Gerhard Shreder: Nursultan Nazarbaev ázil aralastyryp sóılep otyratyn

NUR-SULTAN. QazAqparat – Germanııa Federatıvti Respýblıkasynyń burynǵy Federaldy kantsleri Gerhard Shreder Nursultan Nazarbaevpen eń alǵash ret 2001 jyly 1 qazanda kezdesken eken. Nazarbaevtyń sol kezde Germanııaǵa memlekettik saparmen kelgen kezi. Dál sol jylǵy 11 qyrkúıekte Nıý-Iorktegi terrorıstik aktiniń saldarynan álemdegi saıası ahýal edáýir kúrdelenip turǵan bolatyn, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

«Ol tusta Qazaqstannyń da, Germanııanyń da aldynda terrorızm qaýpine qarsy ortaq mindet turǵan edi. Jalpy Nursultan Nazarbaevtyń terrorızmge qarsy kúreske halyqaralyq deńgeıde kúsh salǵany málim. Odan buryn da Nazarbaevtyń Ortalyq Azııadaǵy beıbitshilik pen turaqtylyqty qamtamasyz etýge baǵyttalǵan bastamalarynan habarym bar-tyn. Qazaqstan táýelsizdik almas buryn ol atom qarýynan bas tartyp, aımaqtyq jáne jahandyq deńgeıdegi qaýipsizdikke zor úles qosty. Men onyń bul bastamasyn qatty baǵalaımyn, óıtkeni bul shynynda da qurmetke laıyq», - deıdi ol.

Nemistiń qoǵam qaıratkeri á degennen Elbasymen oıy bir jerden shyǵyp otyrǵanyn eske alady.

«Ol kisi ázil aralastyryp sóılep otyrady eken. Biraq sonymen qatar Nazarbaevqa senýge turarlyq adam ekenin uǵa bastadym. Eger ol «ıá» nemese «joq» dese, onyń aıtqany ekiushty maǵyna bildirmeıtin. Osy qasıeti áli boıynda ekenin atap ótý kerek», - dep eske alady ótken shaqty eks-Federaldy kantsler.

Gerhard Shreder memleket basshylarynyń dostyǵy óte mańyzdy ekenin atap ótedi. Sebebi basshylardyń bir-birine senimi ózara túsinistikke jol ashyp, halyqaralyq saıasattaǵy valıýtalardyń biri sanalady. Eger memleket basshylary birin-biri jaqsy tanysa, olarǵa jan-jaqty pozıtsııalardy qysqartýǵa tolyq múmkindik bar. Ártúrli memlekette ártúrli pozıtsııa bar, biraq kompromısti qashan da taýyp alýǵa bolady.

«Nursultan Nazarbaev kompromıske qashan da daıyn adam. Ol kisi kúsh salmasa, Germanııada ǵana emes, Qazaqstanda da zańsyz esirtki aınalymyna qarsy kúreste jetistikterge jetý múmkin bolmas edi. Eldi jańǵyrtý barysyn qalaı talqylaǵanymyz áli kúnge deıin esimde. Shynynda da, bul baǵytta keremet nátıjelerge qol jetkizdik. Batys keıde Qazaqstannyń erekshe ashyqtyǵymen ári dinı turǵyda ártúrliligimen erekshelenetinin eskermeıdi. Men katolıktik jáne evangelısttik qaýymdastyq ókilderimen sóılestim. Olardyń barlyǵy birdeı pikirde. «Qazaqstandaǵy dinı senim bostandyǵy mańyzdy deńgeıde. Munyń bári Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti saıasatynyń arqasy» deıdi olar. Bul erekshe qurmetke laıyq, óıtkeni musylmany basym memleketter dinı ashyqtyqtyń osyndaı dárejesin kórsete almaıdy», - deıdi Gerhard Shreder.

Qazaqstan men Germanııanyń arasynda sol kezden bastap erekshe qarym-qatynas ornaǵan. Toqsanynshy jyldardan beri Qazaqstannan Germanııaǵa myńdaǵan nemis oraldy. Sonymen qatar tarıhı otanyna oralmaı, qazaq jerin pana tutyp qalǵan nemisterdiń de sany az emes. Gerhard Shrederdiń aıtýynsha, bul – eldegi turaqtylyqqa basa mán bergen Nursultan Nazarbaevtyń arqasy. Germanııanyń burynǵy kantsleri saıasattyń osy baǵyty Qasym-Jomart Toqaevtyń basshylyǵynda da jalǵasatynyna senim bildirip otyr.