Elimizdiń ǵylymyna qarjy bólmegen alpaýyt kompanııalardy tekserý kerek — depýtat
«Al bizdegi jaǵdaı qalaı? Otandyq ǵylymǵa bólinetin qarajat „jetim qyzdyń júgindeı“ bolyp tur. Álem, kelesi kezekte ǵylymnyń qaı salasynda tyńnan túren salamyz, qaı bıikti baǵyndyramyz dep júrgende, biz ǵylymǵa aqshany qaıdan tabamyz dep túbi tesik qaltamyzdy túrtkilep otyrmyz. Sodan keıin elden aqyldy bastar ketip jatyr dep san soǵatynymyz jáne bar. Ǵylymǵa jaýaptylardyń „jalpy ishki ónimniń kem degende 1 protsenti ǵylymı zertteýler men óndiriske jumsalsa“ dep jaq saýyp aıtyp júrgenine talaı jyldyń júzi boldy. Biraq jyl saıyn tek bıýdjetke qol jaıýǵa májbúr. Bıyl Respýblıkalyq bıýdjetten ǵylymdy qarjylandyrýǵa 204 mlrd teńge qarastyrylǵan. Bul soma 2025 jyly 242,6 mlrd teńgege, 2026 jyly 259,5 mlrd teńgege jetedi. Bir eldiń ǵylymyn aıaqqa turǵyzyp, damytý úshin bul qarjy jetkiliksiz. Degenmen, onsyzda isher as, kıer kıimge jarymaı, jumyssyzdyqtan qınalyp júrgen jurttyń aýzynan artyq aqshany jyryp alý múmkin emes, oǵan eshkim quqyǵy da joq!», — dedi N. Sársenǵalıev Úkimet basshysy Oljas Bektenovtiń atyna joldaǵan saýalynda.
Bul turǵyda ol osy máselede bıýdjetke salmaq salmaı sheshim jasaýdyń tásili bar ekenin aıtty.
«Ol talap zańda taıǵa tańba basqandaı jazylǵan. ıAǵnı, Qazaqstannyń jerasty baılyǵyn qalaǵanynsha ıgerip, qısapsyz qarjy taýyp otyrǵan kompanııalar aqshasynyń 1 paıyzyn ǵylymdy damytýǵa berýi tıis. Zańda solaı kórsetilgen. Bar bolǵany 1 paıyzyn ǵana. Biraq sol talaptyń ózin kókparǵa salǵan alyp kompanııalar otandyq ǵylymdy bıýdjetke mólıtip qoıdy. Qazaqtyń jerindegi baılyqty barynsha qazyp otyrǵan jer qoınaýyn paıdalanýshy kompanııalardyń sol 1 paıyz qarjysyn ǵylymǵa joldap jatqany jóninde ashyq aqparat joq. Ǵylymnyń naqty qaı salasyna qarjylyq qoldaý kórsetilgeni týraly da anyq derek joq. Jer baılyǵyn bilgeninshe ıgerip, qymbatshylyqtan ábden zárezap bolǵan qazaq halqynyń ǵylymyn damytýǵa aqshasynyń 1 paıyzyn qımaı, zańdy tıisinshe oryndamaı otyrǵan kompanııalardy qatań tártipke shaqyrar kez keldi», — dedi depýtat.
Onyń paıymynsha, jer qoınaýyn paıdalanýshy kompanııalardyń qazirge deıin ǵylymǵa naqty qansha qarjy bólgenin, onyń qaıda jumsalǵanyn qatań tekserý kerek.
Sonymen qatar, jer qoınaýyn paıdalanýshy kompanııalar ǵylymǵa dep bólgen 1 paıyz qarajatqa jasalatyn ǵylymı jobalarǵa arnaıy ashyq baıqaý jarııalaýy tıis. Qaı jobanyń utqany, oǵan qansha teńge aýdarylǵany anyq kórsetilýi qajet.
«1 paıyzdyq mejeni oryndamaǵan kompanııalarǵa zańǵa sáıkes shara qoldaný kerek. Jer qoınaýyn paıdalanýshy kompanııalar ǵylymǵa dep bólgen qarjyny ortalyqtandyrýdyń tetigin izdeý kerek. Sol úshin arnaıy qor quryp, ǵylymdy qoldaýǵa arnalǵan qarajattyń barlyǵy sonyń qambasyna aýdarylýy tıis. Bul qordyń jumysyn táýelsiz komıssııa baqylaýy kerek, onyń quramyna qoǵam belsendileri mindetti túrde kirýi qajet», — dedi depýtat.