Esteligimiz urpaqtyń keregine jarasyn - Qajymqan Másimov

Foto: None
NUR-SULTAN. QazAqparat - Birneshe kún buryn dúnıe salǵan marqum Qajymqan Másimovtiń «Amanat» atty kitaby bar. Avtobıografııalyq sıpatqa ıe ádebı shyǵarma avtordyń óz otbasynyń ómiri men zamandastary jaıly baıandaıdy.

«Amanat» kitabynda Qajymqan Másimov óz ómiri men zamandastary, ómirden alǵan tálimi men sabaǵy jaıly jazady. 2013 jyly eki tilde jaryqqa shyqqan týyndyny saıttan júktep oqýǵa bolady. «Amanatqa» arnalǵan jeke Youtube arna da bar. Onda avtor kitap týraly oı-pikirimen bólisip, arhıvtegi fotografııalar men vıdeofragmentterdi kórsetedi.

Aldymen, avtordyń ózine toqtalsaq. Qajymqan Qasymuly Másimov 1939 jyldyń 18 sáýirinde Taldyqorǵan oblysy Aqsý aýdany Qarasý (Eńbek) aýylynda ómirge kelgen. Omby temir jol, Pavlodar ındýstrıaldy jáne Almaty dene shynyqtyrý ınstıtýtyn bitirgen. Qazaq týrızm jáne sport akademııasynyń sporttyq medıtsına kafedrasynyń qurmetti professory. 2016 jyldyń qarasha aıynan bastap «Qazaqstan ulttyq agroónerkásiptik palatasynyń» zańdy tulǵalar men jeke kásipkerler qaýymdastyǵynyń quryltaıshylarynyń jalpy jıynynda palatanyń prezıdenti bolyp saılandy. «Másimovtiń saýyqtyrý ortalyǵy» JShS dırektory, Qazaqstan ıoga qaýymdastyǵynyń prezıdenti boldy.

Qajymqan Másimov «Amanat» kitabyn úsh bólimge bóledi. Alǵashqy bólim «Tamyr» dep atalady. Munda avtor óziniń ákesi men sheshesiniń tulǵasyna tereń toqtala otyryp, týǵan ólkesi men jaqyn týystaryn eske salady, balalyq shaǵy men ákesiniń maıdanda júrip ótken jolyn sýretteıdi.

«Ómir aıryǵynda» atty ekinshi bólimde avtordyń jastyq shaǵymen, qalyptasý jolymen tanysamyz. Týǵan ólkesinen alystap, Almaty zooveterınarııaǵa, Tomsk, Omby temir jol ınstıtýtyna oqýǵa túsýin baıan etken avtor alǵashqy tapqan tabysy jaıly da eske alady. Másimov anasy ómirden ótkennen keıin ıogamen aınalysa bastaǵanyn, sodan beri ıogaǵa den qoıǵanyn jazady.

Kitaptyń úshinshi bólimi «Oralý» dep atalady. Bul bólimde Qajymqan Másimovtiń Sibirdegi jumysynan keıin otanyna oralǵany, Tselınogradqa jumysqa kelip, keıin Almatyǵa aýysqany, jańa áriptestermen, dostarymen tanysqany sýretteledi. Munda da avtordyń ıogany tastamaǵany jazylǵan.

Kitaptaǵy kirispe sózdi Qajymqan Másimov qazaqtyń uly aqyny, dana Abaı Qunanbaıulynyń «Qartaıdyq, qaıǵy oıladyq, ulǵaıdy arman» atty sózimen bastaıdy. Avtor adam balasy qartaıa kele ótken ómirine qaraılaı beretinin, mine sondyqtan, osy estelikterdi jazyp qaldyrýdy uıǵarǵanyn atap ótedi.

«Ómirde az kórdim be, kóp kórdim be - baǵa beretin ózim emes. Biraq daýsyz bir dúnıe: áýletim ómirdiń ystyǵyn da, sýyǵyn da qatar kórdi. Áýletimniń osy kórgenin men boıyma bala kezden sińire berdim» dep jazady avtor.

Kitapty Qajymqan Másimov óziniń ákesi Qasymnyń urpaqtaryna arnaıdy. Týyndyda áýlettiń tarıhı jolynan habar beretin kóptegen eski fotosýretter bar. Árbir bólimde avtor belgili tulǵalardyń qanatty sózderin qosyp otyrady. Óziniń otbasyna - zaıybymen qalaı tanysqanyna, týǵan-týystarynyń esteligine, óziniń uly Kárimniń qalyptasý jolyna erekshe toqtalady.

«Biz baqytty kezeńde ómir súrip jatyrmyz. Muny baǵalaı bilý kerek. Ulym Kárimniń óz otbasynyń maqtanyshyna aınalǵanyna baqyttymyn. Men ulyma zor jaýapkershilikti senip tapsyryp, el úshin mańyzdy jumystardy júktep júretin dana ári daryndy prezıdent Nursultan Nazarbaevqa sheksiz alǵysymdy bildiremin», - deıdi avtor.

Kitaptaǵy sońǵy sózin Qajymqan Másimov oqyrmandarǵa arnaıdy.

«Meniń bul jazyp otyrǵanym - bizdiń tarıh. Qamshynyń sabyndaı qysqa ǵumyrda kórgenimiz urpaǵymyz úshin sabaq bolsyn.Osy kitap balalaryma, nemerelerim men shóberelerime amanat bolsyn. Urpaǵymyz atalary men ákeleri qandaı bolǵanyn, qandaı qıyndyqtardy basyp ótkenin bile júrsin. Men jazýshy da, danagóı de emespin. Men tek urpaqqa estelik qaldyrǵysy kelgen atamyn. Kitaptyń artyq-kem tusy bolsa, oqyrman keshirer degen úmittemin... Osymen sóz támam. Bárine sáttilik serik bolsyn!», - deıdi Qajymqan Másimov.

«Amanat» kitabyn qazaq jáne orys tilindegi nusqasyn amanatbook.kz saıtynan júktep alýǵa bolady.

Eske sala ketsek, osydan birneshe kún buryn Almatyda belgili qoǵam qaıratkeri, Qazaqstan ulttyq agroónerkásiptik palatasynyń basshysy Qajymqan Másimov qaıtys bolǵan edi.

Marqummen qoshtasý rásimi QR Ǵylym akademııasy ǵımaratynda ótti. Qaraly jıynǵa Almaty ákimi Baýyrjan Baıbek, QR Qorǵanys mınıstri Nurlan Ermekbaev, Qaırat Kelimbetov, Ǵanı Qasymov qatysty. Qala ákimi Baýyrjan Baıbek QR Tuńǵysh Prezıdenti - Elbasy Nursultan Nazarbaev pen QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń kóńil aıtý jedelhatyn oqyp berdi.

Seıchas chıtaıýt