Frantsııada Abaı murasyn nasıhattap júrgen qazaq qyzy mádenıet salasynyń úzdigi atandy
Kezdesý barysynda mınıstr Janar Tórebaevany Qazaqstan men Frantsııa arasyndaǵy dostyq qarym-qatynasty nyǵaıtyp, qazaq mədenıetin damytýǵa qosqan úlesi úshin «Mádenıet salasynyń úzdigi» tósbelgisimen marapattady.
«Siz Gıppokrat aldyndaǵy sertińizdi qaltqysyz oryndap, medıtsına salasynda bıik belesterdi baǵyndyryp kele jatqan abzal jansyz. Osynaý jaýapty qyzmettiń qyr-syryn jetik meńgerip, jas mamandarǵa úlgi kórsetip kelesiz. Sonymen qatar halqymyz Sizdi álemdik deńgeıdegi oıshyl, qazaq rýhanııatynyń temirqazyǵy Abaıdyń mol murasyn Frantsııada nasıhattaýǵa ólsheýsiz úles qosyp kele jatqan ór minezdi azamat retinde de jaqsy biledi. «Almaty-Renn» qalalar baýyrlastyǵy Sizdiń jetekshiligińizben eki memleket arasyndaǵy san saladaǵy qarym-qatynasty jandandyra túsýge atsalysyp otyr. Osy oraıda Renn qalasynyń tórinde hakim Abaı atamyzdyń eskertkishin qoıýǵa kúsh salyp, qazaq mádenıet tanytýǵa zor eńbek sińirgenińizdi atap ótkim keledi. Aldaǵy ýaqytta da Qazaqstan men Frantsııa arasyndaǵy tyǵyz mádenı, saıası, ekonomıkalyq baılanystardy damytý jolynda qolǵa alǵan bastamalaryńyzǵa sáttilik serik bolsyn!», - dedi Aqtoty Raıymqulova.
Aıta keteıik, Janar Tórebaeva 2018 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Renn qalasyndaǵy Qurmetti Konsýly qyzmetine saılanǵan. Sol kezden bastap Bretan halyqaralyq kommertsııa palatasy jáne Frantsııa Syrtqy isteriniń Bretan ólkesindegi ekonomıkalyq dıplomatymen birge Qazaqstanǵa ınvestıtsııa tartý boıynsha qyrýar sharýa atqaryp keledi.
Qazaqstannyń Parıjdegi Elshiligimen birlesip, 2018-2019 jyldan beri eki el arasynda aýyl sharýashylyǵy, ekonomıka salasynda ekijaqty kezdesýler uıymdastyryp júr.
Sonymen qatar ol 2014 jyly Renn qalasyndaǵy joǵary kommertsııa ýnıversıteti men Almaty Menedjment ýnıversıteti arasynda konventsııa jasaýǵa atsalysyp, osy joǵary oqý ornynda oqyp júrgen qazaq stýdentterge qamqorlyq jasap keledi.
Ótken jyldan bastap Abaı Qunanbaıulynyń 175 jyldyq mereıtoıyn Renn qalasynda atap ótýge qyzý daıyndyq jumystaryn júrgizgen. Bretan folklorlyq mýzyka aspaptary ansamblimen nasıhattaý jumysyn júrgizip, Renn-Almaty baýyrlastyǵy aıasynda «AlRenn» kvartetin qurǵan. Ujym hakim Abaı óleńderin frantsýz tiline aýdaryp, Renn qalasynda bolatyn mereıtoıǵa daıyndady. Endi «AlRenn» kvarteti Abaı óleńderin Bretan jáne de basqa ólkelerde jyl saıyn bolatyn folklor festıvalinde oryndaıtyn bolady.
Al 2016 jyly Janar Tórebaeva jergilikti bılikpen úsh jyldaı kelissózder júrgizip, Renn qalasyndaǵy «Almaty» saıabaǵynan Abaı eskertkishin ashqyzdy.
2019 jyly Qazaqstan Elshiligi bastaǵan Abaı shyǵarmalaryn oryndaý bastamasyna qatysyp, Frantsııada jalǵasýyna úles qosty.
Bıyl aqpanda QR Ulttyq akademııalyq kitaphananyń usynysy boıynsha Renn ýnıversıteti kitaphanasymen kelissóz júrgizip, 15 qarashada Abaı jáne ózge de qazaq jazýshylarynyń kitaptaryn ýnıversıtet kitaphanasyna tapsyrady. Aldaǵy ýaqytta Renn ýnıversıtetiniń halyqaralyq ədebıet jáne tarıh fakýltetteriniń stýdentterine abaıtaný jáne qazaq mádenıeti jaıly dáris oqymaq.
Osylaısha Janar Tórebaeva Frantsııada qazaq mádenıetin, Abaıtaný salasyn tanytý jolynda da eńbek etip jatyr.
Janar Tórebaeva 1967 jyly 20 səýirde Almaty oblysy, Shelek aýylynda dúnıege kelgen. 1990 jyly Sank-Peterbýrg memlekettik medıtsına ýnıversıtetin təmamdaǵan. 1999 jyly Frantsııaǵa qonys aýdarǵan. Qazir negizgi mamandyǵy dərigerlikten bólek Renn qalasynda birqatar qoǵamdyq jumys atqarady. 1999 jyldan beri «Almaty-Renn» qalalar baýyrlastyǵynyń múshesi.
Eske sala keteıik, bıyl Abaıdyń 175 jyldyq mereıtoıy aıasynda QR Prezıdentiniń bastamasymen uly aqynnyń shyǵarmalary álemniń 10 tiline aýdaryldy. Olar: aǵylshyn, arab, qytaı, ıspan, ıtalıan, nemis, orys, túrik, frantsýz jáne japon tilderi. Aýdarma jınaqtaryna aqynnyń 145 óleńi, 3 poemasy jáne 45 qara sózi kirdi.
Abaı shyǵarmalary ózge tilderge buǵan deıin de aýdarylǵan. Degenmen, bul bastama memlekettiń iri aýqymda iske asyrǵan alǵashqy aýdarma jumysy. Aýdarma men jınaqty basyp shyǵarýǵa asa tájirıbeli mamandar, shet eldiń mádenıetin, ádebıetin tanystyratyn, kórkem aýdarmaǵa mamandanǵan bedeldi baspa uıymdary tartyldy.
Aqyn shyǵarmalaryn 10 tilge aýdarýǵa úles qosqan birqatar aýdarmashy mamandar QR Prezıdentiniń jarlyǵymen 2-dárejeli «Dostyq» ordenimen marapattaldy. Olar: Kembrıdj ýnıversıteti baspasynan Abaıdy aýdarý jumysyna jetekshilik etken Djeın Mann hanym, qytaı tiline aýdarǵan Aqpar Májıt myrza, Ispanııa koroldik áýletiniń aýdarmashysy Marııa Sanches hanym, túrik tiline aýdarýǵa úles qosqan Zafer Kıbar myrza jáne Abaı jınaǵynyń arab tilindegi nusqasyn daıyndaýǵa úles qosqan Haled Elsaıed myrza.