Ǵashyqtyq sebepkerligimen boı kótergen tarıhı ǵımarat

Foto: None
ASTANA. QazAqparat - Úndistannyń áıgili bıleýshisi Jahan shah on toǵyz jyl otasqan, on úsh qursaq kóterip, on tórtinshi perzentin dúnıege ákelerde kóz jumǵan  aıaýly jary Mumtazaǵa arnap, keıin álemdegi jeti keremettiń birine sanalǵan Táj Mahal  eskertkish-ǵımaratyn saldyrǵan eken.

Árıne, Táj Mahaldyń sán-saltanatyna jetpese de ǵashyqtyq sebepkerligimen boı kótergen tarıhı ǵımarat elordamyzda da bar. Ol - búginde Ýkraınanyń Qazaqstandaǵy Elshiligi qonystanǵan Kenesary men Beıbitshilik kósheleriniń qıylysyndaǵy ǵımarat. Bul ǵımaratty 1910-1912 jyldary tanymal kópes Matveı Kýbrınniń uly Vasılıı saldyrǵan.

«Ǵımarat tarıhı Kýbrınderdiń otbasylyq tarıhymen baılanysty. Menińshe, astanalyqtar, aqmolalyqtar bul otbasyn maqtan tutady. Búginde «Astana» dúkeninen aınalǵan saýda úıi bizdiń ǵımaratpen bir keshen aıasyna kiredi. Ǵımarat tarıhy da óte qyzyqty. Vasılıı Kýbrın jumys babymen birde Peterborǵa baryp, onda teatrdy tamashalaıdy. Sol kezde sulý balerınany kórip, oǵan es-tússiz ǵashyq  bolady. Ol bıshi qyzǵa turmysqa shyǵýǵa ótinish jasap, ózimen birge alyp ketpek bolady. Sol kezde qyz oǵan Peterbordaǵydaı sáýletpen úı salyp beretin bolsa ǵana turmysqa shyǵýǵa kelisimin beretindigin aıtyp shart qoıady», - dedi Ýkraınanyń Qazaqstandaǵy Elshiliginiń baspasóz hatshysy Irına Blaşýk.

Aqmola oralǵan Vasılıı Kýbrın kidirmesten úı salýǵa kirisedi. Sulý bıshi qyzǵa degen onyń mahabbaty úıde tez salyp bitirýge de yqpal etse kerek. Bir jylǵa tolar-tolmas merzimde peterborlyq sulýdyń qalaǵan saraıy daıyn bolady.

«Osydan keıin Peterborǵa qaıta barǵan Valerıı ýádesiniń oryndap kelgendigin aıtady. Jas jigittiń ózine degen shynaıy sezimin túsingen bıshi qyz kelisimin berip, turmysqa shyǵady», - dedi Irına Blaşýk.

Ókinishke oraı bul úıde Vasılıı Kýbrınge uzaq turýdy taǵdyr jazbaıdy. Sol kezdegi birinshi dúnıejúzilik soǵystyń bastalýy, qazaq dalasyndaǵy ult-azattyq kóterilis, Reseıdegi qazan tóńkerisi, Aqpan revolıýtsııasy, Keńes úkimetiniń ornaýy sekildi birinen soń biri bolǵan soǵystar men ózgerister Kýbrınder áýletiniń mazasyn qashyryp, Reseıge ketýlerine týra keldi.

Qazan tóńkeresinen soń Kýbrınder áýletiniń úıleri men dúkenderi Keńesterdiń qolyna ótedi. Bıshi qyzdyń qalaýymen salynǵan úıde jumysshylar klýby men kitaphanasy ornalasady. Keıinnen qalany basqaratyn atqarýshy komıtettiń úıi bolady. 1930 jyldardaǵy Stalındik qýǵyn-súrgin kezinde úıdiń jertólesi qýdalaýǵa ushyraǵan zııalylardyń jasyryn bas qosatyn mekenine aınalady. 1950 jyldary bilim basqarmasy ornalasty. Al, alpysynshy jyldary oblystyq tarıhı-ólketaný murajaıyna meken boldy. Otyz jyldan astam ýaqyt boıy murajaı úıi qyzmetin atqarǵan ǵımarat keıinnen murajaı qoryna arnalǵan oryn boldy. 1998 jyly Aqmola qalasy resmı túrde Qazaqstan astanasy atanǵan sátte, Almatydan elshilikter kóship kelgen ýaqytta ǵımarat Ýkraına Respýblıkasynyń Qazaqstandaǵy elshiligine paıdalanýǵa berildi.

Seıchas chıtaıýt