«Gastarbaıterler qazaqtyń kósegesin kógerte me?» - respýblıkalyq basylymdarǵa sholý

ASTANA. 28 tamyz. QazAqparat - Qazaq aqparat agenttigi respýblıkalyq basylymdarda 28 tamyz, seısenbi kúni shyqqan ózekti materıaldarǵa sholýdy usynady.

 ***

«Mine, osylaısha fermerler qoıdyń júnin iske jaratýdan kúder úze bastaǵan shaqta «Buqar jyraý aýda­nyn­da qoı júnin qabyldap, óńdeýden ótkizetin oryn ashy­lypty» degen qýanyshty habar estidik. Estigen boıda jaǵymdy jańalyqty jurtshylyqqa jarııa etý maqsa­tynda Buqar jyraý aýdanynyń ákimi Shagýrashıd Mamalınovpen júzdesýge asyqtyq. Osyndaǵy «Suńqar-2005» sharýa qoja­lyǵynyń jetekshisi Ǵabdýlsaǵat Álimov esimdi azamattyń qoı júnin alǵashqy óńdeýden ótkizýge talap jasap otyrǵany ras, dedi Shákeń. Ońaı sharýa emes. Eger ońaı bolsa biryńǵaı qoı ósirýmen aına­lysatyn Qarqaraly, Aqtoǵaı, Jańaarqa aýdandary osyndaı oryndy baıaǵyda ashatyn edi ǵoı. Jabdyqtary daıyn. Jekelegen qujattary ázirlený ústinde. Táýekelge bel býyp, saýapty iske den qoıǵan azamatqa qoldan kelgen kóme­gimizdi jasaımyz...»,-dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti búgingi sanynda. Óńdeý salasyndaǵy mańyzdy qadam jaıyndaǵy maqala «Jibek jún paıda ákeler kún jaqyn» atty taqyryppen berilip otyr.

Osy basylymnyń jazýynsha, kesheli-búgin beıbitshilikti qalaıtyn dúnıe júzi halyqtary kók baıraǵy jelbiregen Qazaqstanǵa qulaq túrip, «ıAdrolyq synaqtarǵa tyıym salýdan - ıadrolyq qarýsyz álemge» atty halyqaralyq konferentsııanyń jumysy jaıly habardy estigenshe asyǵatyn boldy. Osydan 21 jyl Elbasy Nur­sul­tan Na­zar­baevtyń belsene ara­la­sýymen buryn qa­sıet­ti Abaı elindegi ıadrolyq apat tajalynyń úni óshirilgen edi. Osyǵan baı­lanysty 27-29 tamyz kúnderi Astanada, Semeı men Kýrchatov qa­la­larynda ıadrolyq qarýsyz álem qurýǵa arnalǵan konferentsııa ótetini aldyn-ala belgili bolǵan. Asa mańyzdy bul jıynǵa álem­degi 75 eldiń úkimeti men par­la­mentiniń ókilderi, 20 halyqara­lyq uıym­dar, 15 eldiń buqara­lyq aq­parat quraldary qatys­qa­ly otyr. Barlyǵy 140 adam jınalmaq.

***

Qazaq ádette saparlap shyqqan adamǵa «Jolyń bolsyn!» deıdi. Jaqsy tilektiń astary aman baryp, saý qaıt degenge saıyp tur. Al «Jol azabyn tartqan biler» degen máteldi estigende boıyń dir ete qalady. Kóz aldyńda mı batpaqqa batqan kóligiń, boranda tońǵan keziń, basqa da joldan kórgen quqaıyń qorqynyshty tústeı turyp alady. Bul kórinis, ásirese, Jaıyq óńiriniń jurtshylyǵy úshin etene tanys, ábden et úırengen jaǵdaı. Óıtkeni Batys Qazaqstan - respýblıkadaǵy qatqyl tabandy jolmen qamtylýy jaǵynan kenjelep qalǵan oblys. Kólik kúre-tamyrynyń 10 paıyzyn asfalt jaýyp jatsa, 90 paıyzy topyraǵy burqyraǵan kádimgi qara jol. Jalpy, gazdy óńirde qatqyl tabandy jamylǵyly jol alty aýdanda ǵana bar... Bul jaıynda tolyǵyraq «Alash aınasy» gazetiniń búgingi sanyndaǵy «Jol azaby jolaýshyǵa tanys, jeteıin desem, aýylym alys...» degen taqyryptaǵy maqalasynda baıandalǵan.

«Jasyratyny joq, qazir elimizdiń eki magapolısi - Almaty men Astananyń qurylys alańdaryn gastarbaıterlersiz kózge elesteti almaıtyndaı jaǵdaıǵa jettik. Ataýy qulaqqa túrpideı tıetin, nebir ult ókilderinen turatyn «gastarbaıterlerińiz» ata qonysymyzdyń túkpir-túkpirin sharlap júr. Áıtse de «sen qaıdan keldiń?», «qaıda kettiń?» dep qadaǵalap jatqandar shamaly. Sonyń saldary - qara bazarymyz qujynaǵan qyrǵyzdarǵa toldy, uıǵyr, dúngen, ózbekterdiń ulttyq tamaqtary samsaǵan ashanalardan qalaı as iship júrgenimizdi ózimiz de baıqamaı qaldyq», - dep jazady «Alash aınasy» gazeti búgingi sanyndaǵy «Gastarbaıterler qazaqtyń kósegesin kógerte me?» degen taqyryptaǵy maqalasynda.

***

«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, reseılikter Islam dinin jan-jaqty nasıhattap, halyq arasynda ońtaıly pikir týdyrý úshin birqatar is-sharalardy qolǵa almaq. Bul jóninde Reseı asatanasynda ótken Múftıler keńesinde belgili boldy. Keńestiń jańa  tóraǵasy Ravıl Gaınýtdın elde Islam dininiń ımıdjin qalyptastyrý úshin arnaıy musylmandyq mýltfılmder túsiriletinin málimdedi. Sondaı-aq bas múftı halyqtyń kózi men qulaǵyna aınalǵan jýrnalıster qaýymyna da Islam dinin tolyqtaı  túsiný úshin arnaıy eskerpelik qujat daıyndalatynyn da tilge tıek etti. Bul jaıyndaǵy maqala gazettiń búgingi sanynda «Reseıde musylman mýltfılmi shyǵady»  degen taryppen basylyp otyr.

***

Tabysy jaqsy otandyq estrada juldyzdarynyń qataryna enip otyrǵan Mádına Sádýaqasova tapqan qarajatyn qaıda jumysaıtynyn aıtyp berdi. «Vremıa» gazetine bergen suhbatynda ol tapqan qarjyny óziniń shyǵarmashylyǵyna jumsaıtynyn jetkizdi. «Shynymen de mende jumys óte kóp. Alaıda, barlyq tapqanymdy ózimniń shyǵarmashylyǵyma jumsaımyn. Atap aıtqanda, óleń jazýǵa, kıim tikkizýge baǵyttalady. Qazirgi kezde klıp túsirip jatyrmyn. Osy beınebaıan shamamen 30 myń AQSh dollaryn quramaq.  ıAǵnı bul arzan is emes», dedi ánshi.