«Gazdy shekten tys jaǵatyn kompanııalar jazalanady» - respýblıkalyq basylymdarǵa sholý
***
«Egemen Qazaqstan» basylymy búgingi sanynda «Jumyspen qamtý jaıymen tanysty» atty maqala basty. Basylymnyń jazýynsha jeksenbi kúni Shyǵys Qazaqstan oblysyna issaparmen Úkimet basshysynyń orynbasary Erbol Orynbaev bastaǵan jumys toby keldi. Vıtse-premer bastaǵan top aldymen atbasyn Glýbokoe kentindegi eńbekpen qamtý ortalyǵynyń jumysymen jete tanysyp, «Jumyspen qamtý-2020» baǵdarlamasynyń «Aýyldaǵy kásipkerlikti damytýǵa járdemdesý» atty ekinshi baǵyty aıasynda nesıe alǵan kredıttik uıymdardyń múshelerimen kezdesti. Ortalyq mamandary osy jyly 158 adamǵa 368 mıllıon teńgeniń nesıesin berýdi, 106 áleýmettik jumys ornyn qurýdy jáne jastar tájirıbesine on adamdy qatystyryp, 156 turǵyndy kásibı daıyndyqtan ótkizýdi kózdep otyr. Baǵdarlama nátıjesi kózge kórinip turǵandyqtan nesıe alýǵa nıet bildirgenderdiń sany aýdanda artyp keledi. Osy jerde Úkimet basshysynyń orynbasary shaǵyn nesıe alyp óz kásipterin dóńgeletip ketken bir top aýdan turǵynymen júzdesti. Solardyń biri - oralman Ersin Álmet eki mıllıon teńge nesıe alyp, iri qara ósirýde, qazir ol tórt adamǵa jumys berip otyr. Al Maıragúl Óskenbaı nesıege is tigý mashınalaryn satyp alǵan, ol da jerlesterin jumysqa tartypty. Qazir ulttyq kıim-keshekter tigip, saýdalaýda, ónimi ótimdi, suranys jeterlik. Kásipkerler memlekettik baǵdarlamanyń óńirde asa tıimdi júzege asyrylyp jatqanyn aıtyp, jeke isterin ashýǵa múmkindik bergen osyndaı baǵdarlamaǵa bastamashy bolǵan el Prezıdenti Nursultan Nazarbaevqa alǵystaryn bildirdi.
Búgingi kúni Jańaózendegi jaǵdaı qalypqa túsip otyr. Óndiris oryndary, áleýmettik nysandar jumysy jolǵa qoıyldy. Bul rette qoǵamdyq qabyldaý bólimderi Aqtaýda da, Jańaózende de óz problemalaryn aıtyp, aqyl-keńes, kómek surap kelgenderge múmkindiginshe járdem kórsetýdi maqsat etip júr. Sony sezingen Jańaózen turǵyndary atynan «Nur Otannyń» qalalyq fılıalyna ótken jyly ǵana 709 aryz túsken. Al osy jyldyń eki aıyndaǵy ótinish hattar sany 237-ge jetip otyr. Onyń 130-dan astamy ózderin jumysqa ornalastyrýǵa kómek surapty. Ótken apta málimeti boıynsha 71 azamattyń aryzy qanaǵattandyrylǵan. Aıtylǵanǵa qosa biraz azamattar qalanyń eńbek bólimine de barǵan. Olarda túrli-túrli jaǵdaılar kóterilgen. Sondyqtan máseleni oń sheshý úshin ákimdikpen, óndiris oryndarymen, Nur Otannyń oblystyq fılıalymen qoıan-qoltyq birigip jumys jasaýǵa týra kelýde. Bul týraly «Egemen Qazaqstan» basylymynyń búgingi sanyndaǵy «Jańaózenge qatysty jáıtter» atty maqaladan oqyńyzdar.
