Ertis mýzeıinde tuńǵysh akademıktiń tańǵajaıyp kollektsııasy saqtaýly tur
Jer betindegi paıdaly qazbalardyń úlgilerinen turatyn baı kollektsııany 2019 jyly mýzeı ashylǵan ýaqytta Toraıǵyrov ýnıversıteti syıǵa tartqan.
«Ertis» mýzeıiniń basshysy Gúljaınat Álıevanyń aıtýynsha, munda elimizdiń túpkir-túpkirinen qazyp alynǵan túrli metaldar men paıdaly qazbalardyń, mıneraldardyń, hımııalyq elementterdiń úlgileri bar.
Kollektsııadaǵy túrli ken jynystarynyń sany shamamen 100-ge jýyqtaıdy.
«Kezinde akademıktiń qyzy Meıiz Sátbaeva ákesiniń jolyn qýyp, ómirin geologııa ǵylymyna arnaǵany málim. Meıiz Qanyshqyzy geologııa-mıneralogııa ǵylymdarynyń doktory atandy. Qazaqstandaǵy ken túzýshi mıneraldardyń hımııalyq tabıǵaty men mys kenishteriniń erekshelikterin zertteýmen shuǵyldanyp, ákesiniń Jezqazǵan ken ornyn ashý jónindegi ǵylymı-zertteý jumysyn jalǵastyrǵan. Quramy renııge baı ken túzýshi mıneraldardyń qurylymdyq-morfologııalyq erekshelikteri týraly doktorlyq dıssertatsııa qorǵady. Jazǵan ǵylymı eńbekteri mys-qumtas ken oryndaryn zertteýge septigin tıgizgen. Bul kollektsııany odan ári baıytýǵa Meıiz Qanyshqyzynyń da eńbegi zor. Keıin ony ákesiniń týǵan jeri — Ertis — Baıan óńirine tartý etken eken» deıdi mýzeı basshysy.
Kollektsııa qatarynda metamorfty taý jynystary bar. Olar magmalyq jáne shógindi jynystarǵa joǵary temperatýra men qysym áser etkende túziledi.
Qazaqstanda sýlfattar — kúkirt qyshqylynyń tuzdary da keń taraǵan. Bul kádimgi gıps alynatyn element.
Teńiz sýynan tundyrý jolymen túziletin gıps qurylys pen medıtsınada materıal, al aýyl sharýashylyǵynda tyńaıtqysh retinde qoldanylatyny málim.
Paıdaly qazbalar qatarynda fosfattar, malahıttar, mýskovıt, nefelın, kaltsıt, temirli gneıs, mármár, galıt, dolomıt, flıýorıt, hrızakola bar.
Kollektsııadan tasqa aınalǵan aǵash úlgisin de baıqadyq.
Taqtatastardyń (slanets), gneısterdiń, kvartsıtterdiń, ózge de mıneraldardyń túr-túri geologııa ǵylymynyń asa qyzyqty sala ekenin ańǵartqandaı.
Bıyl áıgili ǵulama ǵalymnyń týǵanyna 125 jyl tolyp otyr.
Dara tulǵanyń mereıtoıy týraly Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «Egemen Qazaqstan» gazetine bergen suhbatynda da atap ótken.
Elimizde Q.Sátbaevtyń 125 jyldyq mereıtoıyn daıyndaý jáne ótkizý jónindegi Jalpyrespýblıkalyq jospar bekitildi.