Erlan Saırov: Latynǵa qatysty pikirtalastar eń basty maqsatymyzǵa zalalyn tıgizbeýi kerek

ASTANA. QazAqparat - Bekitilgen latyn grafıkasyndaǵy qazaq álipbıin engizý jumysy boıynsha elimiz joldyń mejesinde emes, basynda ǵana tur. Astanada ótken «Jańa álipbı - Rýhanı jańǵyrý bastaýy» atty sarapshylar forýmynda saıasattanýshy Erlan Saırov latyn álipbıi men jalpy «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy boıynsha pikirimen bólisti, dep habarlaıdy «QazAqparat» HAA tilshisi.

Erlan Saırov jańa álipbıden buryn jalpy «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasyna qatysty oıyn bildirdi. Onyń aıtýynsha, búgingi tańda noý-haý, ınnovatsııalarǵa aralaspaǵan memleket tarıhtyń shetinde qalady.

«Biraq, jahandaný biz sekildi elderge taǵy bir qaýpin alyp keledi. Ol - ulttyq kodty joıý. Óz tanymyńdy, tarıhyńdy bilmeseń, el retinde joǵalyp ketesiń. Mine, osyndaı dıalektıkalyq qaıshylyqtan modernızatsııa týady.  Nelikten latyn árpine mańyz berilip otyr? Óıtkeni, latyn árpin qazirgi zamanda álemniń 4 mıllıardtan astam adamy qoldanady», - deıdi saıasattanýshy.

«Mysaly, Qytaı men Japonııa memleketteri búkil tehnologııalaryn latyn árpine kóshirgen. Ol pragmatıkalyq másele. Ekinshi másele - mynaý qazaqtyń rýhanı álemi basqa bir deldalsyz dúnıejúzilik gýmanıtarlyq jáne ǵylymı aınalymǵa shyǵatyn bolady. Bul óte mańyzdy. Latyn álipbıin elimiz táýelsizdik alǵannan keıingi 25 jyldaǵy eń mańyzdy rýhanı ári gýmanıtarlyq akt dep aıtýǵa barlyq negiz bar. Bul - órkenıettik tektonıkalyq qozǵalys. Degenmen, latyn álipbıine kóshý kezinde biz onyń tehnologııasyna basa mańyz aýdarýymyz kerek», - deıdi ol.

Erlan Saırov Elbasynyń latyn álipbıi Qazaqstanda turatyn árbir azamattyń júreginen ári sanasynan shyǵýy kerek degen sózin eske saldy.

«Búgingi tańda bizdiń qoǵamda úlken pikirtalas bolyp jatyr. Ol neni bildiredi? Eń birinshi, qazaq sotsıýmy óziniń taǵdyryn óz qolyna alýǵa daıyn, óz taǵdyryn ózi sheshkisi keletinin kórsetedi. Bul óte durys tendentsııa. Qazirgi ýaqytta latyn álipbıine qatysty bolyp jatqan dıskýssııany biz qýanyshpen, qoshemetpen qarsy alýymyz kerek. Óıtkeni, Rýhanı jańǵyrý - ońaı protsess emes. Qazaqtyń sana-seziminde kóptegen tarıhı aýyr sezimder bar. Sondyqtan, ony eńserý úshin bir ult bolmaq maqsatta pikirtalas alańdary bizge qajet», - deıdi ol.

Erlan Saırovtyń aıtýynsha, qazaq sotsıýmy latyn álipbıin jalpy qoldap otyr, biraq eń bastysy, saıası sheshim qabyldandy. Sonymen birge, jańa álipbıdiń emle-erejesi boıynsha jumys atqaratyn memlekettik komıssııanyń qurylatynyna toqtala kele, sol komıssııanyń quramyna qoǵamnyń ishinde bedeli bar, qoǵamǵa sóz aıta alatyn azamattardy engizý mańyzdy ekenin jetkizdi.

«Búgingi tańda memlekettik sheshimdi qabyldaý protsesinde úlken bir sarqynshaq bar. Ol latyn álipbıin ǵalymdar talqylaý kerek degen pikir. Ol durys. Biraq, sol qoǵamnyń pikirine áser ete alatyn, qoǵamdy alǵa jyljyta alatyn azamattar osy komıssııanyń quramynan tabylýy kerek. Áıtpese, bul sheshimdi is júzinde asyrý qıyn bolady. Osyny naqtylaýymyz kerek. Qateselpesem, qazir Qazaqstanda jastardyń úlesi 29 paıyz. Sol komıssııaǵa kóptegen jastardy da engizý kerek degen oıdamyn», - deıdi Erlan Saırov.

Ol sonymen birge, latyn álipbıi Qazaqstanda qazaq sotsıýmyn saıası ult deńgeıine jetkizetinin atap ótti.

«Bireý dıgraf, ekinshisi apostrof deıdi. Mine, osyndaı latynnyń ishindegi bólshekter eń basty maqsatymyzǵa zalalyn tıgizbeýi kerek», - dep túıdi Erlan Saırov.