«Eldiń birliginen Jerdiń bútindigine deıin...» - baspasózge sholý
***
«Egemen Qazaqstan» gazeti búgin ózekti taqyryptyń biri - jer máselesin qozǵap otyr.» Qazaq qazaq bolǵaly menińshe úzdiksiz talqylanyp kele jatqan eń basty eki úlken másele bar, dep jazady basylym. Onyń birinshisi - El birligi bolsa, ekinshisi odan bólip qaraýǵa bolmaıtyn Jer bútindigi máselesi. Tipti, aldymen Jer bútindigi, sodan soń El birligi desek te qatelespeıtinimiz anyq. Óıtkeni, bul ekeýi - adamnyń jany men táni sııaqty, bir-birinen eshqashan bólip qaraýǵa bolmaıtyn dúnıeler».
Basylymnyń habarlaýynsha, eger shamamen jylyna 20 mıllıon tonna astyq óndiriletin soltústik aımaqtaǵy egistik jerdiń gektaryna tek 70-aq teńge salyq belgilengen bolsa, 80 myń gektar jerdiń salyǵyn Sergeı Vıtalevıch sııaqty alpaýyttar, oǵan tuqym salmaǵan kúnniń ózinde, qaltasynan-aq tóleı salady. Óıtkeni, onyń bir jyldyq salyǵy bar-joǵy 5,6 mıllıon teńge bolady, tek jerdi ıemdenip otyrsa bolǵany. Al tuqym salsa, odan ortasha 12-13 tsentnerden astyq alyp, tonnasyn 100 dollardan satqannyń ózinde 2,5-3 mıllıard teńge tabys tabady! Onda tipti keremet, qazynaǵa bolmashy ǵana salyq tólep, ózi mol paıdaǵa keneledi. Bul tek bir ǵana mysal, al soltústikte ǵana emes, shyraıly shyǵys, jánnat meken Jetisý, boz topyraqty batys, jalpy el kóleminde osyndaı birneshe ondaǵan myń, tipti júzdegen myń gektar jerdi paıdalanyp otyrǵan jeke tulǵalar qansha?! «Bul - búgingi ahýal. Eger keleshekte de Saýer, Joldybaev, Iskakov, Emelıanov, Ahmetov, Fast, Tereşenko, Kýlagın sııaqty birneshe júz adam shyǵyp, árqaısysy 100-500 myń gektarlap qunarly jerlerdi jeke menshigine satyp ala berse jáne olar bir-birimen tutasyp jatsa, odan mıllıardtaǵan teńge paıda taýyp, qazynaǵa bolmashy ǵana salyq tóleıtin bolsa jaǵdaı qandaı bolmaq?! Eldiń birligine, Jerdiń bútindigine, Ulttyq qaýipsizdigimizge syzat túspeı me?! Osydan soń da Táýelsiz Elimizdiń tizginin qolyna alǵan Tuńǵysh Prezıdentimizdiń memleket ortalyǵyn Almatydan Astanaǵa kóshirgendegi kóregendigin, ishki-syrtqy kóshi-qon úderisiniń baǵytyn da soltústikke qaraı burǵanyn túsinbeı kórińiz!.»-degen basylym. Bul másele týraly tolyǵyraq «Egemen Qazaqstan» gazetiniń búgingi sanyndaǵy «Eldiń birliginen Jerdiń bútindigine deıin...» atty maqaladan oqı alasyzdar.
Jaz bolsa jaǵymsyz ıis mazany alatyn jaǵdaı tek Astanaǵa ǵana tán emes bolyp shyqty. Aqtóbelikter de jaz kelse, jaǵymsyz ıispen tynystaýǵa májbúr eken. Bul týraly «Egemen Qazaqstan» gazeti habarlap otyr. «Aqtóbe óńiriniń aýasy tabıǵı tunyq tap-taza dep eshkim de aıta almasy anyq. Munaıdan bólinetin túrli zııandy zattardyń bar ekeni ras. Al oblys ortalyǵyndaǵy aýa raıynyń kúrdeliligi jaıly jyl saıyn dabyl qaǵylyp júr. Onyń ústine ónerkásip kásiporyndarynyń qala mańyna jaqyn salynýy, eski kásiporyndardan shyǵatyn qaldyqtardyń zalalsyzdandyrylýynyń kemshindigi bul máseleni budan góri de ýshyqtyryp barady. Aýanyń lastyǵyna qalalyqtardan eń kóp aryz-shaǵym túsýi de sondyqtan. Osyny eskergen oblys ákimi Berdibek Saparbaev Aqtóbe qalasynyń ekologııalyq ahýalymen tanysyp shyqty. Ol atmosferalyq aýa qabatyna zııandy qaldyqtar shyǵarýy múmkin nysandardy aralady, kemshilikterdi kózben kórip, kóńil jabyrqatatyndaı jaıttarǵa kýá boldy.Óńir basshysy ónerkásiptik aýdandy, Rysqulov kóshesindegi jabdyqtalmaǵan aǵyn stansasy, turmystyq qatty qaldyqtar polıgonyn, Aqtóbe qalasynyń káriz tazartý qondyrǵylary men spırt óndirisi qaldyqtary tógiletin burynǵy et kombınatynyń býlaný alańyn kórdi» dep jazady basylym. Bul týraly tolyǵyraq «Jaǵymsyz ıis, qolaısyz aýa» atty maqaladan oqı alasyzdar.
***
«Kazahstanskaıa pravda» basylymy búgin óz isin dóńgelentip otyrǵan Pavlodar oblysyndaǵy eki shaǵyn kásipkerlik týraly jazyp otyr. «Qazir óz isińdi bastaý - óz ózińe shyǵyn degen pikirdi kóp estip júrmiz. Tipti, báseke kóp naryqta jańa kelgen «oıynshynyń» ósip-órkendeýine jol joq deıtinder bar. Biraq, bul pikirdi Pavlodardaǵy «Vektor S» jáne «EkoMaster» seriktestikteri joqqa shyǵaryp otyr»,-dep jazady basylym. Bul eki seriktestik Pavlodardyń shet jaǵyndaǵy Mıchýrıno aýylynan bos turǵan ǵımaratty satyp alyp, sút óndirisin qolǵa alǵan eken. Shamamen 100 mln teńge shyǵyndap, kúrdeli jóndeý ótkizgen. Bul seriktestikterdiń az ýaqytta qalaı kórkeıgeni týraly basylymnyń búgingi sanyndaǵy «Obedınıla «Rodnaıa dolına»» atty maqalada jan-jaqty jazylǵan.
***
«Ekspress K» gazeti búgin Almatydaǵy jetimder úıiniń birinde tirkelgen bala zorlaý faktisi týraly jazyp otyr. Almatydaǵy №1 jetimder úıinde júrgen 10 jasar bala óziniń zorlyq kórip júrgeni týraly ınternetke vıdeo jarııalaǵan soń, polıtsııa qyzmetkerleri kúdikti retinde 19 jastaǵy Serik atty jigitti ustaǵan. Endi jetimder úıiniń tárbıeshileri zorlyq kórdim degen balany emes, Serikti jaqtap otyr eken. Biraq, 13 jastaǵy bala men osy jastaǵy qyz bala da ózderiniń zorlyq kórgenin jaıyp salǵan. Bul oqıǵa týraly «Ekspress K» gazetiniń búgingi sanyndaǵy «A byl lı malchık?» atty maqaladan oqı alasyzdar.