***
«Shaǵyn nesıe uıymdarynyń jumysyn rettep, bir júıege keltirý jaıly meniń aıtyp júrgenime bes jyldan asyp ketti. Ulttyq bank Mıkroqarjylyq uıymdary qaýymdastyǵynyń osy janaıqaıyn estip, sodan nátıje shyǵarǵaly jatqany bizdi qýantady. Óıtkeni bul salada, jumysyn uqypty júrgizip otyrǵan mekemeler de bar, sonymen qatar alaıaqtardyń júrgeni de jasyryn emes. Sol úshin osy salany biraz retteý kerek jáne taza, salyqtaryn der kezinde tóleıtin mekemeler naryqta qalý kerek te, jumysy túsiniksiz, kúńgirt mekemeler ketýge tıis»,-deıdi Qazaqstannyń Mıkroqarjylyq uıymdary qaýymdastyǵy dırektorlar keńesiniń tóraǵasy Shalqar Júsipov. Onyń pikirinshe, Zańda osy máseleniń bári eskerilgen jáne osy qalpynda qabyldanady degen úmitimiz bar. Eger rasynda da zań osy qalpynda qabyldanar bolsa, onda elimizde 1756 emes, 250 - 300 shamasynda shaǵyn nesıe uıymdary qalady. Bul suhbat «Aıqyn» basylymynyń búgingi sanynda «Mıkroqarjy salasynda kúrdeli kezeń artta qaldy» atty taqyryppen jarııalanǵan.
Osy basylymnyń jazýynsha, Qazaqstan - «gazdy alaýlardy bosqa jaǵýdy qysqartý jáne aýaǵa zııandy zattar tastaýdy tómendetý» jóninen «álemdik kóshbasshy». Mundaı joǵary baǵany Dúnıejúzilik bank bergen: ol spýtnıktik málimetterge súıene otyryp, Qazaq eliniń nebary bes jyl ishinde, munaı óndirý kezinde shyǵatyn ilespe gazdy jaǵýdy úshten birge qysqartqandyǵyn, osylaısha aýaǵa CO2 shyǵarýdy 6 mln tonnaǵa derlik azaıtqanyn anyqtaǵan. Biraq soǵan qaramastan, elimiz Iran, Irak, Aljır, Angola, Saýd Arabııasy, Venesýela qatarynda «kógildir otynnyń» úlken kólemin kádege jaratpaı, órtep jiberip jatqan memleketterdiń «top-tiziminde» tur. Osy oraıda keshe el Úkimeti gazdy shekten tys artyq jaǵatyn kompanııalarǵa jaza qoldanatynyn jarııalady. Ol qandaı jaza. Bul týraly «Aıqyn» basylymynyń búgingi sanyndaǵy «Gazdy shekten tys jaǵatyn kompanııalar jazalanady» atty maqaladan bilýge bolady.
***
Qazaqstan Koreı halyq demokratııalyq respýblıkasynyń ıadrolyq qarý men alys qashyqtyqqa baǵyttalǵan zymyrandardy synaýǵa maratorıı jarııalap, ýrandy baıytý jumystaryn toqtatyp, MAGATE ınspektorlaryn Ionbendegi ıadrolyq nysanǵa jiberý jónindegi sheshimine qanaǵattandy. Keshe Syrtqy ister mınıstrliginiń halyqaralyq aqparat komıteti tóraǵasynyń orynbasary, resmı ókil Altaı Ábıbýllaev osyndaı málimdeme jasady. Onyń sózinshe, Qazaqstannyń syrtqy ister mınıstrligi KHDR-nyń osy baǵyttaǵy qadamdary Koreı jartylaı aralyndaǵy 6 baǵytty qamtıtyn kelissiózderdiń jandanýyna yqpal etýi múmkin. Bul másele jóninde «Kazahstanskaıa pravda» basylymynyń búgingi sanyndaǵy «K vseobşeı denýklerızatsıı» atty maqaladan oqyńyzdar.