Elektr energııasyn tutynýshylardy súlikshe sorǵan deldaldarǵa tosqaýyl qoıylady
Zań jobalary boıynsha negizgi baıandama jasaǵan depýtat Edil Jańbyrshınnyń aıtýynsha, osy kúnge sheıin jylýenergetıka óziniń salalyq zańnamasynyń jáne oǵan jaýapty biryńǵaı ýákiletti organnyń bolmaýyna baılanysty jeke sala retinde qaralmaǵan.
Osyǵan oraı mynadaı birneshe júıeli másele týyndap otyr:
— energetıkada negizgi aktsent elektr energııasyna qoıyldy, ıaǵnı jylý-energetıka kóleńkede qalyp, ógeı balanyń kúnin keshti.
— Tıisti deńgeıde júıeli memlekettik saıasat pen baqylaý fýnktsııalary júzege aspady.
— Qajetti normatıvtik-quqyqtyq baza qalyptaspady.
— Jylýmen jabdyqtaý sýbektileri men tutynýshylar arasyndaǵy ózara qatynastar tıisti túrde rettelmedi.
— Salanyń jaı-kúıin monıtorıngileý jáne josparlaý quraldary bolmady.
— Jylýmen jabdyqtaý nysandarynyń laýazymdy tulǵalarynyń jaýapkershiligi naqty aıqyndalmady jáne basqalar.
«Jylýenergetıkadaǵy osyndaı máseleler elimizdegi jylý jelileriniń, jylý elektr ortalyqtary men aýdandyq qazandyqtardyń ábden tozýyna ákeldi. Mysaly elimizdiń 13 myń shaqyrym jylý jelileriniń tozýy 53 paıyzdy, jylý ortalyqtarynyń ortasha tozýy 66 paıyzdy qurap otyr. Tipti Arqalyqtaǵy jylý ortalyǵynyń tozýy 90 paıyzǵa, Oraldaǵy „Jaıyqjylýenergonyń“ tozýy 87,5 paıyzǵa, Balqash jylý ortalyǵy men MAEK-tiń tozýy 80 paıyzǵa jetip otyr», — dedi depýtat.
Onyń atap ótýinshe, depýtattardyń qaraýyna 2-oqylymda qaraýǵa shyǵarylǵan zań jobalary joǵaryda atalǵan barlyq júıelik problemany joıýǵa baǵyttalǵan birqatar mynadaı keshendi sharany kózdeıdi:
— Birinshi, jylýenergetıka boıynsha jańa termınderi men anyqtamalar qabyldandy.
— Ekinshi, jańa jylýenergetıka zańyna sáıkes jylýdy óndirýdiń jáne tasymaldaýdyń memlekettik saıasaty Energetıka mınıstrligine ótedi. Jylýdy tutyný saıasaty Ónerkásip jáne qurylys mınıstrliginde, tarıf saıasaty Ulttyq ekonomıka mınıstrliginde qalady. Al jergilikti memlekettik organdar jergilikti jerdegi jylýmen jabdyqtaýdy daıyndaý men baqylaýdy iske asyrady.
— Úshinshi, zań jobasynda jylýenergetıka salasyn memlekettik baqylaý normasy bekitildi. Osy normaǵa sáıkes memlekettik energetıkalyq qadaǵalaý jáne baqylaý jónindegi memlekettik organ jáne jergilikti atqarýshy organdar baqylaý sýbektileriniń (obektileriniń) Qazaqstan Respýblıkasynyń jylý jáne energetıka salasyndaǵy zańnamalar talaptarynyń oryndalýyn baqylaý úshin osy zańǵa sáıkes qashyqtyqtan monıtorıng jáne tekserý júrgizedi. Al Qazaqstan Respýblıkasynyń Kásipkerlik Kodeksine jáne osy Zańǵa sáıkes tergeý-tekserýdi júzege asyrady.
— Tórtinshi, óńirlerde turǵyndardy jylýmen jabdyqtaýdy iske asyrýdy júıeli túrde qamtamasyz etýge múmkindik beretin strategııalyq qujat bolyp jylýmen jabdyqtaýdy damytý shemasy aıqyndaldy jáne ony ázirleý jáne bekitý mehanızmderi qarastyryldy.
— Besinshi, jylýenergetıka obektileriniń basshylarynyń quqyqtary men mindetteri belgilendi.
— Altynshy, jylýmen jabdyqtaýdyń tehnologııalyq protsesinde úzilister bolǵan jaǵdaıda tutynýshylardyń jylý tutynatyn qondyrǵylary men jylý jelileriniń jumysynda kemshilikter oryn alsa, onda tutynýshylar shyǵyndardy óteýdi talap ete alady.
— Jetinshi, jylý jáne elektr energetıkasynyń suraqtaryna qatysty ilespe zań jobasynda birneshe jańa kontseptýaldy normalar qabyldandy.
— Segizinshi, jylýenergııamen jabdyqtaý sýbektileri basshylary men laýazymdy tulǵalaryna otynnyń normatıvtik qoryn jasaqtamaǵa jaǵdaıda jaýapkershilikqarastyrylady.
«Eń mańyzdysy ondaǵan jyldar boıy elektr togyn tutynýshylardy súlikshe soryp, negizsiz baıyp kelgen deldaldardy, ıaǵnı elektrmen jabdyqtaýshy uıymdardyń qyzmetin toqtatatyn norma qabyldandy. Birneshe aıǵa sozylǵan depýtattar men olıgopolııanyń arasyndaǵy aıqas, Májilis depýtattarynyń paıdasyna sheshildi», — dedi Edil Jańbyrshın.
Májilis depýtattary zań jobalaryn qabyldap, Senat qaraýyna jiberdi.