FEIK: Koronavırýsqa qarsy vaktsınalardyń 7% adam densaýlyǵyna zııan
Bul málimdeme vaktsınalardyń tıimdiligi men ony baǵalaý ádisterin durys túsinbeýden shyqqan.
Jelide bul derekterdi bedeldi ǵylymı jýrnaldar durys túsindirgen maqalalar kóp.
Mysaly, DDSU-nyń resmı saıtynda:
«Vaktsınanyń tıimdiligi baqylanatyn klınıkalyq zertteýlerde ólshenedi jáne uqsas jaǵdaı damyǵan platsebo (jalǵan vaktsına) alǵandarǵa qaraǵanda, egilgenderdiń nesheýinde «qyzyǵýshylyq tanytarlyq nátıje» (ádette aýrý) bolǵanyna negizdelgen.
Zertteý aıaqtalǵannan keıin ár toptaǵy naýqastar sany sýbektilerdiń vaktsına alǵandyǵyna baılanysty aýrýdyń salystyrmaly qaýpin esepteý úshin salystyrylady. Sonda tıimdilikke, qol jetkiziledi, ıaǵnı, vaktsınanyń aýyrý qaýpin qanshalyqty tómendetetini anyqtalady.
Demek, eger vaktsına 93% tıimdilik kórsetken bolsa, bul klınıkalyq zertteýler kezinde preparatpen egilgen adamdar tobynda tájirıbe aıasynda platsebo alǵandarǵa qaraǵanda 93% – ǵa az adam aýyrdy degenniń belgisi.
The Lancet retsenzııalanǵan ǵylymı basylymynda mynadaı mysal keltiriledi:
«Eger biz 100000 adamdy vaktsınatsııalap, olardyń 95%-yn qorǵasaq, 3 aı ishinde 5000 adam aýyryp qalýy múmkin, bul Ulybrıtanııadaǵy COVID-19 aýrýynyń qazirgi taralý deńgeıine sáıkes keledi. Al vaktsınanyń 95% tıimdiligi COVID-19 juqtyrǵan 1000 adamǵa shaqqanda vaktsınasyz 100000 adamnyń (joǵaryda atalǵan synaqtardyń platsebo tobynan shamamen 1% COVID-19 aýyrady, al 99% aýyrmaıdy) ishinen 50-i aýyrady (halyqtyń 99 · 95% – y kem degende 3 aı ishinde aýyrmaıdy) dep kútiledi.
Vaktsınalardyń tıimdiligin baǵalaýdyń ártúrli ádisteri bar. Bul týraly aıtqan bolatynbyz.
Olardyń barlyǵy dári-dármektiń belgili bir aýrýdan qanshalyqty jaqsy qorǵaıtynyn baǵalaýǵa baǵyttalǵan.
Vaktsınalardyń qaýipsizdigi, óz kezeginde, klınıkaǵa deıingi synaq kezeńinde, janýarlarmen tájirıbe jasaý kezinde tekseriledi.
Adamdarǵa klınıkalyq synaqtar júrgizý kezinde qaýipsizdik te muqııat tekseriledi, alaıda ol tıimdilik kórsetkishterinde kórsetilmeıdi.
Demek, vaktsınanyń tıimdiligi 93% teń bolsa, bul jaǵdaılardyń 7% zııan keltiredi degenniń belgisi emes. Eger vaktsına 93% tıimdi bolsa, bul ony alǵan barlyq adamdardyń shamamen 7% – y aýyrady degendi bildiredi.