettes. Saılaý ýchaskelerinde án-jyrlar aıtyldy, kóńil kóterildi. Ekinshi mańyzdy másele - saılaý ýchaskelerindegi halyqqa qyzmet kórsetý ortalyqtary. Tizimde joq azamattar birden anyqtama alyp, daýys berýge qatysa alady. Bul Qazaqstandaǵy saılaýdyń basqalarǵa qaraǵanda jáne bir ereksheligi. Eger tizimde joq bolsa, onda keıbir saılaýshylar qoldy bir siltep kete beretin edi, Qazaqstanda HQKO arqasynda ondaı daýystar joǵalǵan joq», - dedi Aleksandr Tsınker.

Sonymen qatar, sarapshy saılaýkdy jetildirýge qatysty eki usynysyn da alǵa tartty. Birinshisi - saılaý paraqshalaryn nómirleý. «Máselen, kóptegen elderde bunyń bári nómirlengen, túbirtek sekildi jyrtyp alyp, nómirimen daýys bere beredi. Osyny engizsek, saılaý komıssııasynyń múshesi álgindeı bıýlletenderge qol qoıyp áýre bolmaıtyn edi», - dedi A. Tsınker.

Sarapshy kótergen ekinshi másele - keleshekte saıası partııalar úshin Parlamentke ótý mejesin 5 paıyzǵa deıin tómendetý.

«Saılaýda 7 paıyzdy eńserý júıesi qıyndaý. Jańa partııa sahnaǵa shyǵyp, ol birden 7 paıyzdy eńserýi kúrdeli másele. Al 5 paıyz bolsa ońaıyraq bolatyn edi. Bul rette men «Aýyl» partııasynyń ótýin kútken bolar edim. Qazaqstandyqtardyń biraz bóligi aýylda emes pe?» - dedi sarapshy.

Seıchas chıtaıýt