Іzgilik jolynda izdengen adam maqsatyna jetedi - sýretshi Tursyn Ábýov
1966 jyldan beri qaraı ol óz eńbekterimen kóptegen kórmelerge qatysty. Sonyń ishinde onyń týyndylary Reseı, Qyrǵyzstan, Ózbekstan, Túrkııa, Koreıa, Tájikstan, Ázirbaıjan, Armenııa, Ýkraına, Aýstrııa, Gollandııa, Belgııa jáne basqa da memleketterde ótken halyqaralyq kórmelerden oryn aldy. Búginde birqatar eńbekteri memlekettik mekemelerde jáne jeke adamdardyń qolynda, sondaı-aq sheteldik kollektsııalarda saqtaýly tur.
Ol Qazaqstan beıneleý óneriniń kásibı sýretshisi. Osy shyǵarmashylyq salada jarty ǵasyrdan astam ýaqyt boıy tynbaı eńbek etip keledi. Búginde Almaty qalasynda turady. El Táýelsizdiginiń 25 jyldyǵy qarsańynda Tursyn Ábýuly óz oılarymen bóliskisi kelip, Qazaqparat tilshisine telefon shalyp, arnaıy suhbat berdi. Sýretshi óz sózin quttyqtaýdan bastady:
- Prezıdentti, búkil qazaqstandyqtardy Táýelsizdiktiń 25 jyldyǵymen quttyqtaımyn. Elbasynyń syndarly saıasatynyń arqasynda táýelsiz Qazaqstan búginde óziniń ekonomıkadaǵy, áleýmettik saladaǵy, ádebıet pen mádenıettegi jetistikteri arqyly tórtkúl dúnıeni tańǵaldyryp otyrǵany bárimizge málim. Biz - qarapaıym turǵyndar retinde aıtarymyz, mundaı tabysqa tek Memleket basshysynyń qajyrly eńbeginiń jáne halyqtyń birliginiń arqasynda qol jetkizdik. Osy bıigimizdi maqtan tutamyz.
Shyǵarmashylyqpen aınalysatyn óner adamdaryna, ǵalymdar men aqyn-jazýshylarǵa, sýretshilerge tabystar tileımin. Máńgilik Qazaq elimiz aman bolsyn. Beıbitshilik zaman bolsyn.
- Búgingi tańda óner ıelerin baǵalaý, olarǵa qoldaý kórsetý týraly ne aıtar edińiz?
- Jalpy, óner adamy sezimtal bolyp keledi. Olarǵa memleket tarapynan qoldaý jasalǵany jón. Rýhanı demeý jáne materıaldyq kómek kórsetilse, shyǵarmashylyq adamy shabyttana túsetini sózsiz. Sóıtip, jańa týyndylaryn dúnıege ákeledi. Mysaly, men 1998 jyly Elbasymyz Nursultan Ábishulynyń óz qolynan «Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri» ataǵyn alǵanymda, boıyma kúsh-qaırat qosylyp, erekshe tebirenip, birneshe týyndylar jazdym. Sonyń ishinde «Ómir-Ózen» kartınam bar. Basqa da eńbekterimdi dúnıege ákelýime oń yqpal etti.
Jýyrda «Qazaqstan» ulttyq telearnasynyń «Kelbet» baǵdarlamasy men týraly derekti týyndy jasap bitirdi. Týǵan jerime alyp baryp túsirdi. Soǵystan oralmaǵan ákeme ornatylǵan obelıski bar edi, soǵan gúl shoqtaryn qoıdym. Jýrnalısterdiń osyndaı yqylas bildirgeni de meni qanattandyryp tastady. Ulttyq telearna ujymyna ardagerler men óner adamdary atynan rızashylyǵymdy bildiremin. Atalǵan baǵdarlama 15 jeltoqsan kúni saǵat 18-40-da kórsetiledi dep aıtty.
