Elbasy: Urpaq úshin ǵalamshardy saqtaý jolynda kúsh-jigerdi biriktirý - mańyzdy
- Іri derjavalar arasyndaǵy qarama-qaıshylyqtyń órshýi qazirgi álemniń turaqsyzdyǵyn kúsheıtip, oqıǵalardy boljap-bilý múmkindigin azaıtýda. «Postbıpolıarlyq» dep atalatyn álemdik tártip kelmeske ketip barady. Úlken Eýrazııa pishini kóz aldymyzda qalyptasyp kele jatyr, - dedi Nursultan Nazarbaev.
Elbasy geosaıası baqtalastyqtyń órshýi jergilikti daǵdarystardyń aýqymy men olardy ýysynda ustaý deńgeıine keri áser etkenin atap ótti. Memleket basshysynyń aıtýynsha, sonyń nátıjesinde, aýqymdy qaqtyǵystarǵa ulasyp ketýi múmkin jaǵdaılardyń bolý qaýpi birneshe ese ósti.
- Teketirestiń kúsheıýi jalpy damý men qaýipsizdikke qatysty jahandyq ınstıtýttardyń tıimdiligine kúmán keltirýde. Búginginiń basty trendi - strategııalyq turaqtylyqtyń negizin «shaıqaltý». Orta jáne jaqyn qashyqtyqtaǵy raketalardy joıý jónindegi ýaǵdalastyqtarǵa qatysty jaǵdaı sharyqtaý shegine jetti, - dedi Qazaqstan Prezıdenti.
Nursultan Nazarbaev saýda salasyndaǵy teketirestiń nátıjesinde álem ekonomıkasy ósiminiń tómendeý qaýpi týraly aıtyp, bir jaqty engizilip jatqan ekonomıkalyq sanktsııalar máselesine toqtaldy.
Sonymen qatar, Elbasy Taıaý Shyǵys elderindegi problemalardyń sheshilmeýine, halyqaralyq terrorıstik jáne ekstremıstik toptardyń áreketine baılanysty qaýip-qaterler týraly aıtty.
- 2018 jyl kıberqaýipsizdik jahandyq turaqtylyqtyń múlde jańa ólshemine aınalǵanyn aıqyn kórsetti. Negizgi derjavalar arasyndaǵy teketires osy keńistikke aýyp barady. Aldaǵy jyldary kıbertehnologııalar kómegimen isten shyǵarylǵan ıadrolyq jáne basqa da strategııalyq nysandardyń qaýipsizdik problemalarynyń ózektiligi arta túsetin bolady, - dedi Memleket basshysy.
Sonymen birge, Qazaqstan Prezıdenti saýda salasyndaǵy teketires jáne sanktsııalyq soǵystar jaǵdaıynda álem elderi qoldanatyn kommýnıkatsııalyq quraldardyń qaýipsizdik máselelerine toqtaldy.
Nursultan Nazarbaev jahandyq syn-qaterlerdi eńserý jolynda tyń sheshimder izdestirý maqsatymen 1975 jylǵy Helsınkı qorytyndy aktisin jańartyp, 2020 jyly qaýipsizdik pen yntymaqtastyqqa arnalǵan konferentsııa ótkizýdi usyndy.
- Jańa kelisim jasaý úderisi ońaı bolmaıtynyn túsinemiz. Sondyqtan qorytyndy kelissózderge ázirlikti 2019 jyldyń ózinde bastaǵan jón. Árıne, bul máselede kóp nárse álemdik derjavalardyń ustanymdaryna baılanysty bolady. Osyǵan oraı, iri memleketterdi jańa kelisim jasaý jónindegi birlesken jumystarǵa shaqyrǵym keledi, - dedi Elbasy.
Sondaı-aq, Memleket basshysy ıadrolyq qarý-jaraqty odan ári qysqartý jáne ıadrolyq qarýdan azat aımaqtar qurý týraly kelissózderdi jandandyrý arqyly ıadrolyq derjavalar arasynda senimge negizdelgen dıalog ornatýdyń mańyzdylyǵyn aıtty. Qazaqstan Prezıdenti taǵy da halyqaralyq qoǵamdastyqty ıadrolyq qarýdan ada álem qurýǵa shaqyrdy.
Nursultan Nazarbaev álemdik saýda salasyndaǵy daýly máselelerdi sheshý úshin múddeli taraptarǵa Dúnıejúzilik saýda uıymy aıasynda kóp jaqty formatta kelissóz ústeline otyrýdy usyndy.
- 2020 jyly Astanada osy uıymnyń mınıstrler deńgeıindegi kezdesýi ótedi. Biz saýda-ınvestıtsııalyq yntymaqtastyqtyń biryńǵaı ádiletti erejesin ázirleý jaǵdaıdan shyǵýdyń joly dep bilemiz. Sonymen qatar, saýda salasyndaǵy teketires problemasynyń sheshimin Dúnıejúzilik saýda uıymyn reformalaýdan izdeý qajet, - dedi Elbasy.
Memleket basshysy Azııadaǵy ujymdyq qaýipsizdik uıymyn qurý qajet ekenin aıtty.
- Azııadaǵy ózara is-qımyl jáne senim sharalary keńesi jónindegi Qazaqstannyń bastamasy Azııadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq jónindegi keleshek uıymnyń negizi bola alady. Osy ıdeıany júzege asyrýǵa baǵyttalǵan alǵashqy qadam retinde Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq uıymy men Azııadaǵy ózara is-qımyl jáne senim sharalary keńesiniń konsýltatıvtik otyrysyn jáne Ońtústik-Shyǵys Azııa memleketteri qaýymdastyǵynyń qaýipsizdik jónindegi aımaqtyq forýmyn ótkizýdi usynamyn, - dedi Qazaqstan Prezıdenti.
Sonymen qatar, Nursultan Nazarbaev qaýipsizdik jónindegi Mıýnhen halyqaralyq konferentsııasy sııaqty bedeldi basqosýlardy uıymdastyrý kezindegi tájirıbeni eskere otyryp, Astana klýbynyń bazasynda Eýrazııadaǵy qaýipsizdik jónindegi konferentsııa ótkizýdi usyndy.
Elbasy Aqparattyq keńistikti damytý salasyndaǵy ózara is-qımyldyń jahandyq strategııasyn ázirleý qajettigin atap ótti.
Sońynda Memleket basshysy bolashaq urpaq úshin ǵalamshardy saqtaý jolynda barlyq kúsh-jigerdi biriktirýdiń mańyzdylyǵyn aıtty.