Halyqaralyq joǵary talaptarǵa jaýap beretin úlgi kerek - Nurlan Ábdirov
***
Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev Qazaqstan halqyna Joldaýynda azamattardyń konstıtýtsııalyq quqyqtary men bostandyqtarynyń qorǵalýyna, olardy qylmystyq qýdalaýǵa negizsiz tartýdy toqtatýǵa, sot ádildiginiń sapasyna erekshe mán berdi.
Memleket basshysy elimizdegi búgingi ahýal quqyq qorǵaý organdarynyń aldyna azamattardyń suranystaryna yqylas tanytýǵa tıis jańa talaptar qoıatynyn atap kórsetti.
Osyǵan oraı, Prezıdent quqyq qorǵaý jáne sot júıesin odan ári reformalaý boıynsha tapsyrmalar berdi. Bul memlekettiligimizdi nyǵaıtýdaǵy mańyzdy qadam dep sanaımyn, óıtkeni kúsh qurylymdaryndaǵy reforma Qazaqstandaǵy búkil memlekettik basqarý júıesin jańǵyrtýdyń mańyzdy bólsheginiń draıveri bolmaq.
Sonymen qatar, Memleket basshysy zań ústemdigi ornyqpasa jáne azamattardyń qaýipsizdigine kepildik berilmese, áleýmettik-ekonomıkalyq damýdyń birde bir mindeti tabysty júzege asyrylmaıtynyn atap kórsetti.
Quqyq qorǵaý júıesin reformalaý «Halyq únine qulaq asatyn memleket» tujyrymdamasynyń erejelerimen úılesimdikte bolýǵa tıis ekenin atap ótken de mańyzdy. Óıtkeni «Halyq únine qulaq asatyn memleket», shyn mánisinde, «Ádiletti memleket» qurý tujyrymdamasy. Azamattardyń máselelerin tyńdap, kórip qana qoıý jetkiliksiz, eń bastysy – durys jáne ádil sheshim shyǵarý qajet.
Elimizdegi qazirgi ahýaldy eskere otyryp, polıtsııanyń azamattarmen jumys júrgizýine jańa, ozyq ádister engiziletin bolady. Memleket basshysynyń aıtýynsha, bizge azamattardyń quqyǵyn ýaqtyly qorǵaýdy qamtamasyz etetin jáne halyqaralyq joǵary talaptarǵa jaýap beretin úlgi kerek.
Birinshiden, Prezıdent Qazaqstanda ókilettikterdiń arajigi naqty ajyratylǵan úsh býyndy model endirýdi tapsyrdy: polıtsııa –prokýror - sot, ol tejemelik jáne tepe-teńdik júıesin paıdalana otyryp, bılik tarmaqtarynyń ózara naqty is-qımyl jasaýyna múmkindik beredi.
Ekinshiden, «jurtqa jaqyn polıtsııa» qaǵıdaty boıynsha jergilikti polıtsııa qyzmeti reformalanady, bul jerde ýchaskelik ınspektordyń róline basa mán beriletin bolady. Olardyń mártebesi zańnama arqyly arttyrylyp, ónimdi jumys isteýleri úshin mol múmkindik beriledi. Bul jerdegi basty maqsat – polıtsııanyń jumysyn servıstik úlgige kóshirý, ıaǵnı polıtsııa qyzmetkerleri azamattardyń quqyqtaryn qorǵap, olardyń aldynda tanymal, qoljetimdi bolyp, adamdarmen ashyq áńgime júrgize bilýge tıis.
Úshinshiden, prokýratýra organdarynyń jumysy qaıta qaralatyn bolady. Onyń máni – jınaqtalǵan dálelderge táýelsiz baǵa berý, azamattardyń quqyqtarynyń buzylýyna jol bermeý, adal azamattardyń qylmystyq protseske tartylýyn boldyrmaý, sotta kinálaýshy tarapty qoldaý bolyp tabylady.
Budan basqa, 2021 jyldan bastap prokýrorǵa qylmystyq ister boıynsha azamattardyń quqyqtary men bostandyqtaryna qatysy bar negizgi protsestik sheshimderdi kelisý mindeti zańnama arqyly júktelmek.
Sonymen birge, Prezıdent sot júıesin nazardan tys qaldyrǵan joq, quqyqtyq memlekettiń mańyzdy sharty – týralyqtan tanbaıtyn ádil sot tóreliginiń bolýy ekenin atap kórsetti. Qoǵamnyń sotqa degen senimin kúsheıtý basty maqsat bolýǵa tıis.
Joǵary sot keńesine jáne Joǵarǵy sotqa jańa kásipqoı kadrlardy ádil sot tóreligin qamtamasyz etýge buqaralyq aqparat quraldarynda jarııalaı otyryp tartý jumysyn jandandyrý tapsyryldy.
Tutastaı alǵanda, Joldaýda Úkimettiń aldyna belgilengen mindetterdi sheshýdegi normatıvtik-quqyqtyq bazany qamtamasyz etý úshin qabyldanýǵa tıis birqatar zańdardy ázirleý boıynsha naqty mindetter qoıyldy. Depýtattyq korpýs óz kezeginde, Memleket basshysynyń barlyq tapsyrmalaryn iske asyrýdy zańnamalyq turǵydan qoldaýdy sapaly ári shuǵyl túrde qamtamasyz etetin bolady.