Ǵalymdar termınologııa máselesin Úkimet deńgeıinde sheshý joldaryn izdep jatyr
Sharany Sh.Shaıahmetov atyndaǵy «Til-Qazyna» ulttyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵy uıymdastyrdy.
Onlaın otyrystyń kózdegen maqsaty - qazaq tili álipbıin latyn grafıkasyna kóshirý kezinde termınologııany birizdendirýdiń ǵylymı-ádistemelik negizderin aıqyndaý bolatyn. Basqosýda Qazaq tili álipbıin latyn grafıkasyna kóshirý jónindegi ulttyq komıssııa janyndaǵy Termınologııalyq jumys tobyna múshe fılologııa ǵylymdarynyń doktory, QR UǴA akademıgi Sh.Qurmanbaıuly ázirlegen «Termınologııany birizdendirýdiń krıterııleri men prıntsıpteri» ádistemelik nusqaýlyq jobasy talqylandy.
«Namazǵa jyǵylar adamǵa kómek úshin «Muhtasar ǵylymhal» degen juqa kitap bolýshy edi, sol sekildi qoldanbaly termınologııanyń ózegi tárizdi biz talqylap otyrǵan eńbek salaǵa kiriser ár adamnyń ústelinde jatýy tıis dep oılaımyn. Barlyq nárseniń bastaýy bolady. Sol sebepti búgingi basqosýymyzdy budan burynǵy talqylaýlarymyzdyń zańdy sabaqtastyǵy dep qarastyrǵan durys. Bul týraly jaqynda jaryq kórgen maqalamda aıttym. Termın - jandy organızm. Sáttisi de, sátsizi de kezdesedi. Sondyqtan, olarǵa árdaıym monıtorıng júrgizip, halyq qulaǵyna sińbegen termınderden arylyp otyrýymyz kerek. Termınniń tek maquldanyp, bekitilmeýi de batyl aınalysqa engizýge kedergi keltiredi. Bolashaqta bul máseleni Úkimet deńgeıinde sheshý joldaryn qarastyramyz», - dedi Termınologııalyq jumys tobynyń otyrysynda til komıtetiniń tóraǵasy Ádilbek Qaba.
Ádistemelik nusqaýlyq jobasynda ulttyq termınqordy retke keltirip, jetildirilgen termınjúıe qalyptastyrý barysynda termınologııany birizdendirýdiń alatyn orny men júzege asýynyń ret-tártibi kórsetilgen. Sherýbaı Qurmanbaıulynyń jazýynsha ókinishke qaraı, táýelsizdikke qol jetkizgennen keıin de qazaq tilin ǵylym men jańa tehnologııa, zań shyǵarý men qarjy-ekonomıka tiline aınaldyrýǵa baǵyttalǵan batyl qadam, túbegeıli betburys jasalmaǵan.
«Aınalyp kelgende, ult tiliniń ǵylym salasyndaǵy qoldanysy, ult tilindegi termınder qorynyń mol jasalý men qalyptasýy, júıelenýi osy mamandarǵa táýeldi», – dep atap kórsetedi ol.
Eńbekte odan ári termınologııany birizdendirý barysynda neni eskerip, qandaı máselelerge mán berý qajettiligi meılinshe naqty baıandalady, termınologııany birizdendirý jumysynyń maqsat-mindetteri, saty-saty boıynsha qalaı júzege asatyny ǵylymı-ádistemelik turǵydan negizdelip kórsetiledi.