Kezinde Almaty kórkem-sýret ýchılışesinde 11 jyl dáris bergen edim. Qylqalam sheberi bolyp júrgen shákirtterim de az emes. Qyzym Sáýle Músirepova óz jolymdy qýyp, sýretshi boldy. Qazir sýret páni boıynsha ustazdyq etedi. Sondaı-aq 1 synypta oqıtyn shóberem Balym Músirepova da sýret salý ónerin úırenýge talpynys jasap júr. Úıge kelgen kezde, men oǵan aqyl-keńesimdi aıtyp otyramyn.
- Árbir sanaly azamat qolynan kelgeninshe elge paıdasyn tıgizýdi oılaıdy, eńbek etýdi el aldyndaǵy paryzy dep biledi. Ózińiz óner adamy retinde Táýelsizdikke qandaı tartý jasadyńyz?
- Bıyl osy aıtýly mereıtoıǵa oraı birneshe shyǵarmalar jazdym. «Ańshylar» degen eńbegim dúnıege keldi. Sonymen qatar aǵashtan oıyp, «Nursultan-Qazaqstan» atty músin-portretti jasadym. «Kóshpendiler» degen de músin jasadym.
Bıyl ózim 80 jasqa toldym ári shyǵarmashylyq eńbek jolymdy bastaǵanyma 55 jyl boldy. Soǵan oraı Ábilhan Qasteev atyndaǵy mýzeıde «Uly Jibek joly» atty kórmem joǵary deńgeıde ótti. Ol kórmeniń laıyqty ótýine Almaty qalasynyń ákimshiligi qoldaý kórsetkenin aıta ketkenim jón. 80-ge tarta eńbegim kórermen nazaryna usynyldy. Sonyń ishinde keskindeme, músin sııaqty shyǵarmalarymmen qatar, birneshe jyl boıy jazylǵan 9 bólimnen turatyn «Ómir-Ózen» kartınam kórmege qoıyldy, onyń uzyndyǵy 23 metr, bıiktigi 170 sm. Bul shyǵarmama sonaý soǵys kezindegi balalyq shaǵymda kórgen oqıǵalar, atqa minip, shómele jınaǵan, masaq tergen kezderimiz, ógizben jer jyrtqan adamdardyń eńbegi, sondaı-aq Naýryz meıramy, aqyndar aıtysy, qazaqsha kúres, alaman báıge sııaqty ulttyq salt-dástúrler men qundylyqtar arqaý bolǵan. Ondaǵy kórinister búgingi jetistikterimizben ulasyp jatady. ıAǵnı, taqyryp damı kele, táýelsiz Qazaqstannyń asýlary, tuńǵysh Prezıdenttiń el bastap turǵany beınelengen. Qazaq dalasynyń ótken tarıhı joldary men elimizdiń tanymal tulǵalary da qamtylǵan. Aıta keteıin, osy «Ómir-Ózen» kartınam 2010 jáne 2013 jyldary «Qazaqstan rekordtary» kitabyna endi.
- El keleshegi týraly oı-tolǵamyńyzdy estisek dep edik...
- Qazaq eliniń bolashaǵy jarqyn bolady dep esepteımin. Aldymyzda «Qoı ústine boztorǵaı jumyrtqalaǵan» zaman bolsyn. Biz ómirdiń kúrdeli kezeńderin bastan ótkerdik. Qıyndyqty da kórdik, qýanyshqa da keneldik. Eń bastysy, el tynysh, halyq aman bolǵaı. Jastar - bizdiń keleshegimiz. Sondyqtan óskeleń urpaǵymyz bilimdi de bilikti bolyp, eldiń damýyna úlesterin qosa bersin. Alǵa qoıǵan maqsattaryna jetýde erinbeı, talmaı eńbek etip, abyroı men marapatqa qol jetkizsin dep tileımin.
Óner adamyna, sonyń ishinde sýretshige de bes paıyz talant berse, 95 paıyz eńbek etýdiń arqasynda oılaǵan arman-muraty oryndalady. Іzgilik jolynda izdengen adam maqsatyna jetedi.
Elimiz eńseli, táýelsizdigimiz máńgilik bolǵaı!
- Áńgimeńizge raqmet. Shyǵarmalaryńyz halyqtyń joǵary baǵasyna ıe bola bersin.