EQYU Qazaqstannyń tájirıbesine qyzyǵýshylyq tanytty
Іs-sharaǵa Ortalyq Azııa men Reseı Federatsııasy elderiniń sybaılas jemqorlyqqa qarsy vedomstvolarynyń basshylary qatysty.
Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl salasyndaǵy sózsiz jetistikterge qaramastan, bul másele álemniń kóptegen elderiniń saıası júıeleri men qoǵamdary úshin ózekti bolyp qala beredi.
EQYU otyrysynda agenttik tóraǵasy Alık Shpekbaev sóz alyp, tsıfrlyq tehnologııalardy engizýdiń mańyzyn jáne olardyń sybaılas jemqorlyqty tómendetýdegi rólin atap ótti.
Aqparattyq tehnologııa quraldaryn qoldaný esebinen memlekettik ınstıtýttar qyzmetiniń ashyqtyǵyn kúsheıtý jáne azamattardyń jarııa túrde qarjylyq basqarýǵa qol jetkizýi qamtamasyz etiledi.
Ulttyq ekonomıkany tsıfrlandyrý boıynsha ozyq elderdiń tájirıbesin zerdelep, «Tsıfrlyq Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy qabyldandy, ol adam kapıtalyn damytý, ınnovatsııalyq ekojúıe qurý, sandyq memleketke kóshý, Sandyq Jibek jolyn iske asyrý, ekonomıka salalaryn tsıfrlandyrý sııaqty bes negizgi baǵyttan turady.
Bul baǵyttar 17 bastamany qamtıdy, onyń sheńberinde mınıstrlikter, memlekettik organdar men uıymdar 120 is-sharany iske asyrady.
Halyqtyń ár sanatynyń tsıfrlyq saýattylyq deńgeıin arttyrý boıynsha jumystar júrgizilýde, respýblıka boıynsha balalarǵa arnalǵan 1000 tegin IT-synyptar ashyldy, 686 myń adam bazalyq quzyrettilikke oqytylsa, 7,8 mln E-GOVERNMENT daǵdylaryn jáne 765 myń adam elektrondyq kommertsııalardy júrgizý daǵdylaryn meńgerdi.
Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyldyń naqty jelisin iske asyrmaı oń ekonomıkalyq áserge qol jetkizý múmkin emes. Osyǵan baılanysty jasandy ıntellekt, blok-platformalar jáne bıg kúniniń áleýeti mańyzdy. Atap aıtqanda, salyq-kedendik blok jáne bıýdjettik baǵyttaǵy bıznes-protsesterdi ıntegratsııalaý týraly sóz bolyp otyr, al bul degenimiz - salyqtardy jınaý, bıýdjetti josparlaý, memlekettik satyp alý jáne memlekettik aýdıt pen baqylaýdyń sapasyn arttyrý.
2018 jyldyń shilde aıynda Venchýrlik qarjylandyrý týraly zań qabyldandy, onyń sheńberinde venchýrlik ınvestıtsııalar boıynsha normalar aıqyndalǵan jáne Astana Habtyń sheteldik qatysýshylary úshin vızalyq jáne eńbek rejımderin ońaılatý boıynsha jaǵdaılar jasalǵan.
Astana Hab bazasynda Smart city, Industry 4.0, Big Data, Blockchain, AR, VR, NB loT baǵyttary boıynsha otandyq jáne sheteldik IT-kompanııalardyń R&D ortalyqtary, hardware, Machine learning, AI prototıpteri ornalasqan, bul hab rezıdentterine prototıpterdi ázirleýge jáne ǵylymı-zertteý jumystarymen aınalysýǵa múmkindik beredi.
BUU reıtıngisine sáıkes Qazaqstan 2018 jyly Azııa elderiniń arasynda elektrondyq úkimettiń damý deńgeıi joǵary 8-shi orynǵa jaıǵasyp, 193 memlekettiń ishinde 39-shy orynǵa turaqtaǵan bolatyn. Óz kezeginde elektrondyq qyzmetter kórsetý boıynsha 25-orynda tur.
«Tsıfrlyq Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasyn iske asyrý sheńberinde derekter bazasyn ıntegratsııalaý memlekettik organdardyń azamattarǵa aýyrtpalyq salmaı, qajetti málimetterdi óz betinshe alý múmkindigin beredi.
Statıstıka boıynsha barlyq naqty kórsetilgen memlekettik qyzmetterdiń 71% elektrondyq túrde kórsetilgen, taǵy 16% – HQO-da, ıaǵnı 87%-da «adamı faktor» joıylǵan. Bul sharalar turmystyq sybaılas jemqorlyqty aıtarlyqtaı tómendetýge múmkindik berdi. Buǵan «Transparensı Qazaqstan» zertteýiniń nátıjeleri de dálel, onda respondentterdiń kópshiligi sybaılas jemqorlyqtyń tómendegenin atap ótken.
Aqparattyq tehnologııalardyń kómegimen sybaılas jemqorlyqtyń aldyn alý boıynsha basqa da qadamdar júzege asyrylady. Osyndaı mysaldardyń biri – «Ashyq bıýdjetterdiń ınteraktıvti kartasyn» engizý.
Bul resýrs aqparatqa qol jetkizýdi jeńildetýge, azamattardyń memleketke senim deńgeıin arttyrýǵa, tıimdi dıalog platformasyn qurýǵa baǵyttalǵan TMD keńistiginde biregeı joba bolyp tabylady. Karta naqty ýaqyt rejıminde qoljetimdi túrde turǵyndar úshin ár nysanǵa bólingen bıýdjet qarajaty týraly tolyq málimetterdi kórsetedi, sol arqyly memlekettik shyǵystardy baqylaýǵa múmkindik beredi.
Halyqaralyq uıymdar da Qazaqstannyń sybaılas jemqorlyqty joıý boıynsha qabyldaǵan sharalaryn joǵary baǵalaǵanyn atap ótý qajet.
Esterińizge sala ketsek, 2019 jyldyń 2-4 qazany aralyǵynda Nur-sultan qalasynda 40-tan astam shet elderden 130-dan astam ókil qatysqan Halyqaralyq sybaılas jemqorlyqqa qarsy akademııa (MAKA) taraptary Assambleıasynyń 8-shi otyrysy ótken bolatyn. EQYU otyrysy osy aıdyń alǵashqy onkúndiginde Qazaqstandaǵy ekinshi aýqymdy halyqaralyq is-shara bolyp otyr.
Konferentsııa qorytyndysy boıynsha qatysýshylar EQYU men halyqaralyq múddeli taraptardyń qatysýymen sybaılas jemqorlyq táýekelderin azaıtý maqsatynda sandyq tehnologııalardy engizýdiń negizgi baǵyttaryn anyqtaıtyn qujat qabyldady.