Ǵalymdar Qazaqstannyń kıeli 100 nysanyn tanystyrdy
Otyrys maqsaty jalpyulttyq deńgeıdegi 100 nysandy belgileý jáne tizimdeý boldy. Іs-sharaǵa Memleket tarıhy ınstıtýtynyń dırektory, professor B. Aıaǵan, professor Z. Samashev, Respýblıkalyq «Ardagerler uıymy" Ortalyq keńesiniń tóraǵasy, professor Ó.Ozǵanbaev, professor J. Artyqbaev syndy tulǵalar qatysty.
«Qazaqstannyń jalpyulttyq qasıetti jerlerin» belgileý maqsatyndaǵy ǵylymı-saraptamalyq keńesi otyrysynyń kún tártibinde atalǵan ortalyqtyń eki aı ishinde atqarǵan jumysy týraly aqparat berilip, Qazaqstannyń jalpyulttyq deńgeıdegi kıeli jerlerin anyqtaý, ǵylymı tizimdeý men júıeleý máseleleri qozǵaldy.
Ǵalymdar usynylǵan tizimniń jobasyn jan-jaqty talqylap, óz pikirlerin ashyp aıtty. Tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty, professor Zeınolla Samashev: «Bizde tarıhı oqıǵalar ótken, biraq dál qazirgi kúni ol jerde eshqandaı belgi saqtalmaǵan, eshqandaı iz baıqalmaıtyn jerler bar. Qıraǵan eskertkishterdiń synyǵy nemese jaı orny ǵana qalǵan nysandar bar. Alaıda tarıhı máni óte zor bolǵandyqtan, ol jerdi qurmettep jatamyz. Mysaly, «Tańbaly tasty» alsaq, tolyq qalpyna keltirý jumystaryn qajet etedi. Ol óte mańyzdy nysan. Meniń jeke usynysym, búgingi kúni esh belgisi saqtalmaǵan, biraq tarıhı mańyzy bar oryndardy osy tizimge engizgen jón», - dep óz usynysyn aıtty.
«Qazaqstannyń kıeli jerleriniń geografııasy» jobasyn ázirleý barysynda qolǵa alynǵan isterge kelsek, eń aldymen, qalalarda jumys toptary quryldy. Onyń quramyna belgili tarıhshy ǵalymdar, ólketanýshylar endi. Kıeli jerlerdi anyqtaý úshin «Qasıetti Qazaqstan» ǵylymı-zertteý ortalyǵy arnaıy ádistemelik qural qurastyrdy, osynyń nátıjesinde óńirlik jumys toptaryna nusqaýlyqtar jiberildi. Osyǵan baılanysty iriktelip alynatyn nysandar makrosakraldy jáne mıkrosakraldy bolyp ekige bólinedi. Qasıetti nysandar mynadaı krıterıılerge bólindi: tabıǵı-landshafty nysandar; arheologııalyq jáne sáýlet eskertkishteri; ǵıbadat oryndary sanalatyn dinı nysandar jáne tarıhı tulǵalarmen, saıası oqıǵalarmen baılanysty oryndar», - dep atap ótti Mádenıet jáne sport mınıstrliginiń jaýapty hatshysy Qýatjan Ýálıev.
Qazaqstannyń tarıhı-mádenı murasy men áleýmettik-saıası ómirinde mańyzdy oryn alatyn kıeli jerler búginde ulttyq birlik pen jańǵyrý nyshany retindegi nysandar bolmaq. «Qasıetti Qazaqstan» ortalyǵynyń aımaqtardan alǵan málimetterine qazaqstandyq ǵalymdar, ólketanýshylar, qoǵam qaıratkerleri birlese otyryp, saraptama júrgizedi. Al oblystardaǵy qasıetti, kıeli jerlerdi anyqtaý úshin jergilikti mádenıet basqarmalarynyń jetekshilik etýimen tarıhshylar, ǵalymdar, qoǵam qaıratkerlerinen qurylǵan arnaıy toptar jumys isteýde.
Atalǵan ortalyqtyń jetekshisi Berik Ábdiǵalıuly: «Bul - bes jylǵa josparlanǵan joba, bıyl jalpyulttyq deńgeıdegi, elge keńinen tanylǵan 100 nysandy anyqtaý qolǵa alynǵan. Bul tizim jobasyna búgingi keńestiń qorytyndysy boıynsha Ulttyq komıssııa saraptama jasap, bir, eki aı kóleminde bekitedi. Kesene, eskertkishterdi, arnaıy bir oryndy ǵana emes, Elbasynyń maqalasynda atap kórsetilgen sol nysandarmen baılanysty rýhanı qundylyqtardy nasıhattaımyz. Ol nysan qandaı tarıhı oqıǵamen, qandaı salt-dástúrmen, qaı kezeńmen baılanysty ekenin anyqtaımyz. Sol arqyly urpaqqa jat aǵymdardyń bóten pıǵylyna qalqan bolatyn rýhanı tárbıeni sińirý, nasıhattaý, nyǵaıtýdy maqsat etip otyrmyz», - dep ortalyqtyń maqsatyn aıqyndap aıtyp berdi.
Sonymen qatar, shara barysynda jalpyulttyq deńgeıdegi belgilengen 100 nysan elektrondy túrde tanystyryldy.