Elimizde sottalǵandardyń sany úsh ese qysqarǵan

ASTANA. QazAqparat - Qazaqstanda sottalǵandardyń sany toqsanynshy jyldardyń basynan búgingi kúnge deıin úsh esege azaıdy. Bul týraly búgin «Kolonııalardaǵy jumyspen qamtý-2017» atty túrme reformasynyń ekinshi forýmy barysynda QR Memlekettik hatshysy Gúlshara Ábdiqalyqova habarlady.

- Kóptegen elderdiń túrmelerinde joǵary tehnologııalyq óndiris bar. Eńbek etý mindetti bolyp sanalady, al kásiporyndar salyqtyq preferentsııa alady. Jumyspen qamtý sottalǵandardy ustaýdyń mańyzdy elementteriniń biri bolýda. Osylaısha, sottalǵandardy jumysqa ornalastyrý áleýmettik jáne ekonomıkalyq jaǵynan da tıimdi. Qazaqstan óz táýelsizdigin alǵaly beri quqyqtyq qatynastardy izgilendirý saıasatyn, onyń ishinde qylmystyq jazanyń oryndalýyn júıeli túrde ári turaqty túrde ustanyp keledi. Іzgilendirý ustanymy basymdyqqa ıe bolyp, Qazaqstannyń qazirgi qoldanylyp júrgen 2020 jylǵa deıingi quqyqtyq saıasatynyń tujyrymdamasyna engizilgen, - dedi Gúlshara Ábdiqalyqova.

Onyń aıtýynsha, bıyl jańa QK, QPK jáne QAK qabyldanýy mańyzdy qadam boldy. Sonymen qatar, Qazaqstanda túrmege qamalýshylardyń sany da jyl saıyn azaıyp keledi. Táýelsizdik jyldary ishinde sottalǵandardyń sany 140 myńnan 48 myń adamǵa deıin qysqarǵan.

- Eger 90-shy jyldardyń basynda túrmelerde 140 myńǵa deıin adam jazasyn ótese, bıylǵy jyly bul san 48 myń adamdy quraıdy. Bas bostandyǵynan aıyrýmen baılanysty emes, balamaly jazanyń úlesi artyp keledi. Qazir, PRI jobasynda usynylǵandaı, 2018 jylǵa deıin sottalǵandardy jumyspen qamtýdy 75 paıyzǵa jetkizý mindeti qoıylyp otyr, - dedi G.Ábdiqalyqova.

Dál osy jıynǵa qatysqan QR prokýrorynyń orynbasary Jaqyp Asanov bolsa Qazaqstan túrmelerindegilerdiń sany 4% qysqarǵanyn aıtty.

- Sottar balamaly jazalaýdy kóptep qoldanatyn boldy. 2014 jyly onyń úlesi 65% qurady, al bas bostandyǵynan aıyrý - 35%, bul keńes dáýirin qosa alǵanda elimiz úshin rekordty eń az kórsetkish. Biz halyqaralyq standarttarǵa saı, túrme eń aýyr jaǵdaıda ǵana qoldanylatyn kezge taıap kelemiz. Bıyl sottar merziminen buryn shartty túrde bosatýdy, bolmasa jaza túrin bas bostandyǵynan aıyrýdan basqa balamaly túrge aýystyrýdy 26% jıi qoldandy. Sotqa deıin tatýlasýshylar sany 4 ese artty, - dep habarlady Jaqyp Asanov.

Onyń aıtýynsha, eger 2012 jyly tatýlasýshylar sany 10 myń bolsa, 2014 jyldyń ishinde 40 myń qylmystyq is sotqa jetpeı toqtatyldy. Sondaı-aq tergeý barysynda tutqynǵa alý 11% azaıdy, sebebi prokýrorlar tutqynǵa alýdyń ornyna kepildi jıi tańdaı bastady. Bıyl bul ádis byltyrǵyǵa qaraǵanda 268 ret kópqoldanyldy.

- Boljam boıynsha, 2 jyl ishinde elimizdiń ındeksi 40-tan 30-ǵa deıin kóterilip, 10 pozıtsııaǵa jaqsarýy tıis. 2014 jyly túrmege túskender sany 1953 adamǵa nemese 4% qysqardy. Eger 2013 jyly olardyń sany ár 100 myń azamatqa 290 kelse, osy jylǵy 9 jeltoqsandaǵy jaǵdaı boıynsha olardyń sany ár 100 myń adamǵa 275 sottalýshydan keledi. Mynadaı paradoks paıda boldy: úsh jyl ishinde tirkelgen qylmystar sany úsh ese artty, biraq tutqyndar sany azaıdy, - dep atap ótti J.Asanov.