Elimizde kópirlerdi tsıfrlandyrýǵa baǵyttalǵan joba maquldandy
Osylaısha jyldyń basynan bastap Qazaqstan jol ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń mamandary eýropalyq áriptesteriniń tájirıbesi negizinde kópirler men ótkelderdiń tsıfrlyq bazasyn ázirleýge kiristi. Ótken aptada «Kópirlerdi paıdalanýdy basqarý júıesi» (SÝEM) jobasy QR Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrliginiń Avtomobıl joldary komıtetimen maquldandy.
Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrliginiń málimetinshe, ınstıtýt sarapshylary búginde baǵdarlamanyń prototıpin jasap, onyń negizgi modýlderin anyqtap, bekitken. Aqparattyq júıe ınterfeısiniń dızaıny pysyqtalyp jatyr. Budan basqa, avtomobıl kópirleri men jol ótpeleriniń tehnıkalyq jaı-kúıin baǵalaý ádistemesi ázirlendi.
Qazir QazjolǴZI mamandary Almaty, Jambyl, Túrkistan, Aqmola, Soltústik Qazaqstan jáne Pavlodar oblystarynyń kópirlerin tekserý nátıjelerin qarap jatyr. Júıege tórt qurylym engizildi. Atap aıtqanda, Qarqara aýylynyń janyndaǵy «Kókpek-Kegen-TıÝP» jolyndaǵy kópir, Saryjas aýylynyń janyndaǵy «Kegen-Narynqol», Almaty oblysy Kóktal aýylynyń janyndaǵy Esik jáne Saryózek-Kóktal aýylynyń janyndaǵy «Almaty-Talǵar-Báıdibek bı». Jyldyń sońyna deıin bazaǵa alǵashqy 20 kópirdi engizý josparlanyp otyr.
«Qazaqstanda respýblıkalyq mańyzy bar joldarda barlyǵy 1 500 myńǵa jýyq kópir qurylymy bar. Olardyń barlyǵy keıinnen tsıfrlandyrylady. Alaıda bizdiń basty mindetimiz – jyl sońyna deıin tolyq jumys isteıtin júıe qurý. Sondyqtan ázirge túsinikti bolý úshin tek 20 kópirdi engizý týraly sheshim qabyldandy. Bul bizge baǵdarlamanyń algorıtmderimen jáne naqty mysaldarmen jumys isteýge múmkindik beredi. Júıe daıyn bolǵannan keıin sarapshylar júıeni qalǵan kópirlermen tolyqtyra bastaıdy. Kópirlerdi paıdalanýdy basqarý júıesin 2023 jyldyń jeltoqsanynda tájirıbelik turǵyda paıdalanýǵa berýdi josparlap otyrmyz», – dedi «QazjolǴZI» AQ Avtojoldar jáne kópir qurylystary departamentiniń bas mamany Qaısar Shalqar.
Aıta keterligi, qazaqstandyq kópirler, jol aıryqtary jáne avtomobıl men temirjol joldary arqyly ótetin jol ótkelderi týraly derekter áli kúnge deıin memlekettik organdarda qaǵaz qujattarda saqtalady. Bul óz kezeginde strategııalyq jol obektilerin zertteý, jóndeý, jańǵyrtý, rekonstrýktsııalaý jáne olardyń qurylysyn josparlaý jáne júrgizý jónindegi jumysty qıyndatady.
Kópirlerdiń tsıfrlyq bazasyn qurý kezinde mamandar Danııa, Fınlıandııa, Germanııa, Norvegııa, Ońtústik Afrıka, Shvetsııa, Shveıtsarııa jáne Ulybrıtanııanyń tájirıbesine súıendi. Kópirlerdi paıdalanýdy basqarý júıesi – qurylystar týraly ózekti elektrondyq málimetterdi, sonyń ishinde árbir obektiniń pasporttyq derekterin jáne olardyń aǵymdaǵy jaı-kúıin tekserý nátıjelerin jınaıtyn zamanaýı aqparattyq júıe.
Joba sheńberinde drondardyń kómegimen respýblıkalyq mańyzy bar avtojoldardaǵy barlyq kópir qurylysy men jol ótpeleri tsıfrlandyrylatyn bolady. Derekter Kólik jáne jol qurylysy salasyndaǵy ýákiletti memlekettik organdarǵa, jobalaý jáne jol-qurylys uıymdarynyń qyzmetkerlerine jasandy qurylystardyń biryńǵaı bazasynyń saıtynda qoljetimdi bolady.
Atalǵan júıe paıdalanýshylarǵa belgili bir obekt týraly qajetti derekterdi tez tabýǵa, sondaı-aq kópirler men ótkelder kútip ustaý boıynsha esepter men bıýdjetti josparlaýdy avtomattandyrýǵa múmkindik beredi.
Álemdik tájirıbe kórsetkendeı, ýaqytyly jáne turaqty dıagnostıka, sonymen birge baqylaý men taldaý aqaýlardy erte kezeńderde anyqtaýǵa jáne joıýǵa múmkindik beredi. Osylaısha, Kópirler men basqa obektilerdi kútip ustaý shyǵyndarynyń aıtarlyqtaı tómendeýine qol jetkizýge bolady.