Ertis ózenindegi sý kólikteri tehnıkalyq baıqaýdan qalaı ótedi

<p>PAVLODAR. KAZINFORM &ndash; Ózen boıyn órlep, júk tasý tek Pavlodar oblysynda ǵana saqtalyp otyr. Ertistegi navıgatsııalyq kezeńniń ashylýyna sanaýly kúnder qaldy. Búginde ózen porty men ózge de jeke kompanııalardyń, kásipkerlerdiń sý kólikteri jazǵy kezeńge daıyndalý ústinde. Kemeler de avtokólikter sııaqty ár jyl saıyn tehnıkalyq tekseristen ótedi. Pavlodar oblysynda mundaı tekserý júıesine 94 keme engizilgen.</p>

«Qazaqstan sý joldary» RMQK «Keme qatynasynyń tirkelimi» fılıalynyń ishki sý kóligi bóliminiń ınjeneri Sergeı Isaenkomen sý kólikterin tehnıkalyq baıqaýdyń erekshelikteri jóninde suhbattastyq.

- Kemelerdiń navıgatsııalyq maýsymǵa daıyndyǵy men tehnıkalyq jaı-kúıin tekserý qalaı júrgiziledi?

- Ózderińiz biletindeı, Ertis ózenindegi sý kólikteriniń qozǵalysy men kemelerdiń baǵytyn, tehnıkalyq jaǵdaıyn «Qazaqstan sý joldary» kompanııasy qadaǵalap otyrady. «Keme qatynasynyń tirkelimi» - sol úlken uıymnyń bir bólimshesi. Ortalyǵymyz Semeı qalasynda ornalassa, men Pavlodar oblysyndaǵy ókilimin. Bizdiń quzyretimizge bazaǵa tirkelgen sý kólikteriniń tehnıkalyq jaǵdaıyn baǵalaý, kem-ketikterin durystap, bekitilgen qaǵıdalardan aýytqymaýyn qadaǵalaý kiredi. Jalpy kemelerdiń tehnıkalyq kúıin tekserýdiń 2 túri bar. Biri – jyl saıynǵy tehnıkalyq baıqaý, ekinshisi - paıdalanylyp júrgen sý kólikterin ár bes jylda bir ret kýálandyrýdan ótkizý. Tehnıkalyq baıqaý barysynda sý tehnıkasynda ornatylǵan qozǵaltqysh qondyrǵysynyń qýaty, kemeniń konstrýktsııalyq kesheni, qozǵalys kezinde janyp turatyn shamdary, qutqarý jáne órtke qarsy quraldary, navıgatsııalyq jabdyqtary tekseriledi. ıAǵnı sý kóliginiń júzý barysynda eń qajet etiletin tehnıkalyq múmkindikteri zerdelenedi.

Foto: S.Isaenkonyń jeke arhıvinen

- Kýálandyrýdyń qandaı ereksheligi bar?

- Kýálandyrý is-sharasy bul – kúrdeli protsess. Bul ýaqytta sý kóligi tolyqtaı qurǵaqqa shyǵarylady. Vınt, basqarý rýliniń tetikteri, qozǵaltqysh qondyrǵysy buzylyp, tozý kórsetkishteri tekseriledi. Keme tabanyndaǵy korpýstyń qalyńdyǵy ólshenip, oǵan keltirilgen zaqymdar qarastyrylady. Jalpy, keme tabanyndaǵy temirdiń qalyń bolýy mańyzdy. Kóliktiń aýqymyna qaraı onyń ózindik standarttary men normatıvteri bar. Bizdiń oblysta qazirgi kúni 94 keme jyl saıynǵy tehnıkalyq tekseristen ótýge mindettelgen. Olardyń ishinde ekeýi – jolaýshylar tasymalyna arnalǵan teplohod. Ózgesi júk tasymalyna jáne túrli jaǵdaılarda qoldanýǵa arnalǵan sý kólikteri.

- Shaǵyn qaıyqtar men kemeler bul tekseristen ótpeı me?

- Zańnamaǵa sáıkes, palýbaly shaǵyn sý kólikteri tehnıkalyq baıqaýdan ótýge mindettelgen. Biraq bul jerde de ózindik normatıvteri bar. Eger ortasha kólemdi kemedegi jolaýshylar oryndyǵynyń sany 12-den, al uzyndyǵy 20 metrden aspasa jáne palýbasy joq bolsa, ol tekserilmeıdi. Jalpy bıylǵy jyl basynan Pavlodar oblysy boıynsha jyl saıynǵy tekseristen – 7, kýálandyrýdan 4 keme ótip úlgerdi.

Foto: S.Isaenkonyń jeke arhıvinen

- Sý kólikterin tekserý barysynda kemshilikter jıi anyqtala ma?

- Bolyp turady. Árbir tekseris aıaqtalǵan soń onyń nátıjeleri men eskertýler jazbasha túrde keme qojaıynyna tapsyrylady. Ol ári qaraı tehnıkany jóndeý boıynsha smetasyn quryp, qosalqy bólshekterin aldyrady. Bir sózben aıtqanda josparly jóndeýge daıyndaıdy. Eger jóndeletin nemese aýystyrylatyn bólikteri kemeniń jalpy salmaǵynyń 3 paıyzynan aspasa, onda keme ekıpajy jóndeýdi óz betterimen júrgizýge quqyly. Al jumys kúrdeli ári keme salmaǵynyń 8 paıyzynan asatyn bolsa, onda arnaıy sertıfıkattalǵan mamandar tartýy kerek. Tipti qural-jabdyqtar men qosalqy bólshekterdiń sertıfıkaty bar bolýyn da talap etemiz. Jóndeý aıaqtalǵan soń ıesi bizdi shaqyryp, esebin jasaıdy. Barlyǵyn tekserip, sapasyn baǵalap shyqqan soń ǵana sýǵa túsýine ruqsat beriledi. Pavlodar oblysynda keme isin jaqsy biletin, jóndeýdi sapaly júrgize alatyn mamandar barshylyq. Keme jóndeý zaýyty da janymyzda ornalasqan. Bul ká¬siporynda salmaǵy aýyr barjalar da jóndeledi.

Foto: S.Isaenkonyń jeke arhıvinen

Eske sala keteıik, Ertis ózeninde 23 sáýirden kemeler qatynaı bastaıdy.