Evgenıı Lazarchýk: Ekologııaǵa qamqorlyqty bala kezden qalyptastyrý kerek
Ol óziniń atalǵan qozǵalysy Aqtóbedegi mektepterde sabaqtar ótkizip júrgenin mysal retinde keltirdi.
«Biz balalarmen birge emen kóshetin otyrǵyzyp, olarǵa aǵashtyń paıdasy, aýa sapasy, olarsyz jer shólge aınalyp, ylǵal joǵalatynyn aıtyp júrmiz. Balalarǵa bul óte qyzyq, olar qalada aǵashtardy jıirek kórgisi keletinderin aıtty. Sondyqtan, balalarǵa bala kezinen qoqys jınaý daǵdylaryn qalyptastyryp, olarǵa ekologııa máselelerin aıtyp júrý kerek. Máselen, ıtbalyqtar balyq aýlaıtyn torǵa qalaı oralyp qalatyny, qustar plastıkti jutyp, ólip qalatyny. Mundaı mysaldar kóp qoı. Olarǵa kózben kórsetý kerek. Eger bala osyny bir-eki ret kórse, ol qaǵazdy eshqashan jerge tastamaıtyn bolady. Qazir balalarǵa osyndaı sabaqtar ótkizetin eriktiler uıymdary paıda boldy. Mysaly, Temirtaýda oqýshylarǵa arnap bos bótelkeler tastaıtyn arnaıy jáshikter qoıylyp jatyr, ıaǵnı osy arqyly qoqysty jeke jınaýǵa úıretedi. Biz ekologııa departamentimen birge qaldyqtar tastalatyn jerlerdi aralaımyz, biraq barlyǵyn qoqys jınaýǵa tartý kerek», - dedi Evgenıı Lazarchýk.
Ol osy máseleni sheshý úshin mynadaı sharalardy usyndy.
«Meniń oıymsha, tabıǵatty qorǵaý polıtsııasyna kóp qyzmetkerlerdi tartyp, ákimshilik aıyppuldardy qataıtý kerek, ruqsat etilmegen jerge qoqys tastaǵany úshin jaýapkershilikke kóbirek tartyp, qatty turmystyq qaldyqtardy turaqty shyǵarýdy jolǵa qoıý qajet. Aqtóbede bul burynnan kele jatqan másele. Qoqys polıgonyndaǵy máseleler óte kóp, plastıkterdi qaıta óńdeýdiń ornyna kómip tastaıdy. Bizde plastıkterdi de, shynylardy da qaıta óńdeıtin zaýyttar joq. Mysaly, Eýropada adamdar aqshaǵa bótelke, paketterdi ótkizip, taýarlarǵa jeńildik alady. Olar osy arqyly ekologııany jaqsartýǵa kómektesip jatqanyn túsinedi. Batysta qaıtalama shıkizet qabyldaıtyn arnaıy avtomattar bar. Álemde mundaı ınnovatsııalar óte kóp, osylardy bizdiń elge de engizý kerek. Elimizdegi ekologııalyq jaǵdaı máz emes. Biz qazir respýblıkada 10 jylǵa elde aǵash kesýge moratorıı engizý týraly petıtsııa jınap jatyrmyz. Sebebi, jaǵdaı óte qıyn. Bir jarym aptanyń ishinde petıtsııaǵa 5,5 myń adam qol qoıdy. Bastamamyzdy jalǵastyryp, Prezıdentten aǵash kesýdi toqtatýdy ótinemiz, óıtkeni elde shóleıttený júrip jatyr. Biz ylǵaldy joǵaltamyz, sonyń saldarynan ózender qurǵap, aýadaǵy otteginiń mólsheri azaıyp, shań aralas daýyldar bolyp jatyr. Munyń bári aǵashtardyń bolmaýynan», - dep atap ótti eko-belsendi.