Fýtbol: Ulttar lıgasynda Qazaqstan quramasynan ne kútemiz
Jeńiske jete alamyz ba?
Ulttar lıgasy 2018 jyldan beri turaqty túrde ótkizilip keledi. Qazaqstandyq fýtbolshylar bul básekede tórtinshi márte baq synaıyn dep otyr. Buǵan deıin túrli lıgada oınady.
2018/19 jyldary D lıgasynda oınaǵan el quramasy birinshi topta Grýzııa, Latvııa, Andorramen sheberlik baıqasty. Bir kezdesýde jeńiske jetip, úsheýinde teń oınasa, ekeýinde jeńilistiń aşy dámin tatty. Nátıjesinde topta ekinshi orynǵa jaıǵasty.
Al 2020/21 jylǵy maýsymda ulttyq qurama S lıgasynda tórtinshi topta synǵa tústi. Qarsylastary – Albanııa, Belarýs jáne Lıtva. Qazaqstandyq fýtbolshylar oıyndardyń bireýinde qarsylasynan basym tússe, bireýinde teń nátıje tirkelip, tórteýinde jeńilip qaldy. Saldarynan óz tobynda tórtinshi oryndy mise tutyp, ótpeı oıyndarǵa qatysýǵa májbúr boldy.
Ótpeli oıynda Moldovany syrt alańda 2:1 esebimen tize búktirdi. Óz alańynda 0:1 esebimen qarsylasyna ese jiberip qoıdy. Penaltıler serııasynda qazaqstandyqtar 5:4 esebimen jeńiske jetip, S lıgasyndaǵy ornyn saqtap qaldy.
2022/23 jylǵy maýsym el quramasy úshin tabysty boldy. Úshinshi topta Slovakııa, Ázerbaıjan, Belarýspen oınaǵan qazaqstandfq fýtbolshylar tórt kezdesýde qarsylastardy qapy qaldyryp, bir márte teń oınasa, bireýinde ese jiberdi. Osylaısha ulttyq qurama óz tarıhynda tuńǵysh márte V lıgasynda oınaýǵa múmkindik aldy.
«Qaısar» komandasynda uzaq jyldar boıy qaqpashy bolǵan Nurlan Ábýov V lıgasyndaǵy oıyndar Qazaqstan quramasy úshin úlken synaq bolatynyn aıtady.
«V lıgasynda qalaı oıyn kórsetemiz degen saýal jankúıer kókeıinde júr. Ashyǵyn aıtqanda, bul lıgada tájirıbeli quramalar sany óte kóp. Olardyń barlyǵy derlik álemdik jáne qurlyqtyq dodalarǵa turaqty túrde qatysyp, mol tájirıbe jınaqtaǵan. Sondyqtan bul - bizge óte úlken synaq. Meniń oıymsha, qazaqstandyq fýtbolshylar úshin topta joǵary oryn alý qıynǵa soǵady. Árıne, dop domalaq deıdi ǵoı. Taǵy da Eýropa qurlyǵyn tańǵaldyryp, oń nátıje qol jetkizermiz. Bul bizdiń quramanyń deńgeıin taǵy bir márte tarazyǵa tartady», - dedi ol.
Holand, Edegor Qazaqstanǵa keledi
Aldaǵy maýsymda ulttyq qurama qalaı oınaıdy? Jankúıerler kóńilinde qazir osy suraq tur. Rasynda, qarsylastar ońaı emes. Árbirinde tájirıbeli fýtbolshylar sany basym.
Aldymen Norvegııa quramasyn alaıyq. Olardyń sapynda búginde Anglııanyń «Manchester Sıtı» sapynda jarqyldap, kózge túsip júrgen Erlıng Holand sekildi juldyz bar. «Altyn dopqa» úmitkerler qatarynda esimi jıi atalyp júrgen jas fýtbolshy árbir oıynda óz quramasyn jeńiske jeteleıtini daýsyz. Sondaı-aq Anglııanyń «Arsenal» sapynda turaqty túrde jasyl alańǵa shyǵyp júrgen Martın Edegordyda fýtbol jankúıerleri jaqsy biledi.
