Halyqtyq shtab: AES – ShOB-tyń damýyna tyń serpin beredi
Munda ǵalymdarmen, sarapshylar qaýymdastyǵymen, JEO qyzmetkerlerimen, óndirýshilermen, munaı-gaz jáne hımııa ónerkásibiniń ókilderimen birqatar kezdesý ótti.
Óńir turǵyndary ónerkásip pen ekonomıkany odan ári tabysty damytý úshin eldiń energetıkalyq táýelsizdigin qamtamasyz etýdiń mańyzyn atap ótip, AES salýǵa belsendi qoldaý bildirdi.
S.Ótebaev atyndaǵy Atyraý munaı jáne gaz ýnıversıtetinde professor-oqytýshylar quramymen jáne óńirdegi joǵary oqý oryndardyń jas ǵalymdarymen kezdesý ótti. Shtab músheleri búginde Prezıdent tapsyrmasy boıynsha ǵylymdy damytýǵa jáne ǵalymdarǵa áleýmettik turǵyda qoldaý kórsetý máselesine memleket tarapynan kóp kóńil bólinetinin atap ótti. Qazir ǵylymı qoǵamdastyqtyń aldynda ónerkásiptik óndiriske ınnovatsııalyq tehnologııalar men ázirlemelerdi engizýge qatysty úlken mindet tur. Osy oraıda, AES elimizdiń ǵylymı áleýetin arttyrýda aıryqsha mańyzǵa ıe. Bul týraly ótken ǵasyrdyń 50-shi jyldary halqymyzdyń ǵulama ǵalymy Qanysh Sátbaev aıtqan bolatyn.
«Bárimiz de elimizdiń ǵylymı-tehnıkalyq progrespen qatar damyǵanyn qalaımyz. Atom elektr stantsııasy osy múmkindikterdi aıtarlyqtaı keńeıtedi. Bul – ýaqyt talaby jáne bul máselede jaıbasarlyq tanytýǵa bolmaıdy. Sondyqtan, Atyraý óńiriniń ózderińiz sııaqty kózi ashyq, kókiregi oıaý qaıratker, ǵalym azamattary osy bastamany qoldaýǵa bir aýyzdan úndeıdi dep senemin», – dedi Májilis Spıkeri Erlan Qoshanov qatysýshylarǵa qarata aıtqan sózinde.
Ǵalymdar aldynda depýtattar D.Turǵanov, A.Sarym, R.Zaıtov sóz sóılep, AES – álemdik trend ári el aldynda turǵan búgingi syn-qaterlerge jaýap ekenin aıtty. 2050 jylǵa qaraı jahandyq atom energetıkasynyń kólemi úsh ese ósedi. Májilismender barsha otandasymyzdyń aldaǵy referendýmǵa qatysýy óz elimizdiń bolashaǵyn ózimiz aıqyndaý múmkindigi retindegi mańyzyna erekshe nazar aýdardy. Jańa saıası mádenıet dál osylaı qalyptasady. Beıbit atom qalalarymyzdaǵy kúrdeli ekologııalyq jaǵdaıdy sheshýge múmkindik beredi. Dál osy másele ásirese Atyraý úshin ózekti.
Óz kezeginde, ıAdrolyq fızıka ınstıtýtynyń bas dırektory S.Sahıev, Atom ónerkásibin damytý qaýymdastyǵynyń tóraǵasy A.Toqtarov jańa býyndy atom reaktorlarynyń qaýipsizdigi men ekologııalyq turǵyda tazalyǵyna, AES salýǵa qajet elimizdegi joǵary kadrlyq jáne resýrstyq áleýetke egjeı-tegjeıli toqtaldy.
Atyraý JEO ujymymen kezdesýde Shtab músheleri TKSh júıeleriniń qalypty jumys isteýi úshin turaqty ári senimdi energııa kózi qajet ekenin aıtty. Búginde Atyraý oblysy eń joǵary júktemeler kezinde kóp jaǵdaıda Reseıden jetkiziletin energııaǵa táýeldi. Qyrýar qarjylyq shyǵyndardan bólek, energııa jetispeýshiligi óndiristik mindetterdi de sheshýge múmkindik bermeıdi. Jýyrda elimizdiń batys óńirlerin biryńǵaı energııa júıesine qosý jumysy bastalady. Bul AES energııasyn paıdalanýdy qamtamasyz etip, óńirdiń sheteldik jetkizýshilerge táýeldiligin joıady.
Respýblıka aýmaǵynda propılen óndiretin iri kásiporyndardyń biri sanalatyn «Kazakhstan Petrochemical Industries Inc.» JShS zaýytynda Shtab músheleri munaı-gaz jáne hımııa ónerkásibi ókilderimen AES qurylysynyń progressıvtiligin talqylady. Memleket basshysy naǵyz eńbek adamdaryna aıryqsha kóńil bólip, keler jyldy «Jumysshy mamandyqtary jyly» dep jarııalaǵany erekshe atap ótildi. Joǵary tehnologııalyq ónerkásiptik óndiristi odan ári damytýdyń jáne Prezıdenttiń 2029 jylǵa qaraı eldegi JІÓ-ni eki ese arttyrý jónindegi tapsyrmasyn oryndaýdyń basty faktory – senimdi ári turaqty energııa kózi. Álemdik tájirıbe kórsetkendeı, AES iri ónerkásiptik óndiristerdiń qajettiligin tolyq jabady. Zaýyt qyzmetkerleri, munaı-gaz jáne hımııa ónerkásibiniń ókilderi beıbit atomdy paıdalanýǵa qatysty biraýyzdan qoldaý bildirdi.
Budan soń Shtab músheleri «Dáýlet» ındýstrııalyq aımaǵy kásiporyndarynyń qyzmetkerlerimen kezdesti. Munda kıim tigetin, nan, kondıterlik ónimder, makaron ónimderin, et konservilerin, aýyz sý, qurylys qospalaryn jáne taǵy da basqa zattardy óndiretin kompanııalar jumys isteıdi. Ózge óńirlerdegi sekildi mundaǵy bıznes ókilderi de qazirgi energııa tapshylyǵy jańa tehnologııalardy iske qosýǵa múmkindik bermeıtinin jáne óndiristiń damýyn tejeıtinin málimdedi. Kóptegen perspektıvaly jobalar elektr energııa tapshylyǵyna baılanysty júzege asyrylmaýda. Sondyqtan kásipkerler AES qurlysyna aıryqsha qoldaý bildirdi. Beıbit atom ShOB-tyń damýyna, jańa, batyl bıznes-ıdeıalardy iske asyrýǵa tyń serpin beredi.
Jalpy, Atyraý oblysynyń turǵyndary elimizdegi eń mańyzdy ónerkásiptik óńirlerdiń biri retinde barsha qazaqstandyqty 6 qazanda referendýmǵa kelip, AES qurylysyn qoldaýǵa shaqyrady. Atom elektr stantsııasy – ekonomıkanyń damýyna tyń qýat beretin jáne Táýelsiz Qazaqstannyń jańa qalyptasý betin ashatyn bolashaqtyń jobasy.
Osyǵan deıin Almatyda QR Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstannyń strategııalyq zertteýler ınstıtýty men QR Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq Ǵylym akademııasynyń uıymdastyrýymen ótken otyrysta sarapshylar beıbit atom taqyrybyn talqylaǵanyn jazdyq.