Aıta ketsek, bul quramanyń negizgi bóligi Eýropanyń bedeldi klýbtarynda dop tebedi. Olarǵa Ashat Taǵybergen, Bahtıer Zaınýtdınov, Abat Aıymbetov syndy jigitter qanshalyqty qaýqar kórsete alatynyn ýaqyt kórsetedi.
«Oıyndar kúntizbesi qolaısyz eken. Buǵan deıingi 2022/2023 jylǵy maýsymdaǵy Ulttar lıgasy óte qolaıly jáne yńǵaıly edi. Bir aıǵa belgilengen eki oıyn negizinen qatarynan óz alańynda nemese syrtta ótkiziletin. Bul joly basqasha. Ondaı oıyndar bireýi óz alańynda, bireýi syrtta bolady. Bizdiń elden Eýropaǵa baryp oınaǵan áldeqaıda jeńil. Ýaqyt beldeýimen, kúnniń shyǵys nemese batysymen baramyz. Beıimdelý jáne jersiný úderisin kóp sezbeı de qalamyz», - deıdi sport sholýshysy Nurǵazy Sasaev.
Ras, 2024 jylǵy Eýropa chempıonatynyń irikteý satysynda qazaqstandyq aıdy aspanǵa bir-aq shyǵardy. Azýly Danııa quramasyn óz alańynda 3:2 esebimen súrindirip, Fınlıandııany syrt alańda 1:0 esebimen qapy qaldyrdy. Kez kelgen quramaǵa des bere bermeıtin Soltústik Irlandııa eki márte Qazaqstan quramasyna qaýqar kórsete alǵan joq. Endeshe, qazaqstandyq fýtbolshylar bul joly da jankúıer kóńilinen shyǵatyn oıyn kórsete alady degen pikirdi eshkim joqqa shyǵara almaıdy.
Al bizdiń qurama Avstrııamen budan buryn tórt márte kezdesti. Ekeýinde teń túsip, ekeýinde jeńilistiń aşy dámin tatty. Bul joly jeńiske jetý jolyn izdeımiz be? Al byltyr qurlyqtyq doda irikteýinde Qazaqstan quramasyn eki márte jeńip ketken Slovenııadan endi ese qaıtarý múmkindigi týyp tur.
Jigitterge senim artamyz
Keıingi jyldarda ulttyq qurama jaqsy oıyn órnegin kórsetip keledi. Sońǵy Ulttar lıgasy men Eýropa chempıonatynyń irikteý satysynda qarsylastardan qaımyqpaı, oıyn kórsete aldyq. Áli de qurlyqtyq dodanyń fınaldyq satysyna shyǵýdan úmitimizdi úze qoıǵan joqpyz. Naýryz aıynda Ulttar lıgasy pleı-off satysynda Grekııa, Grýzııa, Lıýksembýrgpen Eýropa chempıonaty fınaldyq satysyna beriletin jalǵyz joldamany sarapqa salady.
Qazaqstandyq fýtbolshylar sol jalǵyz joldamany qaltaǵa basyp, qurlyqtyq doda tórinen kórinip jatsa ǵanıbet. Bul olarǵa qosymsha kúsh syılaıtyny anyq.
Aldaǵy Ulttar lıgasyndaǵy qarsylastarymyz arasynda Norvegııa 2024 jylǵy Eýropa chempıonaty fınaldyq satysynan syrt qaldy. Al Avstrııa men Slovenııa jazda jankúıerler kóz tigetin dúbirli dodada jasyl alańǵa shyǵady.
«Meniń oıymsha, árbir qarsylasymyzǵa durys taktıka qoldana bilsek, ózimizge qajetti upaıǵa qol jetkizýge bolady. Ony dop dodasynda baıqadyq. Bizdi kim Danııany jeńip ketedi dep oılady. Soltústik Irlandııanyń ózi eshkim des bere qoımaıtyny belgili ǵoı. Fınlıandııanyń da osal tusyn taptyq. Sondyqtan ulttyq qurama jigitterine tabys tileımin», - deıdi jankúıer Esenjol Nazarov.
Qalaı desek te, ulttyq qurama áleýetin aldaǵy oıyndar kórsetedi. Olardyń jaqsy nátıje kórsetýine senim artamyz. Oǵan múmkindigimiz de joq emes.